Türkiye, Norveç’in egemenliğindeki Svalbard takımadalarına ait muahedeyi geçtiğimiz günlerde onayladı. Mutabakat, Türk vatandaşlarına, oturma, balıkçılık faaliyetinde bulunma ve şirket açma müsaadesi veriyor. 2 bin 700 nüfuslu bölgede, Türk bilim insanları daha fazla araştırma yapabilecek. Oturum müsaadesi hakkı doğsa da, bölgeye iş ve konut bulmadan gidilmemesi gerekiyor.
Svalbard takımadalarının statüsünü belirleyen Spitsbergen Anlaşması’nın Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’yla geçtimiz cuma günü yürürlüğe girdi. Bu kararın akabinde Türk vatandaşları takımadalarda mülk edinme, oturma ve bilimsel araştırma yapma hakkı elde etti. sval
Türk vatandaşları, Svalbard takımadaları kara suları, fiyortları ve limanlarına giriş, adalarda oturma, bölgede balıkçılık faaliyetlerinde bulunma ve avlanma, denizcilik faaliyetlerinde bulunma, endüstriyel faaliyetler, madencilik ve ticaret faaliyetlerine ait haklar kazandı.
Kararın son periyotlarda kutup bölgelerinde Türkiye’nin yürüttüğü bilimsel çalışmalara kıymetli katkısı olması bekleniyor.
Türkiye son yıllarda Arktik bölgesine yönelikı bilim seferleri düzenliyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından, Norveç’in münhasır ekonomik bölgesi ile Svalbard Adaları ve karasularında son araştırma seferi 25 Temmuz 2024 tarihlerinde tamamlandı.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin akabinde Türk vatandaşlarının oturum ve ticari çalışmalar için bölgeye ilgisi artabilir.
1596 yılında keşfedilen takımadalarda, bölge neredeyse büsbütün buzla kaplı. 1925 yılında Norveç’e adalar üzerinde hak tanındı. Dünyanın en kuzeyindeki idari merkez olarak bilinen bölgede, bir muahede ile 40 kadar ülkeye yerleşim kurma hakkı tanındı. Hâkim devletler ortasında Türkiye de var ve muahedenin yürürlüğe girmesinin akabinde Türk vatandaşları bu bölgede oturum hakkı kazandı. Yakın vakte kadar bu hakkı öteki hâkim devlet ortasında Rusya ve Norveç kullanıyordu.
Paris’te 9 Şubat 1920 tarihinde imzalanan ve 1925 yılından bu yana yürürlükte olan mutabakat, Norveç’in adalar üzerindeki egemenliğini tanımakla bir arada, taraf olan üçüncü ülkelerin vatandaşlarına Svalbard takımadaları üzerinde mülk edinme ve ikamet ile balıkçılık ve madencilik alanlarında ticari faaliyetlerde bulunma ve bilimsel araştırma gerçekleştirme hakkı tanımakta.
Svalbard nerede?
Svalbard Artik Okyanusu’nda bir bölge. Takımadalarda tahminen 2 bin 600 kişi yaşıyor. Adaların yüzde 60’ı buzullarla kaplı.
Peki Svalbard’da oturum izni için yapmak gerekiyor?
Norveç’in resmi sitesinde bu bölgeye gitmek çoklu vize almanın gerektiği belirtiliyor ve şu bilgi yer alıyor:
“Vizenize başvururken 2 veya daha fazla giriş için başvurmanız önemlidir. Bu, Svalbard’ın Norveç’in bir parçası olmasına rağmen Schengen bölgesinin bir parçası olmaması nedeniyle gereklidir . Schengen bölgesine girmek için vizeye ihtiyacınız varsa, Svalbard ziyaretiniz sona erdiğinde Norveç’e / Schengen bölgesine geri dönmek için de vizeye sahip olmanız gerekir.”
Peki Svalbarda’da oturum için hangi belgelere gerek var?
Norveç resmi makamlarının verdiği bilgiye göre, Svalbard için Shengen vizesine gerek yok. Ancak iş bulmak ve oturum için konut ayarlamak da zor. Bu nedenle gitmeden önce iş ve konut bulunması gerektiği belirtiliyor. Oturum koşulları için verilen bilgiler şöyle:
– Yabancıların Svalbard’a seyahat etmek için Norveç yetkililerinden vize yahut çalışma ve oturma müsaadesi almasına gerek yoktur. Lakin, Schengen Bölgesi için vize ihtiyacı olan yabancı vatandaşların anakara Norveç üzerinden Svalbard’a gidip gelirken Schengen vizesine sahip olması gerekir. Svalbard’da kaldıktan sonra Schengen Bölgesi’ne (anakara Norveç) geri dönebilmeniz için çift girişli vize aldığınızdan emin olmanız önemlidir.
– İşiniz yoksa konut edinmek zordur. Norveç devleti, Svalbard’daki neredeyse tüm yere sahiptir ve pratikte kendi konutunuzu inşa etmek için bir arsa satın almak mümkün değildir. Birtakım özel konutlar kiralık topraklara inşa edilmiştir. Bu konutlar özel şahıslara satılmış yahut kiralanmıştır. Konut fiyatları çok yüksektir.
– Bu nedenle, takımadalara gelmeyi planlayanlara gelmeden evvel iş ve konut edinmeleri tavsiye edilir. Ayrıyeten, ada valisinin de oturum için onay vermesi gerekiyor.