Haniye’nin yerine kim geçecek? | Adaylar arasındaki Halid Meşal kimdir?

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak üzere bulunduğu Tahran’da suikaste uğradı.

Haniye’nin öldürülmesinin ardından Hamas’ın yeni siyasi liderinin kim olacağı da merak konusu. Kendisi gibi Katar’da sürgünde yaşayan yardımcısı Halid Meşal, ismi en çok geçenlerden biri.

1997’de İsrail’in suikast girişiminden kurtulması Meşal’i dünyada tanınır hale getirdi.

Hamas’ın önde gelen isimlerinden Halid Meşal, suikast girişiminin hedefi olduğunda Ürdün’ün Başşehri Amman’daydı.

İsrailli ajanlar, Amman’da ofisinin çabucak önündeki caddede Meşal’e iğneyle zehir enjekte etti. Meşal olay yerinde ölmedi.

Dönemin Ürdün Kralı Hüseyin’in, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun talimatıyla gerçekleştirildiği söylenen suikast girişimine tepkisi sert oldu. Kral Hüseyin, panzehirin derhal verilmemesi halinde saldırıyı düzenleyen İsrail ajanlarını asacağı ve İsrail ile barış anlaşmasının iptal edileceği tehdidinde bulundu. Tehdit üzerine İsrail, Ürdün’e panzehir yollamayı kabul etti. böylelikle Meşal’in hayatı kurtuldu.

YAŞAMININ BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ FİLİSTİN DIŞINDA GEÇİRDİ

Bu olayla günlerce konuşulan Meşal, yaşamının büyük bir bölümünü Filistin topraklarının dışında geçirdi.

Batı Şeria’nın Ramallah kenti yakınlarında dünyaya gelen Halid Meşal 11 yaşındayken ailesiyle birlikte Kuveyt’e taşındı.

15 yaşında Müslüman Kardeşler örgütüne üye oldu. Müslüman Kardeşler, 1987’de Hamas’ın kurulmasında önemli rol oynadı. Hatta Hamas, Müslüman Kardeşlerin Filistin kolu olarak nitelendirildi.

Meşal, Hamas için çalışmaya başlamadan önce öğretmenlik yapıyordu. Daha sonra uzun yıllar Filistin toprakları dışında Hamas için lobi faaliyetleri yürüttü ve bağış topladı.

Ürdün’de suikast teşebbüsünün gayesi olduğunda da Hamas’ın uluslararası bağış toplama çalışmalarından sorumluydu.

Aslında dönemin İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Halid Meşal’e suikast buyruğu verdiğinde Meşal’ın örgüt içinde güçlenmesini de sağlamış oldu.

Suikast girişimi Meşal’i filistin direnişinin kahramanı haline dönüştürdü.

Ancak bir mühlet sonra Ürdün, Hamas’ın Amman’daki ofisini kapattı ve Meşal’i Katar’a sürgün etti

Meşal, 2001’de Suriye’ye taşındı. 2004’ten itibaren Hamas’ı buradan yönetmeye başladı. Ocak 2012’de Suriye iç savaşının patlak vermesinin ardından sünnilere yönelik tavrı nedeniyle Esad yönetimiyle ters düştü ve Suriye’den ayrılmak zorunda kaldı.

Meşal dönüşümlü olarak Mısır’ın başkenti Kahire ve Katar’ın Başşehri Doha’da yaşamaya başladı.

Ancak Meşal’in Şam’dan aniden çıkışı Hamas içindeki konumunu zayıflattı. Meşal’ın Hamas’ın desteklenmesinde kilit rol oynayan İran ve Suriye ile ilişkilerinin zayıflaması Gazze’deki Hamas önderlerinin elini güçlendirdi.

Halid Meşal de verdiği bir röportajda Şam’dan çıkışının Hamas’a silah ve maddi takviye sağlayan İran ile ilgilerini etkilediğini kabul etti.

Aralık 2012’deyse Meşal, Gazze’ye birinci ziyaretini gerçekleştirdi. Hamas’ın 25’inci kuruluş yıldönümü dolasıyla düzenlenen merasimde konuştu. Bu, 11 yaşında Batı Şeria’dan ayrılmasının ardından Filistin topraklarına ilk ziyareti oldu.

Meşal bir süre sonra Hamas’ın başka yöneticileriyle El Fetih-Hamas ortasında uzlaşma sağlanması konusunda görüş ayrılığına düştü

Meşal, Filistin Lideri Mahmud Abbas ile bağların düzeltilmesine dayanak veriyordu. Başka yöneticilerse buna sıcak bakmıyordu.

Hamas yöneticileri ile yaşadığı görüş ayrılıkları nedeniyle bir mühlet sonra Meşal Hamas politbüro başkanlığını vazifesini bıraktı. Yerine İsmail Haniye geçti.

Meşal, 2021’de Filistin diasporasının Hamas ofisinin başkanı seçildi. Halid Meşal, tüm yaşamı boyunca çalışmalarıyla Hamas’ın milletlerarası arenada ve diplomasi alanında temsil edilmesinde değerli rol oynadı.