Stagflasyon, stagnasyon (durgunluk) ve enflasyonun tıpkı vakitte görüldüğü durumu söz eder. İktisatta stagflasyon olduğu devirlerde piyasa sakindir ve fiyatlar yükseliştedir. Stagflasyon vakitlerinde sakinlik ve fiyat yükselişini işsizlik oranındaki artış takip eder.
1970 yılında İngilizcede stagnation (stagnasyon, gayri safi millî hasıla hızının ortalamadan daha düşük bir hızda büyümesi) ile inflation (enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışı) sözlerinin birleşmesinden türetilmiştir.
STAGFLASYONUN SEBEPLERİ NELERDİR?
Sebeplerini net bir biçimde ortaya koymak çok kolay olmamakla birlikte stagflasyon durumları çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Stagflasyonun birinci örneklerinden birinin 1970’lerde yaşanan petrol krizi olduğunu düşünen iktisatçılar vardır.
Buna nazaran, petrol krizinin yaşanması akabinde petrol fiyatlarının petrol ihraç eden ülkeler tarafından arttırıldığı ve bu nedenle stagflasyon yaşandığına dair görüşler mevcuttur. Petrol fiyatlarında yaşanan bu artışın dünya genelinde bir resesyona neden olduğu da bu görüşler ortasındadır. Resesyon ekonomik büyümenin negatif olduğu durumu tabir eder.
Artan petrol fiyatları petrol ile alakalı eserlerin üretim maliyetlerinde bir artışa neden olması beklenir. Üretim maliyetlerindeki artış talep düşmediği halde arzda bir daralma meydana gelmesine yol açtığı düşünülür. Hasebiyle, enflasyonda da bir artış görülebilir.
Üretim maliyetlerindeki artış üretimde gerilemeye neden olurken bu gerileme işsizliğin artış göstermesine neden olan bir öteki faktör olarak sayılabilir. İşsizliğin artması da yeniden ekonomik büyümenin yavaşlamasına tesir eden ögelerden bir tanesi olabilir.
STAGFLASYON TÜKETİCİ VE ÜRETİCİLERİ NASIL TESİRLER?
Stagflasyon üreticiler tarafından bakıldığında üretim maliyetlerinin artmasına neden olurken üretimde maliyetlerin artması üreticileri maliyetleri kısmaya itebilir. Bunun sonunda da iş gücü piyasasında bir durulma hali görülebilir.
İşsizliğin yükselmesine neden olan artan maliyetler tüketiciye giden son eserin fiyatlarına yansımakta münasebetiyle da tüketici nezdinde onların daha yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalmasına yol açabildiği görülmektedir.
Stagflasyon durumlarında işsizliğin artması ve fiyatların yükselmesiyle birlikte alım gücünde düşüş görünen tüketiciler enflasyonla karşı karşıya kalabilir ve yaşanılan enflasyon beklenilenin de üzerine çıkarak daha süratli bir formda artış gösterebilir.
