Sisi, Arap Birliği Zirvesi’nde Gazze’nin yine inşası planını açıkladı, memleketler arası dayanak daveti yapıldı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, Arap Birliği Zirvesi’nde Mısır’ın Gazze’nin yeniden inşasına yönelik planını kabul ettiğini açıkladı.
Arap ülkeleri devlet başkanları ve liderleri ile Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, Mısır’ın başşehri Kahire’de Gazze Şeridi’nin geleceğine ait olarak gerçekleştirilen Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi’nde bir araya geldi. Zirvenin açılış konuşması, Arap Birliği dönem başkanlığını üstlenen Bahreyn Kralı Hamed bin İsa el Halife tarafından yapıldı. El Halife, “Filistinlilerin yerlerinden edilmesine yönelik her türlü girişimi reddediyor, iki devletli çözümü destekliyor ve Mısır’ın tekrar inşa planına dayanak davetinde bulunuyoruz” ifadelerini kullanarak, “Adil ve sürdürülebilir bir barış, Filistin halkının tarihi olarak yasal olan kendi geleceğini tayin hakkını tekrar kazanmasının temel unsurudur” dedi.
“Plan, Filistinlilerin kendi topraklarında kalmalarını garanti altına alacak”
Zirveye ev sahipliği yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ise Gazze’ye yönelik saldırıların insanlık üzerinde silinmez bir leke bıraktığını söyledi. Savaşın Gazze Şeridi’ndeki nüfusu yok etmeyi amaçladığını vurgulayan Sisi, “Bugün burada toplanırken acı bir gerçekle karşı karşıyayız. Bölgemiz, acı verici zorluklarla karşı karşıya” dedi.
Mısır’ın Gazze’yi yeniden inşa planının Filistinlilerin kendi topraklarında kalmasını garanti altına alacağını vurgulayan Sisi, “Gazze’de sevdiklerini kaybedenler, dullar ve yetimler, umutlarının yeniden yeşermesi ve kalıcı bir barış için gözlerini sizlere çevirmiş durumda” ifadelerini kullandı.
Sisi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu’da barışı tesis edebilecek yeteneğe sahip olduğunu da sözlerine ekledi.
Guterres’ten ateşkes müzakerelerinin yine başlaması çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptığı konuşmada, Gazze’de ateşkes müzakerelerinin ciddi bir şekilde yeniden başlaması, esir ve tutukluların salıverilmesi ve Gazze’ye insani yardım ulaştırılmasının önündeki tüm pürüzlerin kaldırılması davetinde bulundu. Guterres, “İnsani yardım müzakere konusu yapılamaz. Yardımların engelle karşılaşmaksızın akması gerekiyor” dedi.
Gazze’nin yeniden inşası ve sürdürülebilir istikrarı için uluslararası hukuk prensiplerine dayalı bir siyasi çerçeveye ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Guterres, ” İsrail’in güvenlik telaşlarına karşılık verilmeli ancak bunlar, uzun vadeli İsrail ordusu varlığı üzerinden sağlanmamalı. Gazze, bağımsız, demokratik ve hükümran Filistin devletinin bir modülü olarak kalmalı ve sonlarının küçültülmesi ya da nüfusunun göçe zorlanması kelam konusu olmamalı” dedi.
İsrail’in ölümlere neden olan baskınlar gerçekleştirdiği Batı Şeria’daki durumun endişe verici olduğunu vurgulayan Guterres, “Son aylarda 40 binden fazla Filistinli zorla yerlerinden edildi. Bu on yıllardır görülen en büyük çaplı yerinden etme eylemi” dedi.
Guterres, “Yıkımlar, tahliyeler ve yerleşim yerlerinin genişletilmesi artarak sürerken, buna yerleşimci şiddeti de ekleniyor. Tüm bunlar, Filistin Yönetimi’nin rolünün her zamankinden daha önemli olduğu bir dönemde bu yönetimin gücünü daha da zayıflatıyor” dedi.
Acilen gerilimi azaltma çağrısı yapan Guterres, İsrail’i memleketler arası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaya davet etti.
“AB, Gazze’de demografik ve sınır değişikliklerine yönelik her türlü girişime karşı”
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Antonio Costa, AB’nin Filistin ve İsrail’in barış ve güvenlik içerisinde yan yana var olabileceği iki devletli tahlile bağlılığını yineleyerek, “BM Şartı’na, kurallara dayalı uluslararası düzene ve uluslararası hukuka saygı, daha önce hiç şu anda olduğu kadar tehdit altında olmamıştı. Açık konuşacağım, Avrupa Birliği, Gazze’de demografik ve sınır değişikliklerine yönelik her türlü girişime karşı. Dünyanın başka yerleri için de bu böyle” dedi.
