“İrtikap” türel bir tabirdir ve Türk Ceza Kanunu’nda yer alan bir cürüm tipidir. İrtikap cürmü, genel manada kamu görevlisinin, misyonu sırasında kendisine duyulan inancı berbata kullanarak, bir kişiyi kendisine ya da bir diğerine haksız çıkar sağlamaya yönlendirmesi manasına gelir.
İrtikap yahut irtikāb; Türk Ceza Kanunu’nda verilen kamusal görevli çıkar sağlama, adam kayırma minvali şahsi amaçlarla kullanılmasıyla işlenen suçu ifade eder. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda “Yüz kızartıcı suçlar” kapsamında görülen bu fiili işleyen şahıslar devlet memuru olamazlar ve işledikleri bu hata isimli sicil kayıtlarında da uzunca bir müddet görünür.
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 250. unsurunda düzenlenmiştir ve iki tipi vardır:
İcbar Suretiyle İrtikap: Kamu vazifelisi, misyonunu berbata kullanarak bir kişiyi zorlayarak haksız menfaat sağlar.
İkna Suretiyle İrtikap: Kamu vazifelisi, vazifesinden kaynaklanan nüfuzunu kullanarak bir kişiyi kandırır ve bu yolla haksız menfaat sağlar.
RÜŞVET VE İRTİKAP FARKI NEDİR?
İrtikap hatası, çoklukla rüşvet ve yolsuzluk üzere kavramlarla karıştırılsa da, bilhassa kamu görevlisinin yetkisini kullanarak çıkar sağlamayı içermesiyle ayrılır.