Petrolde tahmin aralığı 30 dolar

Emre ERGÜL

Emtia piyasalarında bu­günlerde en çok tartışılan husus şu: 80 doların üze­rinde seyreden petrol fiyatla­rı düşer mi, artar mı? Bu husus hakkında haftabaşında dün­ya basınına yansıyan üç fark­lı açıklama akılları karıştırdı. Dünyaca ünlü yatırım bankası Citi’ye nazaran, büyük düşüş yaşa­yacak. Amerikan bankası, bu yaz yaşanacak sıkı piyasanın akabinde stokların artmasıyla 2025 yılına kadar fiyatların 60- 70 dolar ortasına ineceğini ön­görüyor.

Citi’nin global güç strate­jisti Eric Lee, Yahoo Finan­ce’e verdiği röportajda, iki noktaya dikkat çekti: “Stok artışla­rı nedeniyle petrol fiyatları bu yılın sonunda 70-80 dolar ara­lığına düşecek. 2025 yılında da 60-70 dolar arasına inecek. Küresel stoklar gelecek yıl çok artacak. Yaz boyunca [arzda] bir miktar daralma olacağını düşünüyoruz, bu nedenle fiyat­ların bir süre daha 80 dolar ban­dında kalacağını görüyoruz. Ancak yılın ikinci yarısından 2025’e baktığımızda piyasala­rın gerçekten çok daha ağırlaş­tığını görüyoruz.”

Citi analisti, global petrol talebindeki büyümenin de yavaşlayacağını lisana getirdi: “Petrol talebi GSYİH’ye göre giderek daha yavaş bir oranda artabilir ve aslında bu 10 yılın sonundan önce zirveye çıkabi­lir.” Küresel taleple ilgili diğer görüşler de şöyle:

–Uluslararası Enerji Ajansı: “Küresel petrol talebi 2030’dan önce zirveye ulaşa­cak.”

–OPEC’in Genel Sekrete­ri Haitham Al Ghais: “Pet­rol talebinin tepe nok­tası ufukta görünmüyor. Özel­likle tüketiciler için tehlikeli bir yorum ve sırf potansiyel olarak gibisi görülmemiş bir ölçekte güç dalgalanmasına yol açacak.”

–Goldman analistleri: “Ba­zı önde gelen kestirimciler petrol talebinin 2030 yılına kadar zir­veye ulaşacağını kestirim eder­ken, araştırmacılarımız petrol kullanımının 2034 yılına kadar artacağını öngörüyor.”

–Asya-Pasifik Doğal Kay­naklar Eşbaşkanı Nikhil Bhandari: “Talebin tepesine bir on yıl daha kaldığını düşü­nüyoruz ve daha da değerlisi, doruğa ulaşması gereken 10 yıl­dan sonra keskin bir düşüş yeri­ne birkaç yıl daha sabit kalır.”

İkinci açıklama ise Teksaslı petrol danışmanlık şirketi Li­pow Oil Associates’in Başkanı Andy Lipow’dan geldi: “Orta­doğu’daki gerilimin artma­sıyla petrolün varil başı fiyatı bu yıl 90 dolara yükselecek.” (Hatılatma: Bugünlerde Brent petrol 86, WTI’nin 82 dolar ci­varda işlem görüyor.)

Yahoo Finance’e konuşan Li­pow, “Piyasadaki en büyük kor­ku, Orta Doğu’da gördüğümüz en büyük jeopolitik gerilimdir” diye konuştu.

İsrail ile İran’ın desteklediği Lübnan’daki Hizbullah milisleri arasında artan gerilimler, sınır ötesi bir çatışmanın sonunda Tahran’ı daha direkt kapsa­yabileceği istikametindeki endişe­leri artırdı. (İran günde yaklaşık 3 milyon varil petrol üretimin­den, yani dünya üretiminin yaklaşık yüzde 3’ünden sorum­lu.) Buradan yola çıkan Lipow da şunları söyledi: “Petrol pi­yasalarının endişesi bu, Basra Körfezi bölgesindeki arzın ke­sintiye uğramasına neden ola­bilir. Bundan yıl sonuna kadar artan talebin yanı sıra, Brent ham petrol fiyatlarının varil ba­şına yaklaşık 90 dolara kadar çıkmasını bekliyoruz.”

Goldman Sachs ise gelecek yıl için gayesini değiştirmeye­rek varil başına ortalama 82 do­lar düzeyinde tuttu.