Avrupa ülkeleri, haftanın 4 günü çalışmaya geçmeyi tartışırken; Yunanistan 1 Temmuz prestijiyle ‘örtülü 6 gün sistemi’ne geçiyor. Turizm ve besin hizmetleri dalları düzenlemeden muaf… Amaç, fazla mesainin önünü açmak, kaçak istihdamın önüne geçmek.
Emre ERGÜL
Bugünlerde Türkiye’nin tek bir Yunanistan gündemi var: “Yunan adalarında tatil, Türkiye’den ucuz mu?” Bayram tatilinde Yunan adalarına ya da Yunanistan’a kuzeyine gidenler, yemek fişlerini toplumsal medyaya koyarak, “Adalar çok ucuz” diye yayın yaparken; bir kesim de “Türkiye ucuz” savunması yaptı.
Yasal düzenleme, turizm ve besin hizmeti dallarını muaf tutuyor. Düzenleme, Yunan şirketlerinin haftalık çalışma günlerini 6’ya çıkarmasına ve çalışan programlarını şirkete en uygun halde değiştirmesine müsaade verecek. Islahat birebir vakitte şirketlerin, çalışanlara günlük maaşlarının yüzde 40’ı kadar ilave tazminat alacakları altıncı iş gününü dayatabileceklerini de getiriyor. Tıpkı durum, emekçilerin günde sekiz saatlik ana işlerinin yanı sıra istekli olarak günde beş saatlik ikinci bir işe sahip olmalarına da imkan tanıyor.
Başka bir deyişle, tam vakitli çalışanların ikinci bir işe girmelerine ve günde 13 saate kadar, haftada ise yaklaşık 65 saate kadar çalışmalarına müsaade verilecek. Yunan hükümeti, yeni kuralların idaresi kolaylaştıracağını, kontrollü özgürlük müddetlerini 6 aya indireceğini ve fazla mesaiye ışık tutacağını söylüyor. Atina merkezli ticaret hukuku alanında uzmanlaşmış bir firma olan Politis & Partners’ın Başkanı Emmanouil Savoidakis’e göre, mevzuat kayıtdışı istihdamla uğraş edecek, “beceri geliştirme ve gelişen pazar taleplerine uyum sağlamaya” yardımcı olacak, fiyatsız çalışan eğitimi üzere teşvikler sunarak vasıflı işgücü piyasasındaki boşlukları doldurmaya yardımcı olacak. Savoidakis, 6 günlük çalışma sisteminin birtakım kesimlerle kısıtlı kalması da değerli, zira teşvik edici olacak…
2009 krizinde bile ‘6’ncı gün’e geçilmedi
Yunan halkı, ülke medyasında “6’ncı gün” olarak anılan yeni düzenlemeyle aslında birinci kere karşılaşmıyor. 2009’da başlayan ve neredeyse ülkenin Euro Bölgesi’nden atılmasına yol açan borç krizi sırasında, birtakım kredi verenler Yunanlıların daha fazla çalışmasını talep etmişti. Ülke, katı kemer sıkma önlemleriyle birlikte gelen milyarlarca avroluk kurtarma paketlerini kabul etti. Lakin “6’ncı iş günü”ne geçilmedi.
GSYH büyümesi artarken işsizliğin azalması bekleniyor
Yunanistan’da aslında işler o kadar makûs değil… Avrupa Komisyonu’nun mayıs ayı ortasında açıkladığı hesaplamalara göre, Yunanistan’daki GSYH büyümesinin bu yıl yüzde 2.2, gelecek yıl ise yüzde 2.3 olması bekleniyor; ki bu da Euro Bölgesi’nin ortalamasının üzerinde bir oran… İşsizliğin de bu yılki tahmin olan yüzde 10.3’ten 2025’te yüzde 9.7’ye düşmesi bekleniyor.
Yine de geçtiğimiz 10 yılda pek çok genç, uygun eğitimli Yunan, yurtdışında daha güzel fırsatlar gördükleri için ülkeyi terk etti. 2019’da 10.7 milyon olan nüfusun 2029’da yaklaşık 10.4 milyona düşmesi bekleniyor; bu da tarım, turizm ve inşaat üzere kimi kesimlerde mevcut vasıflı emekçi eksikliğini daha da berbatlaştırıyor.