Fransa’nın başkenti Paris’te gözaltına alınan Telegram’ın kurucusu Pavel Durov dünya basının gündeminde.
Telegram’ın tıpkı vakitte Üst Yöneticisi (CEO) olan Durov’un kariyerindeki hızlı yükselişi ve yaşam hikayesi merak konusu oldu.
Durov, Azerbaycan’dan özel jetle geldiği Bourget Havalimanı’nda 25 Ağustos’ta gözaltına alındı.
Durov’un, Fransa, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve St. Kitts and Nevis vatandaşlığı bulunuyor.
ST. PETERSBURG’DA DÜNYAYA GELDİ
O dönemki ismi Leningrad olan St. Petersburg’da 1984’te dünyaya gelen Durov, 2006’da, lisans eğitimini “İngiliz Filolojisi ve Çeviri” alanında tamamladı; gençlik yıllarında programlama ve internet projeleriyle ilgilenmeye başladı.
Durov, üniversiteden mezun olduktan sonra 2007’de ağabeyi Nikolay ile “Rus Facebook’u” olarak da bilinen VKontakte sitesini kurarak, isminden kelam ettirmeye başladı.
VKontakte’ın kullanıcı sayısının kısa süre içinde 20 milyonu geçmesiyle gelirini artıran Durov, sitenin genel müdürü pozisyonunda görev yaptı.
Durov, 2011’e gelindiğinde servetini yaklaşık 8 milyar rubleye çıkarırken, 2014’te, VKontakte’deki paylarını sattı ve genel müdürlük vazifesini bırakarak ülkesinden ayrıldı.
Görevinden ayrılmadan evvel, Rus yetkililerin kullanıcı dataları üzere kimi mevzularda şirketten bilgi istediğini kaydeden Durov, o devirde bunu reddettiğini açıkladı.
2024’TE 950 MİLYON KULLANCIYA ULAŞTI
Durov, 2013’te de gelecekte milyonlarca kişinin kullanacağı, Whatsapp’a alternatif olarak görülen Telegram projesine başladı.
Bu uygulamanın kullanıcı sayısı Temmuz 2024’te 950 milyona ulaştı. Uygulama, bilhassa Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında hem iki ülke yetkilileri hem de askeri ve siyasi uzmanlar tarafından faal formda kullanılıyor.
VKontakte şirketiyle ilgili Rus yetkililerle sorun yaşayan Durov, Telegram konusunda da Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İrtibat Denetleme Kurumunun (Roskomnadzor) radarına takıldı.
Telegram, Federal Güvenlik Servisi (FSB) ile uygulamadaki şifre kodlarını paylaşmadığı gerekçesiyle açılan dava sonucunda 2018-2020 ortası Rusya’da engellendi. Durov bu dönemde, gizlilik yasası nedeniyle şifre kodlarını istihbarat teşkilatına vermenin anayasanın ihlali olacağını savundu.
Rus makamlarla yaşadığı sorunlara rağmen servetini artıran Durov, Ağustos 2024’te birinci kere Bloomberg milyarderler listesine girdi ve birinci 300’de yer buldu.
Durov, nisanda ABD’li gazeteci Tucker Carlson ile yaptığı röportajda “Birilerinden emir almaktansa özgür olmayı tercih ederim” tabirlerini kullanmıştı.
GÖZALTI SÜRECİ VE SONRASI
Rus ve Fransız basınında yer alan haberlerde, Durov’un, Telegram’da yasa dışı içeriklere erişim sağlandığı için gözaltına alındığı belirtildi. Durov’un gözaltına alınması, çok sayıda tartışmaya da yol açtı. X’in sahibi Elon Musk da, Durov için X toplumsal medya platformundan “serbest bırakılma” daveti yaptı.
Musk, diğer bir X paylaşımında da “Liberte (Özgürlük)” sözüne yer verdi.
Fransız yargı makamları ise dün verilen kararla Durov’un gözaltı süresini 48 saat uzatma kararı aldı.
Telegram da, şirketin Avrupa Birliği (AB) yasalarına uyduğunu duyurarak, Durov’a yönelik suçlamaları “saçmalık” halinde nitelendirdi. Telegram tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Telegram, Dijital Hizmet Yasası dahil AB’nin yasalarına uymaktadır. Durov’un saklayacak hiçbir şeyi yok ve Avrupa’ya sık sık seyahat etmektedir.” tabirleri kullanıldı.
RUSYA’DAN FRANSA’YA NOTA
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, dün yaptığı açıklamada Fransa’ya, gözaltına alınan Durov’a, erişimi talep eden nota verildiğini bildirdi.
Zaharova, Durov’un Fransa vatandaşı da olduğuna dikkati çekerek, “Sorun şu ki Fransa, Durov’u her şeyden evvel kendi ülkesinin vatandaşı olarak kabul ediyor.” şeklinde konuştu.
Kremlin Sözcüsü Dİmitri Peskov da, Durov’un Fransa’da gözaltına alınmasına ilişkin yorum yapmak için erken olduğunu belirterek, “Durov’un tam olarak neyle suçlandığını henüz bilmiyoruz.” dedi.
Rusya Federasyonu Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev ise Durov’un Rusya’dan ayrılarak kusur yaptığına işaret etmişti.
