Merkez’in rezervinin yüzde 40’ı yabancıdan, yüzde 60’ı yerliden

Birol BOZKURT

Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, Merkez Bankası’nın yarın açıklayacağı faiz kararı­nı ve iktisatta yaşanan son gelişmeleri DÜNYA’ya değer­lendirdi. Merkez Bankası’ndan rastgele bir faiz değişikliği beklemediğini söyleyen Recep Baştuğ, “Parasal sıkılaştırma artık etkilerini baya baya gös­termeye başladı. Yarınki faiz karar metninde ve sonrasında minör bazı düzenlemeler ola­bilir ancak hepimizin hayatını kökten değiştirecek yapısal ye­ni bir şey beklemiyorum” dedi.

Merkez Bankası’nın rezerv­lerindeki artışa dikkat çeken Baştuğ, “Şirketler bilançola­rındaki dövizlerini TL’ye dön­düler. Yalnızca şirketler değil hane halkı da döndü, kurumlar da TL’ye döndü, çok önemli dö­viz satıldı. Bugün Merkez Ban­kası rezervleri artarken para­nın yüzde 40’ı dışarıdan geldi, yüzde 60 içeriden geldi. Şuan­da siyaset faizi yüzde 50, eko­nomi idaresinin ortaya koy­duğu programa yatırımcılar güveniyor, oradaki maksat ku­run yüzde 40 artması yönün­de. Dolara döviz faiz vermiyo­ruz bankalara. Öbür tarafta net bir %10’unuz var. Hele bir de şu trend devam ederse %10’un üs­tü de var. O yüzden carry tra­de’in büyüğü içeride yapıldı. İçerideki döviz mevduat sahibi hane halkı da TL’ye döndü” ifa­delerini kullandı.

KKM’de yenileme oranı yüzde 40’a düştü

TL mevduatı özendirecek yeni bir adım beklemediği­ni söyleyen Baştuğ, TL mev­duata faiz oranlarının şu an­da kâfi olduğuna dikkat çe­kerek şunları söyledi; “Orada en kritik olan şey kur koru­malı mevduattaki dönüşüm oranlarıydı. Bu iş çok hızlandı. KKM’nin TL’ye geçişine yeni­leme dahil toplam hedef yüzde 75’e düşürüldü. KKM’de yeni­leme oranları yüzde 40’a kadar geriledi. Yüzde 35’i, yüzde 40’ı bir şekilde TL’ye döndü. Kalan yüzde 20 doğrudan dolaylı ona da biraz döviz oluyor. Biraz TL’ye ya da başka yerlere gidi­yor. Dolayısıyla bu döngü böy­le devam ettiği müddetçe yeni bir hamle beklemiyorum.”

Kredi kartlarına düzenleme kural

Kredi kartlarına yönelik dü­zenleme yapılması gerektiği­ni vurgulayan Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, “Enflasyonla uğraş de şu an denetim altına alınması gere­ken şey kart işi.

Bu biraz ötelen­di, ertelendi. Lakin aslında bu şe­kilde giderse sene sonunda biz 40 enflasyonu bulacağız yüz­de 40-45 aralığında. O vakit zati bizatihi o denetim noktasına gideceğiz. Lakin bize nazaran bugünden yapılması ge­rekir. Takas kurulu yüzde 3,20, üye işyeri komitesi yüz­de 3,60. Kredi kartı faizi 4,25. Artık burada bir istikrar yok. Kredi kartı faizi dünyanın her yerinde olağan faizlerin çok üstündedir. Zira tüketimi bu biçimde puşetmek istemezsiniz. Bizde o istikrar yok, üst hududun daha üstlerde olması lazım. Alt taraftaki o takas komitesi ve müşteri komitesinin yu­karıya gitmesi lazım.

Taksitle­rin biraz azaltılması lazım. Dö­nemsel olarak bunlar da işler açıldığında tekrar düzenlenir lakin bugün bunların hiçbir ta­nesinde, bence iktisatta ol­ması gereken denetim noktala­rı yok. Kredi faizleri Türk Lira­sı bazında, önemli yerlere geldi. Orada da yüzde iki sonu var. O da bir denetim noktası sağladı. Hal bu türlü olunca onun tesirleri de görülmeye başlandı. Büyü­me birinci çeyrek yüzde 5.7, bu çey­rek işte 4-4,5 üzere bir beklenti var. Sonraki çeyrek yüzde 3, bir sonraki çeyrek yüzde 2. Sonuç­lar gelmeye başladı büyüme ya­vaş yavaş olağanlaşıyor. Bun­ların hepsi mali sıklaştırma­nın bir sonucu” diye konuştu.

20-21 milyar dolar yabancı para kredi kullanıldı

Yabancı para kredilerin yüzde 2 ile sonlandırılmasını da pahalandıran Recep Baştuğ, “Firmalar önemli bir kredi kullandı. Artık o kadar gereksinim yok. Yüzde 2 büyüme hududu yönetilebilir bir seviye yabancı para için. Zira Türk Lirası kredilere %2 büyüme sonu getirilmesi üzere değil, Türk Lirası’nın enflasyon %75 iken yüzde 2 büyüme sonu zorlayıcı oluyor. Bizim olağan periyotta bile döviz cinsinden büyümelerimiz %8-9 civarında oldu. Döviz kuru, artacak diye döviz kredisinden kaçıp TL’ye dönen beşerler artık TL kullanılamaz hale gelince döviz kredilerine saldırdılar. Nisana kadar zati 20-21 milyar dolar bir kredi kullanıldı. Yüzde 2 sonu döviz kredilerinde bir problem yaratmaz” dedi.