Mısır’ın en eski piramidi olan Djoser Basamaklı Piramidi’nin, çarpıcı bir teknolojiyle, bilhassa de “hidrolik asansör” kullanılarak inşa edilmiş olabileceğini öne süren yeni bir çalışma, Mısır bilim dünyasında tartışmalara yol açtı. Araştırmacılara nazaran, bu sistem dev taş blokların piramidin tepesine bir merkez şaftı aracılığıyla yükseltilmesini sağladı. Bunu, lavların bir volkanın içinden yükselmesine benzetmek mümkün. Lakin, bu teori birçok arkeolog tarafından kuşkuyla karşılanıyor.
Saqqara Platosu’nda yer alan Djoser Basamağı Piramidi, birkaç öteki eski yapıyla çevrili. Piramidi ve bununla ilgili altyapıyı inceleyen arkeologlar, tarihi piramidin devasa bir baraj, bir su arıtma tesisi ve suyla çalışan bir asansörden oluştuğunu ve bunların hepsinin ünlü simge yapıyı inşa etmek için birlikte kullanıldığını öne sürüyorlar.
Doğruluğu kanıtlanırsa, bu teori eski Mısır mühendisliği anlayışımızda ihtilal yaratabilir ve Gize Piramitleri üzere daha sonraki anıtlar için kullanılan potansiyel tekniklere dair ipucu verebilir. İşte çalışmanın temel bulgularının ve bunların yol açtığı tartışmalar…
Baraj
Saqqara Platosu’nun yakınlarında yer alan, 2 kilometre uzunluğunda dev bir taş duvar olan Gisr el-Mudir, dünyanın en eski anıtsal taş yapılarından biri olarak kabul ediliyor. Araştırmanın muharrirleri, bu duvarın 4.500 yıl evvel kıymetli olabilecek bir su havzasının altında yer alması nedeniyle bir baraj fonksiyonu gördüğünü öne sürüyor. Paleotechnic’ten Dr. Xavier Landreau, duvarın özelliklerinin su akışını denetim etmek için kullanıldığını öne sürüyor. Lakin, siteyi geniş çapta kazmış olan ünlü Mısırbilimci Dr. Zahi Hawass, bu iddiayı destekleyen hiçbir delil bulunmadığını belirtiyor.
Su Arıtma Tesisi
Çalışma ayrıyeten, Djoser kompleksini çevreleyen kayaya kesilmiş bir hendek olan Derin Çukur’u muhtemel bir su arıtma tesisi olarak gösteriyor. Araştırmacılar, bunun bir tortu giderme ve arıtma sistemi olduğunu ve pak su sağlamak ve inşaat için hidrolik güç sağlamak maksadıyla kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Landreau, bu yorumun daha sonraki Roma mühendisliğinde bulunan misal sistemlerle uyumlu olduğunu argüman ediyor, lakin bu fikir Mısır bilimde yeni ve geniş çapta kabul görmüyor.
Hidrolik Asansör
En tartışmalı tez, piramidin merkez şaftının hidrolik bir asansör olarak kullanılmış olabileceği. Landreau’ya nazaran, Derin Çukur’dan gelen su, şaftları doldurup boşaltarak büyük taş blokları taşımak için kullanılmış olabilir. Çalışma, şaft içindeki granit kutunun, daha evvel bir lahit olduğu düşünülen bir su denetim düzeneği olduğunu öne sürüyor. Lakin Hawass, bu teoriyi reddederek şaftın bir mezar odası olduğunu ve bu sistemin varlığına dair tarihi ispat bulunmadığını vurguluyor.
Birçok Mısır bilimci, bu yeni teori hakkında yorum yapmayı tercih etmedi ve kimileri, hidrolik asansör tezlerinin büsbütün yanlış olduğunu belirtti. Dr. Zahi Hawass ve öteki uzmanlar, piramitlerin inşasında bu çeşit bir ileri teknolojinin kullanıldığına dair rastgele bir somut delil bulunmadığını ve arkeolojik delillerin teorik iddialardan daha kıymetli olduğunu vurguluyor.
Öte yandan, Landreau ve takımı bulgularını savunmaya devam ediyor ve hidrolik mühendislerinin bu teorinin geçerliliğini doğrulayabileceğini öne sürüyor. Bu tartışma, antik teknolojilerin ve inşaat usullerinin anlaşılmasında karşılaşılan zorlukları gözler önüne seriyor.
