TRT World Forum’da “Türkiye’nin Önündeki Yol” paneli düzenlendi

TRT’nin “Kırılma Noktasında Bir Dünya: Krizleri ve Dönüşümü Yönetmek” temasıyla İstanbul’da düzenlediği “TRT World Forum” etkinliğinde, ” Türkiye’nin Önündeki Yol: Diyaloğu Teşvik Etmek ve Küresel Krizleri Kontrol Altına Almak” paneli yapıldı.

Moderatörlüğünü TRT World sunucusu Alican Ayanlar’ın üstlendiği panele, Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran, Uluslararası İşler Enstitüsü (IAI) Direktörü Nathalie Tocci, ABD’nin eski Bakü Büyükelçisi Matthew Bryza ve eski Portekiz Avrupa İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Bruno Maçaes konuşmacı olarak katıldı.

Duran, burada yaptığı konuşmada, “Türkiye barış inşası çabalarında ve diplomatik inisiyatiflerde giderek daha aktif bir rol oynamaktadır. Bunun başlıca nedeni Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son 20 yıldaki güçlü liderliği ve ön alıcı diplomasisidir.” dedi. Erdoğan’ın dünya liderleriyle etkileşim halinde olduğuna işaret eden Duran, bu etkileşimin, Erdoğan’ı, Rusya- Ukrayna Savaşı ve Somali- Etiyopya uyuşmazlığı üzere problemlerin barışçıl tahlili konusunda sağlam bir başkan pozisyonuna getirdiğini vurguladı.

Duran, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) sistemini eleştirdiğine dikkati çekerek, Erdoğan’ın dünya sisteminin ıslahat sürecine girmesi için davetler yaptığını anımsattı.

Komşu ülkelerde istikrar ve güvenliğin sağlanması için uğraş sarf ettiklerini belirten Duran, bunun Türkiye’nin etkili rolünü güçlendirdiğini dile getirdi.

Duran, Afrika ülkelerinin Türkiye’yi “yeni etkili aktör” olarak gördüğünün altını çizerek, bu ülkelerle alakaları kazan-kazan temelinde sürdürdüklerini söz etti.

“Türkiye, çevresindeki bölgelerde, bölgesel sahiplenmenin en üst seviyelerini görmek istiyor. Bu yüzden aynı anda hem Balkanlarla hem Güney Kafkaslarla hem de Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile aynı anda iyi ilişkilerimiz var.” diyen Duran, değişen şartlara ahenk sağlayabilecek yeni bir anlayış ortaya koymaya çalıştıklarını söyledi.

” İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği soykırımın ardından uluslararası normlar erozyona uğradı. Dolayısıyla yeni bir sistem ve yeni bir uluslararası düzen oluşturmak zorundayız.” tabirini kullanan Duran, bunun bir ortaya gelip işbirliği yaparak mümkün olacağını kaydetti.

Türkiye’nin uluslararası siyasetteki rolü

IAI Direktörü Tocci de birçok Avrupa ülkesinden farklı olarak Türkiye’nin, memleketler arası siyasetteki gelişmeleri uygun okuyup ahenk sağlayabildiğini belirtti.

Türkiye’nin son yıllarda üstlendiği ara bulucu rolüne işaret eden Tocci, bunun Karadeniz Tahıl Girişimi gibi örneklerde görülebileceğini söyledi.

Tocci, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik sürecinin tekrar canlandığına dikkati çekerek, üyeliğin fırsatlar ve sorunları beraberinde getireceğini kaydetti.

Denge politikası

Eski Büyükelçi Bryza da NATO üyesi ülkelerin beklentilerinin aksine Türkiye’nin Rusya’ya yaptırım uygulamadığına işaret ederek, ” Ankara, Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne çok güçlü bir takviye verdi, işgali daima olarak kınadı lakin yaptırımlara katılmadı.” dedi.

Bryza, “Rusya’nın, işgalinin ilk günlerinde Kiev’i ele geçirememesinin bir nedeni de Türkiye’nin TB2 dronlarıydı. Savaş alanında çok önemli bir rol oynadı. Türkiye, Ukrayna’ya askeri olarak yardım etmek için daha fazlasını da yaptı lakin tıpkı vakitte Moskova ile bağlantı kanallarını da açık tuttu.” sözünü kullandı.

Türkiye’nin Somali ile Etiyopya arasındaki anlaşmazlığı çözmek için diplomatik girişimlerde bulunduğunu anımsatan Bryza, bunun Afrika Boynuzu’ndaki gerginliğin azaltılması bakımından kıymetli olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Sorunların tahlilinde diyaloğun önemi

Portekizli eski bakan Maçaes de Türkiye’nin batı dünyasının hem içinde hem de dışında bulunduğunu belirterek, batının ihtiyaç duyduğu siyasi ve vicdani eleştirinin Türkiye tarafından yapıldığını vurguladı.

“Rusya ile konuşmanın mümkün olmadığı sonucuna neden bu kadar çabuk vardığımızı anlamakta güçlük çekiyorum.” diyen Maçaes, Türkiye’nin meselelerin tahlilinde diyaloğa değer verdiğine işaret etti.