Türkiye’nin satınalma gücü Avrupa’da son sıralarda

Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ait süreksiz Satınalma Gücü Paritesi (SGP) datalarını yayınladı.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP’ye nazaran, kişi başına GSYH endeks değerinin 27 Avrupa Birliği (AB) ülke ortalaması 100 iken Türkiye için 73 oldu ve AB ortalamasının yüzde 27 altında kaldı.

Karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna Hersek) kapsandı.

En yükseği Lüksemburg’da

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke ortasında SGP’ye nazaran kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 239 ile Lüksemburg, en düşük ülkeler ise 35 ile Arnavutluk ve Bosna Hersek olarak kayıtlara geçti. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 139 üzerinde, Arnavutluk ve Bosna Hersek ise yüzde 65 altında kıymete sahip oldu.

Refahı gösteren tüketim verileri

Ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin karşılaştırılmasında kişi başına GSYH temel alınırken tüketicilerin rölâtif refah seviyelerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili ferdî tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili ferdî tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet yahut kar maksadı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sıhhat ve benzeri) hizmetleri de kapsıyor.

Kişi başına fiili ferdi tüketim seviyesi 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken Türkiye için 86 oldu ve Birlik ortalamasının yüzde 14 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke ortasında kişi başına fiili kişisel tüketim pahası en yüksek ülke 138 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 42 ile Arnavutluk olarak kayıtlara geçti.

Türkiye Euro bazlı daha ucuz

Fiyat seviyesi endeksi, ülkelerin ulusal para ünitelerinin mukayeseli olarak döviz kuruna nazaran alım gücünün göstergesi olarak görülüyor. Bir ülkenin fiyat seviyesi endeksi 100’den büyük ise bu ülke, karşılaştırıldığı ülke kümesi ortalamasına nazaran “pahalı”, 100’den küçük ise “ucuz” olarak tabir ediliyor.

Türkiye’nin fiili ferdî tüketime ait fiyat seviyesi endeksi, 2023 yılı süreksiz sonuçlarına nazaran 38 olarak belirlendi. Bu kıymet, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan tıpkı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 38 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor.

Ülkelerin SGP’ye nazaran 2023 yılı kişi başına GSYH kıymetleri şöyle:

Lüksemburg – 239
İrlanda -211
Norveç – 173
İsviçre – 154
İzlanda – 134
Hollanda – 130
Danimarka – 127
Avusturya – 123
Belçika – 118
Almanya – 115
İsveç – 114
Finlandiya – 108
Malta – 105
Euro Bölgesi 20 – 104
Fransa – 101
Avrupa Birliği 27 – 100
İtalya – 97
Güney Kıbrıs – 95
Slovenya – 91
Çekya – 91
İspanya – 88
Litvanya – 86
Portekiz – 83
Estonya – 81
Polonya – 80
Romanya – 80
Macaristan – 76
Hırvatistan – 76
Türkiye – 73
Slovakya – 73
Letonya – 71
Yunanistan – 67
Bulgaristan – 64
Karadağ – 52
Sırbistan – 46
Kuzey Makedonya – 41
Arnavutluk – 35
Bosna Hersek – 35

Satınalma Gücü Paritesi nedir?

SGP, detaylı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranını gösteriyor. Böylelikle ülkeler ortasındaki fiyat seviyesi farklılıkları giderilirken memleketler arası manada gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.