Mars’ın, her yıl yüzlerce kez “dayak yediği” ortaya çıktı

Mars’tan alınan sismik bilgiler, komşu gezegenimize yılda yaklaşık üç yüz defa basketbol topu büyüklüğünde göktaşlarının (meteorlar) çarptığını gösteriyor.

Imperial College London ve ETH Zürih araştırmacıları tarafından yazılan bir çalışmada, NASA’nın artık kullanılmayan fakat İç Yapı Sismik Deneyi (SEIS) olarak isimlendirilen sismolojik bir araçla donatılmış olan InSight İniş Aracı’ndan toplanan datalar kullanıldı. Bu araç, Mars’taki tek sismometre olarak öne çıkıyor ve göktaşı çarpmaları da dahil olmak üzere Mars yüzeyinde ve altında meydana gelen büyük olaylara ait çok kıymetli bir bilgi kaynağı oluyor.

Kraterler bir gök taşının kızıl gezegenin yüzeyine çarptığının açık bir delili olsa da, çalışma sismik aktivitenin Mars’a ne kadar sıklıkla göktaşı çarptığını hesaplamanın daha gerçek bir yolu olabileceğini söylüyor. Göktaşı çarpmaları, öteki sismik olaylardan farklı olarak yüksek frekanslı Mars depremlerine neden oluyor.

Araştırmacılar, üç göktaşı çarpmasını kraterlerini tespit etmeden evvel kaydetmeyi başardılar ve bu, sismometrelerin, göktaşı çarpma bölgeleri için yalnızca birkaç metre kadar küçük olabilen kraterlerin görsel olarak doğrulanmasından daha âlâ ispat sağladığı teorisine güvenilirlik kazandırdı. Mars sarsıntılarına dayanan yeni datalar, Mars’a yılda 280 ila 360 kere göktaşı çarptığını gösteriyor.

Gezegenin yaşını ölmek için kullanılabilir

Daha yaşlı olan yüzeyler gençlere nazaran daha fazla kratere sahip olduğu için, göktaşı çarpmaları, gezegenin yaşını belirlemek için değerli bir ölçüm oluyor. Bu sistem daha evvel Ay’da da kullanıldı, fakat Mars’ın güneş sistemindeki çok farklı pozisyonuyla birlikte küçük meteorları parçalayabilecek ince bir atmosfere sahip olması nedeniyle Mars için yapılan hesaplamaların farklı olması gerekiyor.

Araştırmanın ortak müellifi ve Imperial College London araştırma vazifelisi Natalia Wojcicka, “Bunu, Mars yüzeylerinin tarihlendirilmesine yardımcı olacak bir tür ‘kozmik saat’ olarak düşünebilirsiniz” diyor ve ekliyor: “Ve belki daha ileride güneş sistemindeki diğer gezegenlerde de kullanılabilir.”

Ayrıca göktaşlarının, Dünya’dan oksijen taşımak yahut oksijen üretmek için gerekli materyalleri götürmek yerine, Mars’ta oksijen yaratmak için kullanılabilecek yararlı bir kaynak olabileceği de düşünülüyor. Yani, şayet gelecekte beşerler Mars’ı kolonileştirecekse, daha fazla göktaşının bulunabilmesi de faydalı olacaktır.

Sismik datalara dayanan Mars’ın iç kısımlarına ait en son araştırma, Mars’ın daha evvel düşünülenden daha küçük ve daha ağır bir demir çekirdeğe (daha fazla erimiş kayayla çevrelenmiş) sahip olduğunu öneriyor. Mars’ın iç bileşimi, genel olarak bakıldığında erimiş mineraller ve kayalarla çevrili demirli bir çekirdeğe sahip olan Dünya’nınkinden çok da farklı değil.