Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, İngiltere’nin başşehri Londra’da gerçekleştirdiği temaslar kapsamında Türk iş dünyası temsilcilerinin yanı sıra Kıbrıslı Türk toplum temsilcileriyle buluştu.
Yılmaz, İngiltere temasları kapsamında birinci olarak Türk iş dünyası temsilcileriyle Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği rezidansında gerçekleştirilen programda bir ortaya geldi.
Burada bir konuşma yapan Yılmaz, dünyada ekonomik büyümenin ve ticaretin tarihi ortalamaların altında gerçekleştiğini belirterek, Türkiye’nin 2022 yılında yüzde 5,5 büyüdüğünü hatırlattı.
Türkiye’nin birinci 9 ayda yüzde 4,7 büyüme kaydettiğini bildiren Yılmaz, “Orta Vadeli Programımızda (OVP) yüzde 4,4 amacımız var. Son çeyrekte 3,7’lik bir büyüme gelse dahi bu amacı yakalayacağız.” dedi.
Yılmaz, “Türkiye iktisadı birinci kez 1 trilyon dolar eşiğini aşmış oluyor. Satın alma gücüne nazaran dünyada 11’inci büyük ekonomiyiz. Nominal olarak da Memleketler arası Para Fonu (IMF) varsayımlarına nazaran bu sayılar gerçekleşirse 17’inci büyük iktisat olarak 2023 yılını kapatmış olacağız.” diye konuştu.
Fiyat istikrarı ve enflasyonla uğraşa ait değerlendirmeler de yapan Yılmaz, OVP’de enflasyonu aşağı çekmenin temel öncelik olacağının altını çizdi. Ocak ayında yüksek olan enflasyonun süreksiz bir durum olduğunu ve yıl sonuna gerçek daha farklı bir görüntü ortaya çıkacağını anlatan Yılmaz, baz tesiriyle yıl ortasında yüksek enflasyon seyrinin devam edeceğini lakin yıl sonunda yıllık bazda besbelli bir düşüş gerçekleşeceği varsayımını de söz etti.
“Ticaret dengemizdeki düzgünleşme birinci aylarda da devam ediyor”
Geçen yıl sonunda cari açığını 60 milyar dolar düzeyinden 45 milyar dolar düzeylerine kadar düştüğüne dikkati çeken Yılmaz, burada ihracat ve turizm gelirlerinin değerli tesiri olduğunu belirtti.
Yılmaz, turizmde jeopolitik risklere ve dünyadaki talep daralmasına karşın Türkiye’nin yeterli bir yıl geçirdiğinin altını çizerek, “54 milyar doların üzerinde turizm geliri, toplamda 100 milyar dolar civarında bir hizmet gelirimiz oldu. Biz mal ticaretinde açık veren bir ülkeyiz. Hizmet ticareti ise yeterli gidiyor. Bu yıl da 60 milyon turist, 60 milyar dolar gelir amacımız var. Yalnızca turist sayısı artmıyor, turist başına gelirimiz de artıyor. Hasebiyle turizm bölümümüzün katma bedeli yükseliyor.” sözlerini kullandı.
Yılın ikinci yarısında direkt yabancı yatırımlardan da Türkiye’nin hissesini alacağının altını çizen Yılmaz, şunları söyledi:
“İhracat tekrar bütün aksiliklere karşın, Avrupa’daki duruma karşın, 256 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bir ölçü OVP’nin üzerinde gerçekleşmiş oldu. Bu sevindirici. Hasebiyle dış ticaret açığımızda bir ölçü daralma kelam konusu. Ocak ayında da yüzde 3,6 ihracat artışı var. İthalatta ise yüzde 23 civarı bir azalış var. Münasebetiyle ticaret dengemizdeki güzelleşme birinci aylarda da devam ediyor.”
İşsizlikte tek hane beklentisi
Yılmaz, OVP’de 2023 işsizlik oranının yüzde 10,1 olduğunu fakat Aralık 2023’te bunun yüzde 8,8 oranında gerçekleştiğini belirterek, “Bununla birlikte yıllık bazda tek haneli olacağı katılaştı. Bilhassa genç işsizliğinde dört puanlık bir düşüş var. Yıllık bazda bu da sevindirici. Bayanların işgücüne iştirakte da, istihdam oranlarında da artışlar kelam konusu.” sözlerini kullandı.
Bankacılık kesiminin milletlerarası standartlar ve yasal gerekliliklerin epeyce üstünde olduğuna işaret eden Yılmaz, ülke risk primlerinde de önemli bir düşüş olduğunu kaydetti.
