Dünya, insanlik tarihinin en karanlik günlerinden birine uyandığında takvimler 26 şubat 1992’yi gösteriyordu.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından çabucak sonra Ermenistan Dağlık Karabağ’i topraklarına katmak için harekete geçti.
Bu bölgede Azeri güçleriyle yaşanan çarpışmalarda Ermeniler’in en son gayesi, yüksek bir zirve üzerinde şurası olan Hocalı Kasabası’ydı.
Kasaba, Karabağ’ın en kıymetli iki yerleşimini; Hankendi’yle Ağdam’ı birbirine bağlıyor ve askeri lojistik açısından büyük değer taşıyordu.
Uzun müddet Rus kuvvetlerince desteklenen Ermeni birlikleri, Hocalı’yı 1991-1992 kış aylarında daima top ateşine tuttu.
Kasaba, Alef Haciyev komutasındaki yaklaşık 160 hafif silahlı bireyden oluşan Azerbaycan Özel Polis Gücü Birlikleri tarafından savunuluyordu. İlaveten 200 kişilik istekli savunma kuvveti mevcuttu.
Ermeniler 26 Şubat’ta, kuşatma altına alınan kasabaya, sivillerin bölgeden çıkışına müsaade etmeden girdi. Ermeni kuvvetlerin başındaki isimlerden biri, Ermenistan Eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’dı.
Azerbaycan kaynaklarına nazaran, sonuncu atak sırasında 83 çocuk, 106 bayan ve 70’den fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 kişi katledildi, 487 kişi yaralandi.
Resmi kaynaklar, bin 275 kişinin Ermenilerce rehin alındığı ve 150 kişinin de kaybolduğunu belirtiyor.
İnsan hakları izleme örgütü, yaşanan olayı Dağlık Karabağ’ın işgalinin akabinde, en büyük sivil katliam olarak nitelendirdi.
Azerbaycan’da “Hocalı faciasi”, “Hocali soykırımı”, Ermenistan’da ise “Hocalı olayı” olarak anılan katliamla ilgili geride kalan 32 yılın akabinde rastgele bir sorumlu cezalandırılmadı.
