Birol BOZKURT
Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, Merkez Bankası’nın yarın açıklayacağı faiz kararını ve iktisatta yaşanan son gelişmeleri DÜNYA’ya değerlendirdi. Merkez Bankası’ndan rastgele bir faiz değişikliği beklemediğini söyleyen Recep Baştuğ, “Parasal sıkılaştırma artık etkilerini baya baya göstermeye başladı. Yarınki faiz karar metninde ve sonrasında minör bazı düzenlemeler olabilir ancak hepimizin hayatını kökten değiştirecek yapısal yeni bir şey beklemiyorum” dedi.
Merkez Bankası’nın rezervlerindeki artışa dikkat çeken Baştuğ, “Şirketler bilançolarındaki dövizlerini TL’ye döndüler. Yalnızca şirketler değil hane halkı da döndü, kurumlar da TL’ye döndü, çok önemli döviz satıldı. Bugün Merkez Bankası rezervleri artarken paranın yüzde 40’ı dışarıdan geldi, yüzde 60 içeriden geldi. Şuanda siyaset faizi yüzde 50, ekonomi idaresinin ortaya koyduğu programa yatırımcılar güveniyor, oradaki maksat kurun yüzde 40 artması yönünde. Dolara döviz faiz vermiyoruz bankalara. Öbür tarafta net bir %10’unuz var. Hele bir de şu trend devam ederse %10’un üstü de var. O yüzden carry trade’in büyüğü içeride yapıldı. İçerideki döviz mevduat sahibi hane halkı da TL’ye döndü” ifadelerini kullandı.
KKM’de yenileme oranı yüzde 40’a düştü
TL mevduatı özendirecek yeni bir adım beklemediğini söyleyen Baştuğ, TL mevduata faiz oranlarının şu anda kâfi olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi; “Orada en kritik olan şey kur korumalı mevduattaki dönüşüm oranlarıydı. Bu iş çok hızlandı. KKM’nin TL’ye geçişine yenileme dahil toplam hedef yüzde 75’e düşürüldü. KKM’de yenileme oranları yüzde 40’a kadar geriledi. Yüzde 35’i, yüzde 40’ı bir şekilde TL’ye döndü. Kalan yüzde 20 doğrudan dolaylı ona da biraz döviz oluyor. Biraz TL’ye ya da başka yerlere gidiyor. Dolayısıyla bu döngü böyle devam ettiği müddetçe yeni bir hamle beklemiyorum.”
Kredi kartlarına düzenleme kural
Kredi kartlarına yönelik düzenleme yapılması gerektiğini vurgulayan Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, “Enflasyonla gayret de şu an denetim altına alınması gereken şey kart işi.
Bu biraz ötelendi, ertelendi. Lakin esasen bu şekilde giderse sene sonunda biz 40 enflasyonu bulacağız yüzde 40-45 aralığında. O vakit aslında resen o denetim noktasına gideceğiz. Lakin bize nazaran bugünden yapılması gerekir. Takas komitesi yüzde 3,20, üye işyeri komitesi yüzde 3,60. Kredi kartı faizi 4,25. Artık burada bir istikrar yok. Kredi kartı faizi dünyanın her yerinde olağan faizlerin çok üstündedir. Zira tüketimi bu biçimde puşetmek istemezsiniz. Bizde o istikrar yok, üst hududun daha üstlerde olması lazım. Alt taraftaki o takas komitesi ve müşteri kurulunun yukarıya gitmesi lazım.
Taksitlerin biraz azaltılması lazım. Dönemsel olarak bunlar da işler açıldığında tekrar düzenlenir fakat bugün bunların hiçbir tanesinde, bence iktisatta olması gereken denetim noktaları yok. Kredi faizleri Türk Lirası bazında, önemli yerlere geldi. Orada da yüzde iki sonu var. O da bir denetim noktası sağladı. Hal bu türlü olunca onun tesirleri de görülmeye başlandı. Büyüme birinci çeyrek yüzde 5.7, bu çeyrek işte 4-4,5 üzere bir beklenti var. Sonraki çeyrek yüzde 3, bir sonraki çeyrek yüzde 2. Sonuçlar gelmeye başladı büyüme yavaş yavaş olağanlaşıyor. Bunların hepsi nakdî sıklaştırmanın bir sonucu” diye konuştu.
20-21 milyar dolar yabancı para kredi kullanıldı
Yabancı para kredilerin yüzde 2 ile sonlandırılmasını da kıymetlendiren Recep Baştuğ, “Firmalar önemli bir kredi kullandı. Artık o kadar gereksinim yok. Yüzde 2 büyüme hududu yönetilebilir bir seviye yabancı para için. Zira Türk Lirası kredilere %2 büyüme sonu getirilmesi üzere değil, Türk Lirası’nın enflasyon %75 iken yüzde 2 büyüme hududu zorlayıcı oluyor. Bizim olağan devirde bile döviz cinsinden büyümelerimiz %8-9 civarında oldu. Döviz kuru, artacak diye döviz kredisinden kaçıp TL’ye dönen beşerler artık TL kullanılamaz hale gelince döviz kredilerine saldırdılar. Nisana kadar zati 20-21 milyar dolar bir kredi kullanıldı. Yüzde 2 hududu döviz kredilerinde bir düşünce yaratmaz” dedi.