Geçen sene 700 civarında olan Türkiye’nin risk priminin 300’lere indiğini anlatan Yılmaz, bunun kamunun ve şirketlerin milletlerarası finansmana daha uygun şartlarda ulaşması bakımından çok kıymetli olduğunun altını çizdi.
Yapısal ıslahatlar OVP’ye girdi
Merkezi yönetimin yol haritasının üç ana ayağı bulunduğunu tabir eden Yılmaz, birinci ayağın para siyaseti olduğunu belirtti. Türk lirasının daha cazip hale getirecek bir siyaset izlendiğini söyleyen Yılmaz, ikinci ayağın ise maliye siyasetleri olduğunu kaydetti.
Para siyasetleri ve maliye siyasetlerinin uyumunun da tesirli formda yapıldığına dikkati çeken Yılmaz, yol haritasının üçüncü ayağının yapısal ıslahatlar olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“İlk kere OVP’ye ek olarak yapısal ıslahatları koyduk ve çeyreklik bazda bir takvim de koyduk. Para ve maliye politikalarımızı yapısal ıslahatlarla destek ediyoruz. Yapısal ıslahatlar derken kamuda olsun iktisadın genelinde olsun verimliliği artırıcı, israfı önleyici, rekabet gücünü geliştirici değişimlerden bahsediyoruz. Bunların iki türlü tesiri var. Biri direkt tesir. Bir ıslahat yaptığınızda 2 ila 3 yıllık bir perspektifte somut bir kadro sonuç görüyorsunuz. İkincisi ise beklentiler kanalıyla tesir. Yapısal ıslahat yapan ülkeler, gelecek perspektifini güçlendirirler ve yatırımcılar bu ülkelere daha fazla inanç duyarlar. Bu ikinci tesir çabucak etki eder.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın güçlü bir siyasi irade olarak bu programın ardında durduğunu kaydeden Yılmaz, “Dünyanın en yeterli planını, programını da hazırlasanız ardında siyasi irade yoksa raflarda kalmaya mahkumdur. Bu programlarımıza sayın Cumhurbaşkanımızın güçlü bir siyasi dayanağı var. Biz de bu takviyeyle bütün çalışmaları sürdürüyoruz ve bunları da hayata geçireceğiz.” dedi.
“Cari açığı düşürücü tesiri olan projelere en az 1 milyar lira kredi”
AK Parti’nin misyona geldiği periyotta Türkiye’nin düşük orta gelir kümesinde yer alan bir ülkeyken yüksek orta gelir kümesine yükseldiğini anımsatan Yılmaz, yüksek gelirli ülkeler sınıfına yükselme gayesine işaret etti.
Bunun için kişi başına düşen gelirin 15 bin dolar olması gerektiğini söyleyen Yılmaz, “Programımızı kararlılıkla uyguladığımızda 2026’da 15 bin dolara ulaşabileceğimizi düşünüyoruz.” sözlerini kullandı.
Yılmaz, tüketim yüklü bir büyüme yerine yatırım ve ihracat yüklü bir büyüme sağlama gayesine işaret ederek, bu çeşit büyümenin daha kaliteli ve sağlıklı olacağının altını çizdi.
İhracatçı ve yatırımcıyı rahatlatmaya yönelik adımlara da değinen Yılmaz, “Vergi tertibimizde değişiklik yaptık. Kurumlar vergisini yüzde 25 olarak tayin ettik. Finans ve bankacılık bölümü için yüzde 30, ihracatçı firmalar için ise yüzde 20 olarak belirlendi. Hasebiyle vergi sistemimizde de ihracatçı firmaları destekleyen bir yapı oluşturduk. Bir yandan Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) dediğimiz bir programı hayata geçirmeye çalışıyoruz. Teknolojik içeriği yüksek, cari açığı düşürücü tesiri olan projelere en az 1 milyar lira, on yıla kadar vadeli, düşük faizli krediler tahsis etmeye dönük bir program.” sözlerini kullandı.
Yılmaz, ihracat ve yatırıma dönük dayanakların artarak devam edeceğini de vurguladı.
Toplum temsilcileriyle bir ortaya geldi
Yılmaz, Londra’daki temasları kapsamında İngiltere’de yaşayan Türk ve Kıbrıslı Türk toplum temsilcileriyle de bir ortaya geldi.
Türk toplum temsilcileriyle Londra Yunus Emre Enstitüsünde gerçekleştirilen görüşmede Türkiye’nin Londra Başkonsolosu Bekir Utku Atahan da hazır bulundu.
Yılmaz, Kıbrıslı Türk toplum temsilcileriyle ise Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği rezidansında bir ortaya geldi. Görüşmeye KKTC’nin Londra Temsilcisi Çimen Keskin de katıldı.