Türkiye’nin önde gelen inovatif kesimlerinden olan ve deneyimi 50 yılı aşan Türk yazılım sektörünün üretimden ihracata geldiği evre prestijiyle bir muvaffakiyet öyküsü olduğunu belirten Yazılım Sanayicileri Derneği (YASAD) Yönetim Kurulu Lideri Gönül Kamalı “Dünyada dijital dönüşümün omurgasını oluşturan sektör, yatayda ise etki ettiği tüm sektörlerin katma değerli üretim yapması, rekabet avantajı sağlamasının dayanak noktasıdır” dedi.
Gelinen etapta 2023’te ulaşılan 3.44 milyar dolarlık ihracat muvaffakiyetinin yanı sıra yüzde 82’yi aşan yerlilik oranıyla yazılım dalının cari açıkla çabada değerli sorumluluk üstlendiğinin altını çizen Kamalı, “Sektörün 2024 yılı ihracat hedefi 5 milyar dolar, 2030 yılında ise 30 milyar dolardır. Mevcuttaki büyüklüğünün önemli koşullarından biri özellikle son sunulan kamu destek ve teşvik mekanizmasıdır” sözlerini kullandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın geçtiğimiz Mayıs ayında yayımladığı rapora nazaran ülkemizde 102 Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB) bulunduğunu söz eden Kamalı şu tabirleri kullandı:
“TGB’lerde faaliyet gösteren 10 bin 607 firmada toplam 111.033 kişi istihdam edilmektedir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde kurulu şirketlerin %53’ünü ise yazılım sektörü firmaları oluşturmaktadır. Görüleceği üzere Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yapılacak vergi ve SGK düzenlemelerinden en çok etkilenecek sektör yazılım ve bilişim firmalarımız olacaktır.”
Yeni vergi paketi, bilişim ve yazılım kesiminde “ciddi yara” açacak
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘yeni vergi paketi’ düzenlemesinin dalları açısından “hayal kırıklığı“ yaratan değerli bir gündem hususu olduğunu söyleyen Kamalı, “Düzenleme kapsamında teknoparklarda ve Ar-Ge merkezlerinde uygulanmakta olan teknokent gelir vergisi istisnasının kaldırılması ve Ar-Ge işçisine uygulanan fiyat istisnasına üst limit getirilmesi kelam mevzusudur. Düzenlemelerin yürürlüğe girmesi ile uluslararası rekabet gücü kazanmaya başlayan bilişim ve yazılım bölümümüz ciddi yara alacaktır.
Düzenlemenin hayata geçmesi halinde bir yandan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde finansal dengelerin bozulacağını biryandan Türkiye geneline yayılmış 102 Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin çekim merkezi olmasının sona ereceğini ifade eden Kamalı şu tabirleri kullandı:
“Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yaşanacak finansal ve vergisel maliyetlerin yükselmesi, içinde yaşadığımız enflasyonist ekonomik sistemde nitelikli iş gücünü elinde tutmaya çalışan firmalar için olumsuz etki yaratacak, ekstra SGK ve vergi yüküyle karşısında istihdam sayısını azaltmak zorunda kalacak firmalar ağırlık kazanacaktır.”
YASAD Yönetim Kurulu Lideri Gönül Kamalı’nın açıklamalarının tamamı şöyle:
“En büyük zararı nitelikli uzmanlar görecek”
* Bu noktada belirtmek gerekir ki, gelir vergisi muafiyetinden sağlanan dayanak ve indirimler direkt çalışanlara yansıdığından (yani bahse konu gelir vergisi istisnasından şirketler faydalanmadığından) en büyük ziyanı ekosistem içerisinde yer alan yetişmiş nitelikli uzmanlar görecektir. Önerilen vergisel düzenleme yasalaşırsa maaşları net fiyat üzerinden anlaşılan işçilerin ellerine geçecek fiyatlarda -yaşanacak maliyet tesiri nedeniyle- düşüşler yaşanacaktır. Takdir edilmeli ki, düşünülen yeni modelde gündeme gelecek fark patronlar üzerindeki maliyet baskısını arttıracağından şirketler maaş düzeylerinde düşüşe gitmek zorunda kalacaktır.
* Öteki taraftan, düzenlemenin bir olumsuz tesiri olarak da yazılım ithalatı artacağından yabancı yazılımların yerli kurumlarımızın damarlarına kadar girme riski ortaya çıkacaktır.
“Teşvik ve destekler enflasyonist ortam göz önüne alınarak artırılmalıdır”
* Yazılım ve bilişim ekosisteminin sürdürülebilir gelişimine devam etmesinin yolu 4691, 5510 ve 5746 sayılı kanunlar ile sağlanan hakların sunulan takviye ve teşviklerin devam etmesidir. Küçük sermayelerle kurulan ve temel masrafı işçi maliyeti olan yazılım dalımızın ulusal pazarda kelam sahibi, küresel pazarda ise tercih edilen olabilmesinin yolu sunulan destek ve teşviklerin sürdürülebilir olması hatta enflasyonist ortam göz önüne alınarak artırılmasıdır.
* Değerli altını çizmek isteriz ki; sermaye birikimi, özel fon, risk sermayesi ve teşebbüs sermayesi son derece kısıtlı olan ülkemizde kamu dayanakları hayati değere sahiptir. Yazılım kesimimizin büyüme ve gelişmesinin sürdürülebilirliğinin yolu ‘Yatırım Sermayesi’ ekosisteminin yanlışsız sistemler ile oluşturulması ve güçlendirilmesidir.
* Bugüne kadar takviye ve teşviklerle dikkat çeken bir büyüklüğe ulaşan yazılım dalımızın bundan sonra da Yatırım Fonları yahut Girişim sermayesi Fon mekanizmaları ile hem yurtiçinde hem de yurtdışında bilhassa desteklenmesi ve bu alanda bölümü makro ekonomik gelir ve yatırım pahası seviyesine ulaştıracak projelerin geliştirilmesine acilen gereksinim bulunmaktadır. Bu yaklaşımla oluşturulacak projeler belli bir olgunluk düzeyine ulaştığında yazılım ve bilişim bölümümüzün kamu yüklü dayanak ve teşviklere olan gereksinimi azalacak, dal memleketler arası standartlar seviyesinde sürdürülebilir, rekabet avantajı yüksek ve ihracat odaklı bir kesim olgunluğuna kavuşacaktır.
* Dijital dönüşüm ile yeni çağı tanımlayan yazılım bölümümüzdeki muhtemel bir kırılma, pek çok kesimde ülkemizin rekabet gücünü yok edecek, görece üstünlüklerimiz bulunan alanlarda ise rekabet dezavantajına neden olabilecektir. Münasebetiyle gelişmiş ve genişletilmiş bir yatırım sistemine ulaşana kadar kamu dayanak ve teşviklerinin varlığı ve sürdürülebilirliği tıpkı vakitte ülkemizin memleketler arası rekabette mevcut kazanımlarını müdafaayı sağlayacak, ülkenin dijital dönüşümü ve katma pahası yüksek üretimdeki muvaffakiyetlerin devamını mümkün kılacaktır.”
