Ebelik Yönetmeliği yayımlandı! Görev kapsamı genişledi, artık tüm aşamalarda rehber olacaklar

Ebeler, hamilelik ve doğum sürecinin tüm kademelerinde etkin misyon alacak.

Bakanlıkça hazırlanan “Ebelik Yönetmeliği”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Özel hastaneler de dahil tüm sıhhat kurum ve kuruluşlarında vazife yapan ebelerin misyon, yetki ve sorumluluklarının düzenlendiği yönetmelik, bu meslek kümesinde milletlerarası kabul gören standartlarda hazırlanan birinci mevzuat olma özelliğini taşıyor.

DAHA ÇOK DAYANAK VERİLMESİ AMAÇLANIYOR

Yönetmelikle, ebelerin aktifliğini artırarak anne adaylarının hamilelikte, doğumda ve doğum sonrasında daha çok desteklenmesi amaçlanıyor.

Buna nazaran, ebeler, ilgili mevzuata uygun, ispata dayalı ve kişiselleştirilmiş ebelik bakımı sunacak, hizmetten faydalananların kişisel farklılıklarını kabul ederek insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel bedellerini göz önünde bulunduracak.

Toplumsal seviyede sıhhatin korunmasını, geliştirilmesini destekleyecek, bu hususta sorumluluk alacak ebeler, sorumluluğu olan bölge hudutları içinde toplum sıhhatini ilgilendiren, tehdit eden bulaşıcı yahut bulaşıcı olmayan hastalıkları saptama yahut şüphelenme durumunda ilgili mercilere bildirimde bulunacak.

DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI REHBER OLACAK

Ebeler, gebelik öncesi periyotta anne adayının sıhhatini, gebelik, doğum ve doğum sonrası periyotta ise anne ile bebek sıhhatini korumak, geliştirmek için danışmanlık ve rehberlik yapacak.

Üreme çağındaki bayanların gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonrası periyotlarda izlemi ve danışmanlığını yürütecek ebeler, olağandan sapma tespit ettiği durumlarda ilgili üniteye ya da tabibe yönlendirmede bulunacak.

Tedavi planının uygulanmasında, tabip tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygulama, hastada beklenmeyen yahut ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tedavi planlarında müdavi tabibin şifahi tıbbi istemini sıhhatte kalite standartları doğrultusunda kabul ederek gerekli önlemleri alma üzere vazifeleri de üstlenecek ebeler, yetişkin ve yenidoğanlarda “kardiyo-pulmoner resusitasyon” muhtaçlığı durumunda temel ömür takviyesini başlatacak, eş vakitli olarak Mavi Kod grubu yahut 112 Acil takımına haber verecek.

Mesleki eğitimler, araştırma ve proje çalışmalarında da etkin rol üstlenecek ebeler, ayrıyeten 18 yaş altı gebelikler, isimli olgu niteliği taşıyan durumlar, bayan, çocuk ve aile içi şiddet durumlarının tespiti ve gerekli prosedürlerin uygulanmasında vazife alacak, ilgili mevzuat doğrultusunda isimli olgu kıymetlendirme sürecine dahil olacak.

Ebeler, jinekolojik ve sezaryen ameliyatları da içine alan obstetrik cerrahi süreçlerde ameliyat öncesi ve sonrası bakım verecek.

DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİ

Gebelik öncesi ve gebelik devrinde ebeler, anne-baba adayı ile talep edilmesi halinde yakınları için Bakanlıkça belirlenen standartlar doğrultusunda gebeliğe ve doğuma hazırlık eğitimi programlarını yürütecek, doğum endişesiyle başa çıkılmasında danışmanlık sağlayacak.

Bu kapsamda, gebelikte yapılmaması yahut dikkatle yapılması gerekenler, doğum teknikleri, idman, sağlıklı ve istikrarlı beslenme, sigara ve öbür ziyanlı husus kullanımının tesiri üzere mevzularda, hamile ile ailesine eğitim ve danışmanlık verilecek, günlük hayat aktiviteleri planlanacak ve bunların uygulanması sağlanacak.

Gebeliği tespit etme, olağan hamile izlemi, ebelik uygulamaları kapsamındaki gerekli muayeneleri yapma, gebelikle ilgili riskli durumlarda gerekli tedbirleri alarak ilgili tabibe yönlendirme yahut sevk sürecini başlatma da ebelerce yürütülecek.

