Şanlıurfa Neolitik Çağ Araştırmaları Projesi kapsamında başta Göbeklitepe ve Karahantepe olmak üzere Çakmaktepe, Sayburç, Sefertepe, Gürcütepe, Harbetsuvan, Yeni Mahalle, Mendik ve Söğüt Tarlası hafriyat alanlarında başlatılan çalışmalar devam ediyor.
Bölgede yürütülen hafriyat çalışmalarında Neolitik periyoda ilişkin kıymetli eserler gün yüzüne çıkarılırken alandaki çalışmaların akabinde elde edilen gereçlere yönelik yürütülen laboratuvar süreciyle de o devirdeki insanların hayat biçimlerine yönelik datalar elde ediliyor.
Göbeklitepe ile Karahantepe hafriyatlarının lideri Prof. Dr. Necmi Karul, Taş Zirveler Projesi kapsamında ören yerlerinde bu yıl için başlatılan hafriyat çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Yaz aylarında saha çalışmalarına odaklandıklarını aktaran Karul, toplanan bilginin hafriyatlar sırasında ve sonrasında değerlendirilmeye devam ettiğini belirtti.
Karul, çalışmalardan elde edilen bilgilerin değerli olduğuna değinerek, “Milattan önce 9600’lü yıllardan itibaren bölgede yıl boyu yaşanan yerleşimler ortaya çıkarıldı. Elde edilen ilk sonuçlara göre yoğun ceylan avcılığının yanı sıra toplayıcılığın da beslemede önemli yer tuttuğunu ve zamanla besin üretimine geçildiğine yönelik buluntularla karşılaştık” dedi.
Taş Doruklar Projesi’nde yürütülen kazıların çağdaş yerleşimlerde sürdüğünü belirten Karul, yerleşik hayatın başlangıcında, yaklaşık 1500 yılı kapsayan bir mühlet boyunca üretici hayatın temellerinin atıldığına dikkati çekti.
Karul, elde edilen bilgilerin büyük bir çeşitlilik içerdiğini ve bilhassa doğal etrafın rekonstrüksiyonunu yapabilir hale geldiklerini kaydetti.
“KALINTILAR ARASINDA BUĞDAYGİLLERE RASTLANDI”
Geçen yıl Karahantepe’de yapılan kazılarda elde ettikleri verilerin bölge hakkında kendilerine daha net bilgiler verdiğini dile getiren Karul, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Karahantepe’nin arkeobotanik kalıntılarını inceleyen Dr. Ceren Kabukcu ve Prof. Dr. Eleni Asouti yerleşmede tohum, yumru, yemiş kabuğu üzere karbonize bitki kalıntıları ortasında buğdaygillere rastladılar. Bu buluntuların ortasında arpa ve buğday bulunmakla birlikte bu örneklerin hangi çeşide ilişkin olduğu konusunda ve kültüre alınmış çeşitlere ilişkin olup olmadığını tespit edebilmesi için ilerleyen yıllarda çalışmalara devam edecekler. Buğdaygillerin yanı sıra çeşitli baklagil tohumları da örnekler içinde bulundu. Bunlar genelde yabani fiğ, burçak, mercimek ve bezelye cinslerindeler.
İncelenen odun kömürü kalıntıları ortasında ise büyük oranda menengiç, yabani badem ve meşeye ilişkin karbonize odun kalıntılarına rastlandı. Şu anda Taş Zirveler Projesi kapsamında 10 farklı noktada hafriyatları sürdürüyoruz. Bunlar 1500 yıl içerisinde farklı vakit aralıklarını bize yansıtıyor. Tümünün bir tablo oluşturduğunu düşündüğünüzde yakın vakitte yalnızca Göbeklitepe’den bildiklerimizden çok daha fazlasını söyleyebileceğiz.”
