IKBY’de bir buçuk yıl aradan sonra Meclis toplanıyor

IKBY’de 4 defa ertelenen ve 2 yıl gecikmeli olarak 20 Ekim’de yapılan milletvekili seçimleri, vazife mühleti 2 Temmuz 2023’te sona eren Meclisin de yine açılmasını sağladı.

Meclisin yeni devirdeki gündeminde yemin merasimi, meclis başkanlığı ve IKBY başkanlık seçimi yer alırken, liderin da yeni hükümeti kurmak üzere en yüksek oyu alan partiyi görevlendirmesi bekleniyor.

MECLİSİN BİRİNCİ OTURUMUNDA MİLLETVEKİLLERİ YEMİN MERASİMİ DÜZENLEYECEK

IKBY Meclisinin, en yaşlı üyenin başkanlığında birinci oturumunu bugün saat 11.00’de gerçekleştirmesi ve 100 milletvekilinin de göreve başlamak üzere yemin etmesi gerekiyor. Meclisin 6. döneminde, meclis başkanı, yardımcısı ve sekreterinin de 100 koltuklu Mecliste en az 51 milletvekilinin oyuyla seçilmesi öngörülüyor. Meclis başkanlık yönetiminin seçilmesinin ardından 30 günlük süre içerisinde ise IKBY Başkanı’nın seçilmesi süreci başlıyor. Adaylık süreçlerinin tamamlanmasının akabinde da Meclis salt çoğunlukla yeni başkanı seçiyor.

IKBY BAŞKANI, BİRİNCİ PARTİYİ HÜKÜMETİ KURMAKLA GÖREVLENDİRECEK

IKBY Başkanı seçilen kişinin ise en çok oyu alan birinci partinin başbakan adayını hükümeti 30 gün içerisinde kurmak üzere görevlendirmesi bekleniyor. Lakin yeni hükümetin kurulabilmesi için 100 milletvekilinin bulunduğu Mecliste salt çoğunluğun dayanağı gerekiyor. Seçimlerde hiçbir parti tek başına hükümeti kuracak milletvekili sayısını yakalayamadığı için hükümet en az 51 milletvekilini içeren koalisyonu gerektiriyor.

KDP VE KYB’NİN DAHİL OLDUĞU HÜKÜMET İHTİMALİ EN GÜÇLÜ SEÇENEK

IKBY’de 20 Ekim’de gerçekleşen seçimlerde Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) birinciliğini ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ise ikinciliğini korurken, iki güçlü parti ortasındaki istikrarda değerli bir değişiklik yaşanmadı.

Daha evvel muhalefette kalacağını duyuran Yeni Jenerasyon Hareketi, hükümete katılmak için başbakanlık konumunun verilmesi kaidesini öne sürüyor. Kürdistan İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) ve Goran da yeni hükümette yer almayacaklarını duyurdu.

Kürdistan Adalet Toplumu Partisi (Komel) ise seçimlerde “hile yapıldığını” tez ederek Mecliste yer almayacağını açıkladı. KDP ve KYB dışındaki siyasi partilerin müzakerelerde tavır değişikliğine gitmesi halinde iki güçlü partinin de bir oburunun dahil olmadığı hükümet formüllerini gerçekleştirmesi ihtimali bulunuyor.

Ancak IKBY’nin 10. hükümetinin de daha önceki kabinelerde olduğu KDP ve KYB’yi içermesi yüksek ihtimal görülüyor. KDP’nin Erbil ve Duhok’ta, KYB’nin ise Süleymaniye ve Halepçe’de 30 yılı aşkın müddettir devam eden nüfuzu ve iki partinin yüksek oy oranları dikkate alındığında bir başkasını içermeyen hükümet seçeneğinin fonksiyonel ve mümkün olmadığı öne çıkıyor.

IKBY’de siyasi partiler hükümet kurulum müzakerelerine başladı. KDP ve KYB heyetlerinin iki gün önce Süleymaniye’deki görüşmesinde “iki tarafın da birbirleriyle ve diğer partilerle müzakerelere devam etmeye hazır olduklarını ilettiği” vurgulanmıştı.

IKBY’de 2018’deki seçimlerden 10 ay sonra kurulan koalisyon hükümetinde de KDP, KYB, Goran, Türkmen ve Hristiyanlar yer almıştı. Muhalefet cephesinde yer alan Yeni Kuşak, Yekgirtu ve Komel ise hükümete katılmamıştı.

IKBY’de 20 Ekim’de yapılan milletvekili seçim sonuçlarına nazaran, 5’i kotalara ayrılan 100 sandalyeli mecliste, KDP 39, KYB 23, Yeni Kuşak Hareketi 15, Kürdistan İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) 7, Kürdistan Adalet Toplumu Partisi (Komel) 3, Halwest (Duruş) Hareketi 4, Halk Cephesi 2, Goran 1 ve Kürdistan İttifakı Kümesi 1 sandalye elde etmişti.