Kaçırma korkusunun gölgesinde yaşamak: Hayatta neye yetişiyoruz?

“Bunu da yapmalıyım.” “Orayı da görmeliyim.” “O deneyimi de yaşamalıyım.” “Bu fırsatı kaçırmamalıyım.”

Kulağa tanıdık geliyor, değil mi? Çağdaş hayat, hepimizi görünmez bir yarışın içine sokuyor. Artık günümüzün büyük bir kısmı, yetişmeye çalışarak, yeni tecrübelerin peşinden koşarak ve daima ‘güncel’ kalarak geçiyor. Bir şeyleri kaçırma korkusu, yani Fear of Missing Out (FOMO), sırf bir toplumsal medya fenomeni değil; ruhumuzu, zihnimizi ve vücudumuzu yoran bir varoluş biçimine dönüştü. Lakin bu yarış ne kadar sürdürülebilir? Daha da kıymetlisi, bu sürat nitekim bizi memnun ediyor mu?

KAÇIRMA DEHŞETİNİN GÖLGESİNDE YAŞAMAK

Sosyal medya kullanımının artması, hayatlarımızı diğerlerinin hayatlarıyla kıyaslamamıza neden oluyor. Oburlarının anlık paylaşımlarını görüp, “Ben neden orada değilim?”, “Bu deneyimi neden yaşamadım?” diye düşünmek, içsel bir yetersizlik hissini tetikliyor. Bilhassa gençler, çevrim içi dünyadan gelen bu daima uyarana daha açık hale geliyor ve toplumsal medyadaki ‘ideal’ hayatlara yetişme telaşı içinde kayboluyor. Lakin sorun şu ki, yetişmek dediğimiz şeyin sonu yok. Zira dış dünyada olup bitenlere daima reaksiyon vererek yaşamak, kendi özümüzden uzaklaşmamıza neden oluyor.

NEDEN BİR ŞEYLERİ KAÇIRMAK BİZİ KORKUTUYOR?

Kaçırma dehşetinin temelinde, insan tabiatına dair çok güçlü ruhsal sistemler yatıyor. İşte bu tasayı tetikleyen birtakım faktörler:

Başkalarının beklentilerini karşılama uğraşı: Kendi iç sesimize değil, dışarıdan gelen taleplere odaklanıyoruz.

Mutluluğu kıyaslama eğilimi: Başkalarının memnunluğunu gözlemledikçe, kendi hayatımızı eksik hissetmeye başlıyoruz.

Güncel kalma baskısı: Toplumsal hayatta ve mesleksel dünyada geride kalmamak için daima bir şeyler yapma muhtaçlığı duyuyoruz.

Sosyal medya ve hızlanan hayat akışı: Dijital dünya, daima yenilik ve hareketlilik sunarak bizi bu tempoya ayak uydurmaya zorluyor.

Yetersizlik ve harikalık telaşı: Her şeyi en güzel halde yapmalıyım inancı, tükenmişliğe yol açıyor.

Başarıya ulaşma baskısı: Sürekli daha fazlasını hedeflemek, bireyin kendi suratında yaşamasına mani oluyor.

Kabul görme gereksinimi: Çevremiz tarafından onaylanmak, toplumsal bağlarımızı sürdürmek için her şeyin içinde olmamız gerektiğini düşünüyoruz.

Tüm bu faktörler, bireyi farkında olmadan bir girdabın içine çekiyor. Meğer hayatta her tecrübesi yaşamak mümkün değil; lakin kıymetli olan, kendimiz için manalı olanı seçebilmek.

BU DÖNGÜ BİZİ NASIL YIPRATIYOR?

Bir şeyleri kaçırmamak uğruna çok efor harcamak, vakitle ruhsal ve fizyolojik meselelere yol açabilir:

• Kronik gerilim ve anksiyete atakları
• Depresyon ve tükenmişlik sendromu
• Psikosomatik sorunlar (bedensel ağrılar, yorgunluk, titremeler)
• Dikkat dağınıklığı ve unutkanlık
• Zihin sisi ve karar verme güçlüğü
• Kimlik krizi ve özgüven kaybı
• İletişim sorunları ve tatminsiz toplumsal ilişkiler

Bu tablo, bireyin hem ruhsal hem de fizikî olarak yıpranmasına neden oluyor. Kaçırma kaygısıyla daima bir şeylere yetişmeye çalışırken, aslında hayatın özünü kaçırıyoruz.

KISIR DÖNGÜYÜ KIRMAK MÜMKÜN MÜ?

Peki, bu sürat ve yetişme derdinden sıyrılmak mümkün mü? Elbette! İşte farkındalık kazanmaya yardımcı olacak kimi adımlar

✔ Seçim yapmanın bir özgürlük olduğunu kabul etmek: Hayatta her şeye yetişmek zorunda değiliz. Bir şeyleri seçmek, başkalarını de kaçırmayı gerektirir ve bu çok doğal bir süreçtir. ✔ Gerçekçi maksatlar belirlemek: Kendimize ulaşılabilir, sürdürülebilir maksatlar koymak, gerilim düzeyimizi azaltır. ✔ Harika anı beklememek: Her şeyin eksiksiz olması gerekmediğini, anı olduğu üzere deneyimlemenin daha tatmin edici olduğunu hatırlamak. ✔ Toplumsal medya kullanımını sınırlamak: Ekran mühletini azaltmak ve oburlarının hayatlarını daima gözlemlemek yerine kendi iç dünyamıza dönmek. ✔ Yavaşlama anları yaratmak: Gün içinde birkaç dakika durup, yalnızca nefesimize odaklanmak bile zihni sakinleştirir. ✔ “Ya hep ya hiç” tuzağından kaçınmak: Her şeyi yapmak ya da hiçbir şey yapmamak ortasında bir istikrar kurmak.

Bu farkındalıklarla birey, kendini yormadan, hayatın içinde tatmin hissini yaşayabilir. Şayet bu süreç tek başına zorlayıcı hale gelirse, bir profesyonelden dayanak almak da değerli bir seçenek olabilir.

GERÇEK TATMİN, İÇTEN DIŞA GERÇEK GELİR

Kaçırma korkusu, çağdaş dünyanın bize dayattığı bir yanılsama. Asıl sorun, süratle akan vaktin peşinden koşmak değil; kendi vaktimizi manalı kılmak. Hayatın içinde sahiden var olmak, her şeyi yapmak değil; yaptığımız şeyleri sahiden hissedebilmektir.
Unutmayalım ki; bazen en hoş anlar, hiçbir yere yetişmeye çalışmadığımız anlardır.