Türk bilim insanı da katkı sağlamış: Çin’in yapay zeka destekli Ay görevi

Son yıllarda Çin, uzay araştırmaları alanında kıymetli bir aktör olarak kendini kanıtladı ve 2028 yılında gerçekleştirilecek olan Chang’e-8 vazifesi, ülkenin Ay keşfi konusundaki kararlılığının bir öteki ispatı olarak öne çıkıyor.

Bu vazifede birinci defa bir özel şirket olan Star.Vision, bir Çin uzay misyonunda merkezi bir rol üstlenecek.

Ayrıca uluslararası iş birliği, yapay zekanın uzay araştırmalarındaki artan kıymetini vurguluyor.

Görev kapsamında Ay’a gönderilecek olan iki yapay zeka takviyeli keşif aracı, Star.Vision ile memleketler arası bilim insanlarının iş birliğiyle geliştirildi.

TÜRK BİLİM İNSANI DA KATKI SAĞLADI

Bu isimler ortasında Türkiye’den Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden Halil Ersin Söken ve Çin’den Zhejiang Üniversitesi’nden Sun Shujian üzere tanınmış bilim insanlarının da yer aldığı kaydedildi.

Bu keşif araçları, otonom olarak birbirleriyle etkileşim kurabilecek, bilgi ve vazife paylaşımı yaparak tek bir robotun başaramayacağı amaçlara ulaşabilecekler.

OTONOMİ VE GÜÇLÜ AY KOŞULLARI

Keşif araçlarının otonom çalışma kapasitesi epey kritik, zira Dünya ile Ay ortasındaki büyük aralar ve irtibat gecikmeleri nedeniyle direkt denetim son derece güç.

Daha evvelki Ay araçları evvelce programlanmış talimatlarla sonluydu, fakat bu yeni keşif araçları, yapay zeka teknolojileri sayesinde Ay’ın kuvvetli şartlarına ahenk sağlayabilecek.

Ay’ın düşük yerçekimi ve çok sıcaklık farkları üzere kuvvetli çevresel kuralları, keşif araçlarının elektronik sistemleri için önemli zorluklar oluşturuyor.

Star.Vision’ın önümüzdeki yıllarda bu teknik zorlukların üstesinden gelmesi gerekiyor.

AY ÜSSÜ VE İLERİYE YÖNELİK PLANLAR

Görevin bir öteki değerli ögesi, Ay’da bir komuta ve irtibat merkezi kurulmasının test edilmesi.

Bu merkez, gelecekte planlanan bir Ay üssünün modülü olarak düşünülebilir ve hem daha ileri keşifler hem de potansiyel beşerli misyonlar için bir başlangıç noktası vazifesi görebilir.

Ancak keşif araçlarının tam olarak hangi misyonları yerine getireceği, kapalılık nedeniyle açıklanmadı.

Uluslararası ortaklarla iş birliği ve yapay zeka dayanaklı keşif araçlarının kullanımı, Çin’in argümanlı Ay programında değerli bir dönüm noktasını temsil ediyor.

Bu vazife sadece Ay hakkında yeni bilimsel bilgiler sunmakla kalmayıp, gelecekteki keşifler ve Ay’da kalıcı bir varlık oluşturma ismine da bir temel oluşturabilir.

AY’IN VOLKANİK TARİHİYLE İLGİLİ YENİ BULGULAR

Chang’e-8 vazifesinin hazırlıkları devam ederken, Çinli ve Amerikalı araştırmacılar, Ay’ın karanlık yüzündeki volkanik patlamaların yaşını inceledi.

Chang’e-6 sondası tarafından toplanan örnekler sayesinde, bu volkanik aktivitelerin yaklaşık 2,8 milyar yıl evvel meydana geldiği belirlendi.

Bu bulgular, Ay’ın jeolojik tarihi hakkında yeni bir ışık tutarak, Ay’ın karanlık yüzündeki volkanik aktivitenin daha evvel düşünüldüğünden daha uzun sürdüğünü ortaya koyuyor.

Bu çalışmaların sonuçları, Nature ve Science üzere itibarlı bilim mecmualarında yayımlandı ve Ay’ın gelişimi hakkında pahalı bilgiler sağladı.

Ay’ın karanlık yüzündeki volkanik aktivitenin nispeten genç olduğunun keşfi, gelecekteki araştırmalar ve uzay misyonlarını kıymetli ölçüde etkileyebilir.