Uzayda sadece 3 gün kalmak bile, tehlikenin fitilini ateşleyebiliyor

Yeni bir dizi çalışma, 2021’deki Inspiration 4 uzay vazifesi sırasında toplanan tıbbi bilgilerini inceliyor. Toplanan birinci bilgiler, uzayda sırf üç gün geçirmenin, astronotların bilhassa bilişsel fonksiyonları üzerinde değişikliklere neden olmak için kâfi bir mühlet olduğunu gösteriyor.

Neyse ki görülen bilişsel değişiklikler astronotların Dünya’ya dönmesinden kısa bir müddet sonra bilakis dönerek düzeliyor. Fakat bu, uzaya gitmenin beşerler için ne kadar riskli olabileceğini bir kere daha gösteriyor. Uzayda uzun müddet kalmanın kemik yoğunluğu kaybına neden olabileceğini zati biliyoruz, fakat uzun vadeli tesirler hakkında hala bilmediğimiz çok şey var.

Özellikle astronotların uzayda çok uzun mühlet kalacağı uzun vadeli vazifeler planlandığı vakit bu tesirleri mümkün olduğunca ayrıntılı bir halde öğrenmemiz kıymetli. Örneğin, Mars’a yapılacak bir beşerli vazifede, astronotların birkaç ay boyunca uzayda kalmaları gerekecek. Bu mühlet içerisinde astronotun sıhhatinin nasıl etkileneceğini anlamak, süreç boyunca sağlıklı kalmaları açısından hayati kıymet taşıyacak.

Space Omics ve Medical Atlas (SOMA) ve Nature da dahil olmak üzere birçok farklı mecmuada çeşitli makaleler yayınlandı. Bunların tamamı, Inspiration 4 misyonundaki astronotların bilişsel fonksiyonları ve bedenlerinde kaydedilen değişiklikleri göstermeye yardımcı oluyor. Misyon üyelerinin hiçbiri profesyonel astronot olmadığı için, astronotların ekseriyetle aldığı uzun yıllar süren eğitimi almamış olmaları tıp araştırmacıları için kıymetli bir “temel insan” sunmuş oldu.

Mürettebat üyeleri kan, dışkı, tükürük ve idrar örnekleri vererek çeşitli deneylere katıldı ve vazife boyunca bedenlerinin nasıl değiştiğini görmek için bilgilerin kataloglanmasına ve araştırılmasına isteklerinin olduğunu belirttiler. Bir astronotun sıhhatinin uzay seyahati sırasında geçirdiği değişiklikleri tam olarak anlamak, uzay araştırma gayretlerimizi genişletmek açısından hayati kıymete sahip.

Ayrıca bu bilgiler, gelecekte UUİ’nin yerine kurulabilecek uzay istasyonlarında yer alacak bilim beşerlerine bedenlerini sağlıklı durumda tutmak için muhtaçlık duydukları araçları hazırlamamıza da yardımcı olabilir.