ABD’de geçen hafta açıklanan enflasyon verisi ile bu hafta açıklanan perakende satışlar verisi Fed’in bu yıl faiz indirmine gideceğine yönelik beklentilerini desteklemesine rağmen dün açıklanan haftalık işsizlik müracaatları verisi karışık sinyaller verdi.
Eylülde faiz indirimi ihtimali yüzde 64
Ülkede, birinci defa işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, 15 Haziran ile biten haftada 5 bin azalarak 238 bine gerilemesine rağmen beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Bu periyottaki düşüşe rağmen Ağustos 2023’ten bu yana en yüksek ikinci düzeyini kaydeden işsizlik maaşı müracaatlarına dair piyasa beklentisi, müracaat sayısının 235 bin olacağı istikametindeydi.
Süregelen işsizlik maaşı müracaat sayısı da 8 Haziran ile biten haftada 15 bin kişi artarak 1 milyon 828 bine yükseldi.
ABD’nin cari süreçler açığı, yılın birinci çeyreğinde yüzde 7,2 artarak 237,6 milyar dolara çıktı. Ülkede, Philadelphia Fed İmalat Endeksi de haziranda 1,3 bedeline gerileyerek ocak ayından bu yana en düşük düzeyini kaydetti.
ABD’de imaline başlanan yeni konut sayısı ise mayısta yüksek mortgage (konut kredisi) faiz oranlarının tesiriyle yüzde 5,5 azalırken inşaat müsaadesi sayısı tıpkı periyotta yüzde 3,8 azalışla Haziran 2020’den bu yana en düşük düzeyine geriledi.
Fed yetkililerinden de açıklamalar gelmeye devam ederken Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, enflasyonun Fed’in yüzde 2 maksadına dönmesinin bir ila iki yıl sürebileceğini söz etti.
Bankanın, eylülde faiz indirimine başlama ihtimali yüzde 64 ile fiyatlanıyor.
Söz konusu gelişmelerin akabinde dün yaklaşık 5 baz puan artarak yüzde 4,2620’ye yükselen ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,2660 düzeyinde bulunuyor. Dün yüzde 0,4 artışla günü 105,6 düzeyinden tamamlayan dolar endeksi bugün ise yüzde 0,1 azalışla 105,5 düzeylerinde seyrediyor.
Altının ons fiyatı ise dün yüzde 1,4 artışla 2 bin 360 dolardan günü tamamlarken, şu dakikalarda evvelki kapanışının yüzde 0,1 üstünde 2 bin 363 dolardan alıcı buluyor. Brent petrolün varil fiyatı da dün günü yüzde 0,4 artışla 84,9 dolardan kapatırken, bugün evvelki kapanışına nazaran yüzde 0,1 azalışla 84,6 dolardan süreç görüyor.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, eski ABD Lideri ve kasımdaki başkanlık seçiminde Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump‘ın önerdiği tarifelerin tüketiciler için maliyetleri artıracağını söz etti.
Kurumsal tarafta ise çip üreticisi Nvidia, paylarında yaşanan düşüşle dünyanın en bedelli şirketleri sıralamasında ikinci sıraya geriledi. Nvidia’ın payları, dün yüzde 3’ün üzerinde bedel kaybederken şirketin piyasa pahası 3,2 trilyon dolara indi. Microsoft ise 3,3 trilyon dolarlık piyasa pahalıyla dünyanın en kıymetli şirketi unvanını yine aldı.
New York borsasında dün Dow Jones endeksi yüzde 0,77 artarken, S&P 500 endeksi yüzde 0,25, Nasdaq endeksi yüzde 0,81 geriledi. ABD’de endeks vadeli kontratları yeni güne yatay seyirle başladı.
Avrupa borsaları
Avrupa borsalarında dün İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve İsviçre Merkez Bankasının (SNB) faiz kararlarının akabinde alıcılı bir seyir hakim oldu.
BoE, siyaset faizini piyasa beklentileri doğrultusunda son 16 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 5,25’te sabit bıraktı. BoE açıklamasında, üyelerin 7’sinin siyaset faizini yüzde 5,25’te sabit tutma, 2’sinin 25 baz puan indirerek yüzde 5’e düşürme istikametinde oy kullandığı belirtildi.
Bankanın toplantı tutanaklarında siyaset faizinin düşürülmeme kararının birtakım üyeler için “iyi bir şekilde” istikrarlı olduğu belirtildi.
Bu gelişmelerle, daha fazla üyenin faiz indirimini destekleyebileceğine yönelik beklentilerin öne çıkmasıyla piyasalarda bankanın ağustos ayında siyaset faizinde indirime gitme ihtimali yüzde 32’den yüzde 50’ye çıktı.
SNB, siyaset faizini iktisada dayanak için ikinci kere 25 baz puan düşürerek, gelişmiş ülkeler ortasındaki siyaset faizi gevşeme döngüsündeki öncü pozisyonunu korudu. Banka, siyaset faizinin 0,25 baz düşürülerek yüzde 1,25’e çekti.
