Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriyeli vatandaşların ülkelerine dönüşlerini kolaylaştıracak yeni adımları devreye aldıklarını belirterek, “Geri dönüşlerin güvenli, hızlı ve etkin şekilde sağlanmasına yönelik her türlü çalışmayı hassasiyetle sürdürüyoruz. Uygulamada karşılaşılan bazı engelleri de hızla aşmak için diğer bakanlıklarla birlikte çalışıyoruz” dedi.
Ticaret Bakanlığı, Suriye vatandaşlarının geri dönüş süreçlerine ait tüm gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine genelge gönderdi. Genelgeyle, dönüşler sırasında yaşanabilecek aksaklıkların giderilmesi ve sürecin sağlıklı biçimde yürütülmesi hedeflendi. Bu kapsamda, Suriyelilerin ülkeden çıkış süreçlerinin süratli formda gerçekleştirebilmesi maksadıyla gümrük süreçleri, başka ilgili kamu kurumlarıyla uyum içinde yapılacak. Bunun için gümrük yönetimleri gerekli her türlü tedbirin alacak.
PLAKALI TAŞITLARA KOLAYLIK SAĞLANDI
Suriyelilerin geri dönüş süreçlerinde yolcu beraberi eşya ile mesken eşyasına ait kelamlı beyan formu aranmayacak. Süreçler, kelam konusu genelgede yer alan “Kolaylaştırılmış Çıkış Formu”nun düzenlenmesiyle yapılacak. Suriye’den gelen geçici koruma statüsüne haiz kişilerin ülkelerinden getirdikleri ve noterler tarafından tescil edilen plakalı taşıtlarına ilişkin de kolaylık sağlandı. Bu kapsamda, taşıtla birlikte kesin çıkış yapılması durumunda, ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belge gümrük idaresine ibraz edilecek. Taşıtın belgelerindeki ayniyetine uygunluğunun da tespiti halinde, Taşıt Takip Programı’nda gerekli süreçler yapılarak, aracın kaydı kapatılacak ve çıkış süreçleri süratle gerçekleştirilmiş olacak.
Eğer programda kelam konusu araca ait rastgele bir kayıt bulunamazsa, ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair evrakın gümrük yönetimine ibrazı ve taşıtın evraklarındaki ayniyetine uygunluğunun tespiti halinde, ilgili programa kayıt yapılarak çıkışa müsaade edilecek.
TÜRKİYE’DE KURULAN İŞ YERLERİNİN NAKLİ İÇİN SÖZLÜ BEYAN FORMU
Genelgeyle Suriye vatandaşlarının Türkiye’de edindikleri yerli plakalı araçlarının çıkış süreçlerine yönelik de adım atıldı. Bu kapsamda, “Yabancılara İkinci El Taşıt Satışı Hakkında Kanun” kararları çerçevesinde ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair evrakın gümrük yönetimine ibraz edilmesiyle “Kolaylaştırılmış Çıkış Formu” düzenlenecek. Bu kapsamda ayniyet denetimi yapılarak ilgili programa kaydedilen taşıtın çıkış süreçleri gerçekleştirilecek. Suriyelilerin Türkiye’de kurdukları iş yerlerinin nakline ait süreçler ise Gümrük Yönetmeliği uyarınca Kelamlı Beyan Formu düzenlenerek tamamlanacak.
DÖVİZ VE ZİYNET EŞYASI ÇIKIŞLARINA YÖNELİK DÜZENLEME
Suriye vatandaşlarının beraberlerinde götürecekleri nakitlerle ilgili de düzenleme yapıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğünün 17 Aralık 2024 tarihli ve 3625550 sayılı yazısı uyarınca, Suriye vatandaşlarının beraberlerinde kendilerine ilişkin ve pahası 15 bin doları aşan ve ticari hedef taşımayan ziynet eşyası niteliğinde değerli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyaları yurt dışına çıkarmaları durumunda, bu eşyaların girişte beyan edilmiş olması yahut Türkiye’de satın alındığının belgelenmesi kuralı birebir tarihe kadar (31 Aralık 2025) aranmayacak. Ayrıyeten, yolcu beraberi 25 bin lirayı aşan Türk parası ve bu para ünitesiyle ödemeyi sağlayan dokümanlar ile 10 bin avro yahut eşitini aşan döviz çıkışlarında “Nakit Beyan Formu” ile gümrük yönetimlerine beyanda bulunmaları kâfi olacak.