GÖREV VE SORUMLULUK AYRINTILARI

Ebeler, doğum sürecinin sağlıklı idaresi için hamile ve ailesinin tercihlerini kıymetlendirerek tabiple işbirliği içerisinde doğum planını oluşturacak.

Yönetmelikte, ebelerin olağan doğum izlemi ve doğum yaptırma sürecindeki vazife ve sorumlulukları da detaylı olarak yer aldı.

Fiziki muayene ve izlem, doğum sırasında rahim kasılmalarının sıklığı, müddet ve şiddetini izleyip kıymetlendirme ve tabibe bilgi verme süreçlerini yürütecek ebeler, hamilelerin doğum sürecinde ağrıyla baş etmesi için müzik, perineye sıcak uygulama, masaj, hareket, konum değiştirme üzere ilaç dışı yolları, anne adayının faydasına uygun tercihleri dikkate alarak kullanacak.

Ebeler, olağan doğumları ilgili mevzuata nazaran kendi sorumluluğunda yaptıracak, makat gelişi doğumlarda tabibe yardım edecek, doktorun olmadığı, sevkin mümkün olmadığı durumlarda ya da sevk sırasında doğumun gerçekleşme ihtimali bulunduğu hallerde, acil makat doğumları yaptıracak.

Uzman tabip tarafından belirlenen sezaryen gerekliliğinde hamilenin hazırlığını yapma, acil obstetrik durumlarda kullanılmak üzere tıbbi araç-gereç, materyal ve ilaçların kullanıma hazır bulundurulmasını sağlama da ebelerce yürütülecek.

ANNELERE EMZİRME EĞİTİMİ VE LOHUSA DANIŞMANLIĞI

Ebeler, doğum sonrasında ise yenidoğanın hayat bulgularını değerlendirip, birinci bakımını yapacak, kimliklendirme ve gerekli güvenlik tedbirlerini alma vazifelerini gerçekleştirecek, mümkün olan en erken periyotta anne-bebek deri temasını, bağlanmasını destekleyerek, emzirme sürecinin başlamasını sağlayacak.

Ebelik uygulamaları kapsamında lohusa izlemini yaparak belirlenen riskleri doktorla işbirliği içerisinde yönetecek ebeler, annelere emzirme eğitimi verecek, emzirmenin sürdürülebilmesi için gerektiğinde aileyle görüşerek inançlı ortamı sağlayacak.

Lohusalık süreci, yenidoğanın günlük öz bakımı konusunda da ebelerce ailelere danışmanlık dayanağı verilecek.

SORUMLU VE REHBER EBELER GÖREVLENDİRİLECEK

Sağlık kurum yahut kuruluşunda, öncelikle doğumhanede, en az 3 yıl müddetle sistemli çalışan ilgili alanda uzman ebeler, “sorumlu ebe” olarak görevlendirilebilecek. Bu kurallara sahip ebe bulunmaması halinde, sıhhat kurum yahut kuruluşunca gerekçelendirilmek şartıyla, öteki kıdemli ebelerden de görevlendirme yapılabilecek.

Ebelik ana bilim kısımlarında ve bunların altında açılan lisans üstü eğitim programlarından mezun olan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen ebeler ise “uzman ebe” olarak çalışacak.

Yönetmelikte, ebelik mesleğiyle ilgili özellik arz eden ünite ve alanlarda yetki evrakına sahip ve bu alanlara ait ebelik hizmetlerinden sorumlu ebe ise “yetki belgesine sahip ebe” olarak tanımlandı. Bu kapsamda, yetki dokümanı alınacak eğitim programları, Sağlık Bakanlığı Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği ile belirlenen adap ve temeller çerçevesinde düzenlenecek.

Yetki dokümanına sahip ebeler, genel misyon, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra yetki dokümanına sahip olduğu alana ait misyonları ebelik hizmetleri kapsamında yerine getirecek.

Ayrıca sıhhat kurum yahut kuruluşlarında, muhtaçlık halinde kliniğe yeni başlayan ebelerin klinik ahenk sürecinin kolaylaştırılması, mesleksel gelişiminin desteklenmesi, olağan doğumu teşvik eden standartlara uygun oryantasyon programını muvaffakiyetle tamamlamalarına yardımcı olması hedefiyle “rehber ebeler” görevlendirilebilecek.

Rehber ebe, tercihen alanında en az 3 yıl tecrübeli uzman ebeler ortasından, uzman ebe bulunamaması halinde lisans mezunu kıdemli ebeler ortasından seçilecek.