AB’nin Gazze’nin tekrar inşasını da desteklediğini söz eden Costa, AB’nin Mısır’ın teklif ettiği plana somut takviye vermeye hazır olduğunu söyledi.
Ürdün’den yeniden inşaya destek
Zirvede Ürdün Kralı II. Abdullah, ülkesinin Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesine bütünüyle karşı olduğunu ve Gazze’nin yine inşasına takviye verdiğini söyledi.
“Filistin halkını Gazze’den güç kullanarak yerinden etme insanlığın yüzüne sürülmüş bir lekedir”
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş- Şara ise ülkesinin Filistin davasının değişmez destekçilerinden biri olduğunu ve bölgede barış ve güvenliğe dayanak sağlanması için elinden geleni yapacaklarını söyledi. ABD Başkanı Trump’ın Gazze planını reddeden Şara, “Filistin halkını Gazze’den güç kullanarak yerinden etme daveti, her açıdan insanlığın yüzüne sürülmüş bir lekedir” dedi.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Gazze halkının diğer yerlere transferine yönelik davetlere şiddetle karşı çıktığını ve kuralların müsaade vermesi halinde devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin gerçekleştirilmesine hazır olduğunu söyledi.
Mısır Planı kabul edildi
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, doruğun kapanış konuşmasında Arap ülkeleri önderlerinin Mısır’ın Gazze’nin yine inşasına yönelik planını kabul ettiğini açıkladı. Sisi, öbür ülkeleri de bu plana dayanak vermeye ve nisan ayında Mısır’ın ev sahipliğinde Gazze’nin tekrar inşasına ait olarak düzenlenecek konferansa katılmaya davet etti.
Henüz resmi olarak açıklanmayan tekrar inşa planının, Birleşmiş Milletler’in Gazze’nin yine inşası için öngördüğü maliyetle neredeyse tıpkı düzeyde 53 milyar dolar olması bekleniyor. Planın taslağını gören kaynaklara dayandırılan haberlerde, altı ay sürecek erken toparlanma ve süreksiz barınma sağlanmasına basamağının 3 milyar dolar, 2027’ye kadar sürecek ve temel altyapı ihtiyacı ve kalıcı konutların inşasına odaklanacak sürecin 20 milyar dolar ve 2030’a kadar devam edecek ve ek konut, altyapı, sanayi ve ticaret tesisleri inşasını hedefleyen son safhanın ise 30 milyar dolara mal olması planlanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’de yaşayan yaklaşık 2 milyon Filistinlinin öbür yerlere transferi ve Gazze’nin bir turizm merkezine dönüştürülmesine yönelik teklifine karşı alternatif olarak geliştirilen ve “Mısır Planı” olarak anılan teklif, Gazze yine inşa edilirken Gazze halkının yaşadıkları yerlerde kalmasını garanti altına alıyor.
Mısır basınında yer alan haberlerde, planın unsurları yayınlanarak tekrar inşa planının hayata geçirilmesinin “geçiş dönemi yönetimi konusunda düzenlemeler yapılması ve iki devletli çözüm umudunu koruyacak şekilde güvenliğin tesis edilmesini” gerekli kıldığı tabir edildi.
Buna nazaran Gazze’nin Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak nitelendirildiği planda, 6 aylık geçiş döneminde Gazze Şeridi’nin yönetilmesi için bağımsız bir “Gazze İdaresi” komitesinin kurulması ve bu komitenin Filistin hükümetinin çatısı altında çalışan ve rastgele bir siyasi fraksiyona bağlı olmayan teknokratlardan oluşması halinde bir husus de yer alıyor.
Haberlerde, planda Filistin devletinin kurulmasına yönelik olarak Filistin topraklarında memleketler arası bir barış gücü konuşlandırılmasına karar verilmesi gerektiğine de işaret edildiği belirtilerek, Gazze’de enkazın kaldırılmasının akabinde bir tampon bölge oluşturulması ve Mısır ile yabancı şirketlerin iştirakiyle 20 süreksiz konut alanı inşa edilmesinin öngörüldüğü söz edildi. – KAHİRE