Mars’ta şaşırtıcı keşif: Milyonlarca yıllık kayaçlar

NASA’nın Perseverance keşif aracının, Mars yüzeyindeki tuhaf kayaçlara lazerle analiz yaparak Kızıl Gezegen’in geçmişine dair önemli ipuçları elde ettiği bildirildi.

Mars’ın Jezero Krateri’nde keşfedilen açık renkli kayaçlar, çok sıcak ve nemli şartlarda oluşabilecek mineraller içeriyor. Bu da gezegenin düşünülenden çok daha farklı bir yer olabileceğini gösteriyor.

ABD’deki Purdue Üniversitesi’nden gezegen bilimci Roger Wiens, dünyada bu cins minerallerin ağır yağış alan sıcak iklimlerde yahut kaplıcalar üzere hidrotermal sistemlerde oluştuğunu söyledi.

Wiens, bu minerallerin, kayaların uzun müddet akan suyun içinde kalmasıyla meydana geldiğini belirterek, “Sıcak su, kayaçlardan çözünebilen tüm elementleri zamanla uzaklaştırır ve geriye yalnızca en dirençli olanları bırakır. Mars gibi soğuk ve kuru bir gezegende böyle bir keşif yapmak gerçekten şaşırtıcı” dedi.

NASA’nın Perseverance keşif aracı Jezero Krateri’nde keşfedilen ve etrafıyla uyumsuz görünen açık renkli kayaçları inceledi.

Bu çeşit kayaçlara, bulundukları bölgeye sonradan taşındıkları için ‘yüzey kayaçları’ deniyor. Araştırmacılar, Perseverance’ı ‘Lazerle Uyarılmış Ayrışma Spektroskopisi’ ismi verilen bir teknoloji kullanarak bu kayaçları incelemekle görevlendirdi. Bu teknik, kayaçlara lazer atışı yaparak içeriğini tahlil ediyor.

Lazer, mineralin küçük bir kısmını buharlaştırarak atomlarını ve iyonlarını uyarıyor. Daha sonra, spektroskopi aygıtı yayılan ışığı inceleyerek mineralin bileşimini belirliyor. Sonuçlar bilim insanlarını şaşırttı. Wiens, keşfin beklenmedik olduğunu söyleyerek, “Bu kayaçlar, Mars’ta daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor” sözünü kullandı.

Analizler, kayaçların büyük oranda ‘kaolinit’ ismi verilen yumuşak, beyaz renkli bir silikat kili mineralinden oluştuğunu ortaya koydu. Mars’taki kaolinit, Dünya’dakinden daha sertti.

Bunun, Mars’taki farklı aşınma şartlarından kaynaklandığı düşünülüyor. Araştırmacılar ayrıyeten kayaçlarda ‘spinel’ ismi verilen öteki bir mineralin de izlerine rastladı. Spinel, Dünya’da magnezyum alüminyum içeren kıymetli bir taş olarak biliniyor.

Fakat Mars’taki kaolinit kayaçlarında nasıl oluştuğu şimdi bilinmiyor. Bilim insanları, bu mineralin hem volkanik hem de başkalaşım süreçlerle oluşabilen alüminyum açısından güçlü bir tıp olabileceğini düşünüyor.