BAKANLIKLARLA KOORDİNELİ ÇALIŞMA
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriyelilerin geri dönüşlerinin sağlıklı biçimde yapılması gayesiyle Ticaret Bakanlığını ilgilendiren mevzulara dair yürüttükleri çalışmalara ait bilgi verdi. Baas rejiminin devrilmesi sonrası geri dönüşlerin hızlandığını anımsatan Bolat, bu kapsamda Suriye’ye açılan gümrük kapılarında süratle gerekli düzenlemeleri yaptıklarını söyledi. Bolat, geçişlerin problemsiz olabilmesi için altyapı, teknoloji ve işçi bakımından gümrük kapılarının güçlendirildiğini hatırlatarak, şöyle konuştu:
“Suriye vatandaşlarının istekli geri dönüşlerinin inançlı, süratli ve faal formda sağlanmasına yönelik her türlü çalışmayı hassasiyetle sürdürüyoruz. Uygulamada karşılaşılan birtakım manileri de süratle aşmak için başka bakanlıklarla birlikte çalışıyoruz. Gümrük süreçlerini gerçekleştirirken, insani ve hukuksal sorumluluklarımız doğrultusunda azami hassasiyet gösteriyoruz. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı olarak geri dönüş yapan Suriyeli vatandaşlara yanlarında eşyalarını götürebilmeleri ve mali durumlarıyla alakalı gümrük düzenlemelerini hayata geçirdik. Başka bakanlıklarımız da gerekli süreçler için çalışıyor.”
“YENİ GENELGEMİZ SÜREÇLERİ VE GERİ DÖNÜŞLERİ HIZLANDIRMAYA YÖNELİK”
Bolat, Suriye istikrara kavuştukça gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönüşlerin artacağını belirterek, “Gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerimize gönderdiğimiz genelgemiz de, bu sürecin meselesiz biçimde gerçekleştirilmesi hedefini taşıyor. Süreçleri olabildiğince kolaylaştırarak sadeleştiriyoruz. Genelgemiz de süreçleri hızlandırmaya yönelik. Zira Suriyeli vatandaşlardan birçoğu, Türkiye’de kullandıkları ev eşyalarını, arabalarını da beraberlerinde götürmek istiyorlar. Aynı şekilde paraları, ziynetleri ve diğer kazanımları konusunda kayba uğramadan ülkelerine dönebilmek istiyorlar. Bu noktada yayımladığımız genelge, onlar açısından süreçleri kolaylaştırıcı ve zorlukların aşılmasını sağlayıcı bir nitelik taşıyor.” dedi.
Türkiye’nin, başından beri Suriye ile komşuluk hukukunun ve büyük devlet olmanın gereklerini harfiyen yerine getirmek için çabaladığını vurgulayan Bolat, şunları kaydetti; “Biz, başından bu yana Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve üniter yapısının korunmasını savunurken, meseleye hiçbir zaman menfaat eksenli yaklaşmadık. Her zaman insani hassasiyetlerle bu konuda hareket ettik. Suriyeliler bizim kardeşimiz. Sayın Cumhurbaşkanı’mız da bunu ‘Kalbimizin bir yarısı Antep’se, Hatay’sa, Şanlıurfa’ysa, başka yarısı Afrin’dir, Halep’tir, Hama’dır, Humus’tur, Şam’dır.’ halinde söz etmişti. Dün ve bugün olduğu üzere, yarın da Suriyeli kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz. Onların ülkelerine geri dönüşlerinde gerekli kolaylıkları sağlayarak, sürecin sıkıntısız halde yürütülmesi için gerekli adımları atmayı sürdüreceğiz.”