SNB açıklamasında enflasyonist baskının bir evvelki çeyreğe kıyasla azalmaya devam ettiği belirterek, “SNB siyaset faizinin bugün düşürülmesiyle birlikte banka uygun mali şartları koruma edebilmektedir. SNB, enflasyonun gelişimini yakından izlemeye devam edecek ve enflasyonun orta vadede fiyat istikrarıyla dengeli bir aralıkta kalmasını sağlamak için gerekirse para siyasetini ayarlayacaktır.” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, SNB’nin İsviçre para ünitesinin paha kazanmasını da göz önünde bulundurarak faiz indirimi kararı aldığı belirtilerek, bankanın gerekirse döviz piyasasında etkin olmaya hazır olduğu kaydedildi.
Banka, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un Fransa’da erken seçim davetinin akabinde, ülkenin Avrupa Birliği‘ne (AB) olan ihracatını zayıflatacağı gerekçesiyle, İsviçre frangının Euro karşısında fazla bedel kazanmasına müsaade vermekten kaçınıyordu.
Analistler, bankanın global siyaset gevşeme döngüsünde önder pozisyonunu koruduğunu ve bu kararın başka merkez bankalarının da faiz indirimlerine gidebilmeleri konusunda cesaretlendirebileceğini vurguladı.
Norveç Merkez Bankası ise siyaset faizini yüzde 4,50’de sabit bıraktı.
ECB yetkililerinin açıklamaları da piyasaların odağında yer alırken ECB üyesi Klaas Knot, enflasyonun, ECB’nin yüzde 2 maksadına yanlışsız ilerlediğinin görülmesiyle birlikte bu yıl bir yahut iki faiz indirimi daha yapılabileceğini söyledi.
Öte yandan Almanya‘nın önde gelen ekonomik fikir kuruluşlarından Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), ülkenin bu yıla ait büyüme iddiasını, enflasyonun düşmesine bağlı olarak tüketici harcamalarının olağanlaşması nedeniyle üst taraflı revize etti.
Buna nazaran, bu yıl için gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) büyüme kestirimi yüzde 0,2’den yüzde 0,4’e yükseltilirken, 2025 büyüme beklentisi ise yüzde 1,5 olarak korundu.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Euro Bölgesi‘nde enflasyonun amaca hakikat gerilediğini belirterek Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek datalara bağlı olarak para siyaseti duruşunu kademeli olarak gevşetebileceğini bildirdi.
Alman Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BaFin), Citigroup’a borsada alım satım sistemleri ve aktif risk denetimleri eksiklikleri nedeniyle 12,98 milyon Euro para cezası verdi.
Öte yandan, dün yüzde 0,4 azalışla günü 1,0702 düzeyinden tamamlayan Euro/dolar paritesi, şu sıralarda evvelki kapanışının yüzde 0,2 üzerinde 1,0720 düzeyinde bulunuyor
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,82, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,34, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,03 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,37 artış kaydetti.
Asya borsaları
New York borsasındaki satış baskısı Asya piyasalarına da taşınırken, bölgede bugün Japonya’da açıklanan enflasyon verisi öne çıktı.
Ülkede, mayıs ayına ait enflasyon yıllık bazda yüzde 2,5’yen yüzde 2,8’e çıkarken, çekirdek enflasyon da yüzde 2,2’den yüzde 2,5’e yükseldi. Bu gelişmelerle, 159 düzeyinin üzerini test eden dolar/yen paritesi şu sıralarda 158,9 düzeylerinde seyrediyor.
Analistler, ileriki aylarda Japonya Merkez Bankası (BoJ) yetkililerinin faiz artırmayı düşünebileceğini söyledi.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yatay seyrederken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,7, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,8 geriledi.
Borsa İstanbul
Yurt içinde ise dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul‘da BIST 100 endeksi, günü evvelki kapanışa nazaran yüzde 2,57 artışla 10.739,94 puandan tamamladı.
Dün Chatham House tarafından düzenlenen Londra Konferansı 2024’te konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasanın iktisat programıyla enflasyonun düşürüleceğine ikna olmaya başladığını belirterek, “Şimdi güçlü bir dezenflasyon sürecinin eşiğindeyiz.” dedi.
Dolar/TL, dün günü evvelki kapanışının yüzde 0,87 üzerinde 32,8141’den tamamlamasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 32,8650 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE), yurt dışında ise ABD’de ve Avrupa’da açıklanacak imalat sanayi ve hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksinin (PMI) ile ABD’de 2. el konut satışlarının öne çıkacağını lisana getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.800 ve 10.900 düzeylerinin direnç, 10.600 ve 10.500 puanın takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
10.00 Türkiye, mayıs ayı Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE)
10.30 Almanya, haziran ayı imalat sanayi ve hizmet kesimi PMI
11.00 Avro Bölgesi, haziran ayı imalat sanayi ve hizmet dalı PMI
11.30 İngiltere, haziran ayı imalat sanayi ve hizmet bölümü PMI
16.45 ABD, haziran ayı imalat sanayi ve hizmet dalı PMI
17.00 ABD mayıs ayı öncü endeks
17.00 ABD mayıs ayı 2. el konut satışları
