Global bir yazılım arızası dünya genelinde büyük bir yıkıma yol açtı, uçuşları durdurdu ve hastanelerden devlet kurumlarına kadar her şeyi aksattı. Tüm bu kaos yanında tek bir soru getirdi: Microsoft Windows yazılımına yönelik yanlışlı bir güncelleme toplumsal hayatın büyük kısmını nasıl durma noktasına getirdi? Kesim genelinde “tekelleşme” bizi neden risk altında bırakıyor?
DÜNYA MAVİ EKRAN VERDİ
Dünya genelinde yazılım sistemlerinde kıymetli bir arıza yaşandı. ABD merkezli teknoloji şirketi Microsoft’un sisteminde yaşanan sorun, pek çok kesimi etkiledi.
Almanya, İngiltere, ABD, Avusturalya başta olmak üzere havalimanlarında şirketin internet üzerinden sunduğu hizmetler neredeyse büsbütün çöktü. Bankalar ve hastane sistemlerinde de büyük kesintiler yaşandı.
MICROSOFT’UN ETKİ GÜCÜ
Sorun, Microsoft da dahil olmak üzere küresel teknoloji sektörünün güvendiği CrowdStrike adlı bir siber güvenlik firmasından kaynaklandı.
CrowdStrike, hatalı bir güncelleme gerçekleştirdikten sonra Microsoft sistemleri ve Windows PC’ler “mavi ekran” vermeye başlayarak kullanılamaz hale geldi.
Microsoft, Avrupa ve ABD genelinde değerli bir pazar gücüne sahip. Yani arızadan yalnızca bilgisayarlar değil, sunucular ve sistemler de etkilendi.
DARALAN SEÇENEK YELPAZESİ
Ancak arızanın tek kaynağı yalnızca çok sayıda firmanın CrowdStrike’a güvenmesi değil.
Bulut altyapısının Microsoft gibi çok güçlü şirketlere dayanması ve bu şirketlerin de firmaları, hizmetleri ve teklifleri giderek daralan bir seçenek yelpazesine yoğunlaştırması sorunun temelini oluşturuyor.
SEKTÖR DEVLERİNDEN “REKABET” VURGUSU
Haziran 2023’te Federal Ticaret Komitesi, bulut bilişim iş uygulamaları hakkında kamuoyundan yorum davetinde bulundu.
Sektördeki iki dev şirket, Microsoft ve Amazon, rekabetin “gelişmekte ve son derece dinamik” olduğunu ısrarla öne sürdü.
MICROSOFT’U REKABETİ ENGELLEMEKLE SUÇLADI
Google, daha az çekingen davrandı ve Microsoft’u rekabeti engellemekle suçlayan 11 sayfalık bir evrak sundu.
Google raporunda, “Microsoft’un karmaşık lisans kısıtlamaları, kurumsal müşterilerinin, buluta geçiş sırasında başka bir bulut sağlayıcısını seçmesini engelliyor ve bu müşterileri Azure ekosistemine bağlıyor” tabirlerine yer verdi.
Küresel bulut altyapısı hizmetleri pazarının üçte ikisi bu üç şirket tarafından denetim ediliyor.
Bu da aşılmaz teknik mahzurlar koyarak sağlayıcılar ortasında geçişi neredeyse imkansız hale getiriyor ve kullanıcıları kilitliyor.
Tekelleşme bizi neden risk altında bırakıyor?
Tekelleşmiş şirketler, başka kurumları domine ettikleri pazardan dışarı atıyor ve rakipleri için angajman şartlarını, yerleşik devleri tehdit etmeyecek biçimde tekrar tasarlıyor.
CrowdStrike’ın genel müdürü George Kurtz, servetinin ciddi bir kısmını kaybetti, fakat bu servet geri dönecek.
Microsoft ve CrowdStrike kimi müşterilerini ve işlerini kaybetti, lakin elbet bir yahut iki yıl içinde elde ettiğinden daha fazlasını kazanacak.
Bu durum sırf bu kesintide değil, gelecekte yaşanabilecek rastgele bir kesintide de geçerli.
Pazarda eksikliğini hissettiren “rekabet” şartları, dal devlerinin anlık kayıplarını vakit içerisinde ustalıkla örtecek.