Türkiye’den kaçak kazılarla 1960’lı yıllarda yurt dışına kaçırılan ve yıllarca el değiştiren Marcus Aurelius heykeli iade ediliyor. Marcus Aurelius, Roma imparatorlarının ortasında her vakit en merak uyandıran yöneticilerden olmuştur. Pekala, Marcus Aurelius kimdir? Marcus Aurelius ile ilgili bilgileri derledik.
Marcus Aurelius Antoninus, 161 ile 180 yılları ortasında Roma imparatoru olan Stoacı bir filozoftur. Nerva-Antoninus hanedanının bir üyesi, daha sonra Beş Düzgün İmparator olarak bilinen yöneticilerin sonuncusu ve Roma İmparatorluğu için MÖ 27’den MS 180’e kadar süren nispi bir barış, sükûnet ve istikrar çağı olan Pax Romana’nın son imparatoruydu. 140, 145 ve 161 yıllarında Roma Konsülü olarak görev yaptı.
Marcus Aurelius, praetor Marcus Annius Verus ve karısı Domitia Calvilla’nın oğluydu. İmparator Trajan ve Hadrianus ile evlilik yoluyla akrabaydı. Babası öldüğünde Marcus üç yaşındaydı ve annesi ile dedesi tarafından büyütüldü. Hadrianus’un evlatlık oğlu Aelius Caesar 138 yılında öldükten sonra, Hadrianus Marcus’un amcası Antoninus Pius’u yeni varisi olarak evlat edindi. Antoninus da Marcus’u ve Aelius’un oğlu Lucius’u evlat edindi. Hadrianus o yıl öldü ve Antoninus imparator oldu. Artık tahtın varisi olan Marcus, İrodis Attikos ve Marcus Cornelius Fronto üzere öğretmenlerden Yunanca ve Latince eğitimi aldı. Antoninus’un kızı Faustina ile 145 yılında evlendi.
Antoninus, 161 yılında öldükten sonra Marcus, Lucius Aurelius Verus adını alan üvey kardeşiyle birlikte tahta geçti. Marcus Aurelius’un hükümdarlığı periyodunda Roma İmparatorluğu pek çok askeri çatışmaya sahne oldu. Doğu’da Romalılar, Part İmparatorluğu ve isyancı Ermenistan Krallığı ile savaştı. Marcus, Markoman Savaşları’nda Markomanlar, Quadi ve Sarmatian Iazyges’i yendi. Bunlar ve diğer Cermen halkları, İmparatorluk için rahatsız edici bir gerçeklik oluşturmaya başladı. Roma para birimi denarius’un gümüş saflığını düşürdü. Roma İmparatorluğu’nda Hristiyanlara yönelik zulümlerin onun döneminde arttığı düşünülse de, dönemin kaynaklarında böyle bir zulüm yer almadı ve Iustinus ve Tertullianus’un yapıtlarında “Hristiyanların koruyucusu” olarak isimlendirildi. 165 ya da 166 yılında patlak veren Antoninus vebası, Roma İmparatorluğu’nun nüfusunu harap ederek 5 ila 10 milyon insanın ölümüne neden oldu. Marcus, 180 yılında öldüğünde yerine oğlu Commodus geçti.
Commodus’un Marcus’tan sonra tahta geçmesi, hem çağdaş hem de modern tarihçiler arasında tartışma konusu oldu. Marcus Aurelius Sütunu ve Marcus Aurelius’un Atlı Heykeli, askeri zaferlerini kutlamak için dikildikleri Roma’da hala ayakta durmaktadır. Bir filozof olarak Kendime Niyetler isimli yapıtı, antik Stoacı ideolojinin çağdaş anlayışı için en kıymetli kaynaklardan biridir. Bu yazılar, vefatından yüzyıllar sonra başka muharrirler, filozoflar, hükümdarlar ve siyasetçiler tarafından övgüyle karşılandı.