“Batmaz gemi” Titanik, 1912’de bir buzdağına çarpmasının akabinde tarihteki en ünlü gemi kazasının başrol kahramanına dönüştü. İhtarların göz arkası edilmesinin akabinde, bir gözcü buzdağını fark ettiği sırada artık gemiyi kurtarmak için çok geçti.
Geminin sancak tarafı delinerek 16 bölmeden beşinin suyla dolmasına neden oldu. Fakat şayet hiçbir kaçınma denemesi yapılmamış olsaydı ve Titanik buzdağına direkt olarak, burundan çarpsaydı durumun farklı olup olmayacağını merak edenlerin sayısı hiç de az değil. Pekala bu fikirlerinde ne kadar haklılar?
Titanik’e “batmaz” denilmesine sebep olan şeylerden biri, gövdede su geçirmez olduğuna inanılan 16 bölmenin bulunmasıydı. Bu bölmeleri su bassa bile, dördünden fazlası suyla dolmadığı takdirde geminin çalışmaya devam edebileceği düşünülüyordu. Ne yazık ki Titanik buzdağına çarptığında bunların beşi suyla dolmaya başlamıştı.
Titanik’in batmasının ana nedeni olarak çoklukla bu gösteriliyor. Lakin 2012’de batığın 100. Yıldönümü sebebiyle yapılan bir inceleme, geminin batması için tek bir neden belirtmenin sıkıntı olduğu sonucuna vardı. Bunun nedeni, çarpışmadan sonra geminin tabanının bükülmesi ve temas noktalarının gerilim nedeniyle kırılması üzere birçok farklı sorunun yaşanmasıydı.
Denizdeki başka gemilerin Titanik’i ilerideki buz konusunda uyarmaya çalıştığına dair birkaç rapor da bulunuyor, lakin görünene nazaran bu ihtarlar, buzun devasa gemiler için değerli bir tehdit olarak görülmemesi nedeniyle göz arkası edilmişti. Bölmelerden beşi delindiğinde gemi su almaya başladı, baş kısmı battı ve kıç tarafının havaya yükselmesine neden oldu. Sonunda gemi ikiye bölündü ve pruva büsbütün suya battı. Bu ortada kıç kısmında sıkışan hava, geminin derinliklere batmadan evvel dikey olarak yükselmesine sebep oldu.
SS Arizona ve SS Grampian için durum çok farklıydı
Benzer başka gemilerin ortasında yer alan SS Arizona, 1879’da bir buzdağına çarpmış ve akabinde 50 yıl daha çalışmaya devam etmişti. SS Grampian da 1919’da yaşadığı baş başa çarpışmadan sağ kurtuldu. Elbette her iki gemi de önemli hasar aldı ve SS Grampian iki kamarotunu kaybetti, lakin gemiler batmadı.
YouTube kanalı Oceanliner Designs’ın söylediğine nazaran, geminin kıç tarafındaki çeliğin karmaşık bal peteği yapısı, en azından teorik olarak, geminin anında parçalanmadan darbeye dayanabilecek kâfi esnekliğe sahip olabileceği manasına geliyor.
Bir geminin sabit bir objeye bu halde baş başa çarpması sonucu meydana gelen katlanma olayına teleskopik hareket denir ve tarihte pek çok gemi batmadan bu olayı yaşamıştır. Elbette, Titanik’in baş başa çarpışma durumunda suyun üzerinde kalabileceği görüşü, geminin tasarım departmanında Thomas Andrews’un yardımcısı olan Edward Wilding tarafından da paylaşılıyordu.
Wilding’in tabirine nazaran Titanik, pruvanın 24 ila 30 metre içine hakikat ezilerek geminin etkilenen kısmındaki birçok emekçi hayatını kaybetse de bükülebilirdi ve yüzer durumda kalabilirdi. Elbette bu kadar büyük bir buzdağıyla karşılaştığında bir kaptanın direkt çarpışma buyruğu vermesini beklemek makul bir istek olmayacaktır. Lakin bu durum, dev gemilerin tasarımı hakkında birtakım değişik soru işaretleri doğuruyor.
Ayrıca, devasa bir buzdağına çarptığınızda yaşanılacak ani bir duruşun da ölümcül sonuçları olacaktır.
