Hazine ve Maliye Bakanlığı kayıt dışılıkla mücadele çalışmaları vergi incelemeleri ve saha kontrolleriyle aralıksız sürdürülüyor. Bakanlık, artık de bu gayrete vergi mevzuatında yapılmasını önerdiği değişiklikle yasal dayanak verilmesini amaçlıyor. Bu kapsamda bir vergi paketi hazırlayan bakanlık, yasal düzenlemelerle kayıt dışılıkla çabada istekli ahengi artırmayı öngörüyor.
Günlük hasılat tespitleri, yıllık hasılatın hesabında dikkate alınacak
Pakete nazaran, bilhassa hizmet işletmelerinde yapılan günlük hasılat tespitlerinden hareketle yıllık hasılat denetim edilecek.
Serbest meslek erbabı ile ticaret erbabının ayda 3, yılda da 12’den az olmamak üzere yapılacak yoklamalarla günlük hasılatları belirlenecek. Mükellef tarafından beyan edilen hasılat ile yoklamalarda belirlenen hasılat ortasında muhakkak bir oranda fark bulunması halinde, mükellef izaha davet edilecek. İzahın kâfi görülmemesi halinde yapılan tespitler, yıllık hasılatın hesaplanmasında dikkate alınacak.
Gelir ve kurumlar vergisinde tevkifat kapsamı genişletilecek
Gelir ve kurumlar vergisinde ticari yararlarda yıllara sari inşaat ve tamirat işlerinde ödenen hakedişler ve istisnai birtakım başka ödemeler hariç, ticari nitelikte ödemelerde tevkifat yapılmıyor.
Paketle KDV’de olduğu üzere kayıt dışılığın yaygın görüldüğü dallarda gelir ve kurumlar vergisine mahsuben tevkifat yapılabilmesi için Cumhurbaşkanı’na yetki verilecek.
Özellikle hizmet kesiminde ve elektronik ticaret platformları aracılığıyla faaliyette bulunan işletmelerde yapılan ödemelerden tevkifat yapılması öngörülüyor.
Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları artırılıyor
Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları her yıl yine değerleme oranında artıyor lakin uzun yıllardır bu fiyatlar güncellenmediği için caydırıcılığı azalıyor.
Paketle, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında artış öngörülürken fatura verilmemesi ve alınmaması durumlarında uygulanan özel usulsüzlük cezaları, tıpkı fiilin tekrarında artırımlı uygulanacak.
Vergi Usul Kanunu kapsamındaki evraklar yerine kanun kapsamında olmayan bilgi fişi üzere evrakların düzenlenmesi halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 2 kat uygulanacak.
Kayıt dışı çalışanlara artırımlı vergi ziyaı cezası
Vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan verginin 1 katı, zaten verilen beyannamelerde verginin yüzde 50’si, kaçakçılık fiillerinin varlığı halinde verginin 3 katı kadar kesiliyor. Kayıt dışı faaliyetlerde vergi ziyaı cezasının 1,5 kat olarak artırımlı uygulanması öngörülüyor.
Paketin yasalaşması halinde, kayıt dışı çalışanlara verginin 1 katı olarak kesilecek cezalar 1,5 kat, verginin 3 katı olarak kesilecek cezalar ise 4,5 kat olarak uygulanacak.
Başkasının banka hesaplarını kullananlara ve hesaplarını kullandıranlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi öngörülüyor.
Mal teslimi yahut hizmet ifalarına ait para transferlerinin, diğerine ilişkin banka hesaplarına yapılması durumunda, banka hesabını kullanan ve kullandıran ismine başka farklı, sürece husus fiyatın yüzde 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek. Minimum 25 bin lira olarak uygulanacak cezanın üst limiti de 20 milyon lira olacak.
Paketle, POS aygıtını öteki mükelleflere kullandıran ve diğerine ilişkin POS aygıtını kullananlara her bir tespit için ağırlaştırılmış özel usulsüzlük cezası kesilmesi öneriliyor. Her bir tespit için bilanço temelinde defter tutanlara 75 bin lira, işletme hesabında defter tutanlara 37 bin 500 lira, başka mükelleflere 19 bin 500 lira ceza kesilecek.
Satıcının, alıcıya doküman düzenlemediğinin alıcı tarafından yönetime bildirilmesi durumunda, alıcı ismine ceza kesilmeyecek, satıcıya ise verilecek özel usulsüzlük cezası üç kat uygulanacak.
Paketle, 7 bin lirayı aşan ödemelerin banka ve finans kurumları aracılığıyla yapılması zorunluluğuna uyulmasını teşvik etmek emeliyle banka ve finans kurumlarını kullanmadan ödemeyi yapan mükellefin durumu yönetime bildirmesi halinde ödemeyi yapan ismine ceza kesilmemesine yönelik düzenleme de yer alıyor.
Elden kira ödemelerine ceza
Meskenlerini kiraya verenlerin bu bedeli elden alması önlenecek. Bu hedefle elden kira ödemelerinde kiracılara da özel usulsüzlük cezası kesilecek. Fakat kiracı ödemeyi elden yaptığını yönetime bildirirse kiracıya ceza kesilmeyecek. İş yeri kiralamalarında da birebir kural geçerli olacak.
Hazırlıkları yürütülen paketle Vergi Adap Kanunu’nda yer alan birtakım kaçakçılık kabahatleri için öngörülen mahpus cezalarının alt hududunun 5 yıla çıkarılması için de çalışma yapılıyor. Tıpkı mevzudaki faal pişmanlığa ait kararların de kaldırılması planlanıyor.
Ayrıca, Bakanlığın getirdiği bilgi verme yükümlülüğüne uymayan elektronik ticaret platformlarına kesilen cezalar ile ödeme kaydedici aygıt ve POS aygıtlarına düzenlemelere ters davrananlara kesilecek özel usulsüzlük cezaları da artırılacak.
