Yeni araştırmalar, Dünya’nın okyanuslarının milyarlarca yıl evvel yeşil renkte olduğunu öne sürüyor. Bu keşif, gezegenimizin tarihine dair değerli ipuçları sunarken, uzaylı ömrü arayışında da yeni bir perspektif kazandırabilir.
Dünya’ya uzaydan baktığımızda, yüklü olarak mavi okyanus ve denizleri görürüz. Fakat son araştırmalara nazaran, Dünya okyanusları günümüzdeki tanıdık mavi rengine kavuşmadan evvel milyarlarca yıl boyunca yeşildi.
Bilim insanları, 3 milyar ile 600 milyon yıl evvel Dünya okyanuslarının çok farklı bir görünüme sahip olduğunu düşünüyor. O vakitler, içerdiği yüksek ölçüde demir hidroksit nedeniyle okyanus suları mavi yerine yeşil parlıyor olabilirdi. Demir hidroksit mavi ışığı emerken, su kırmızı ışığı emiyordu. Bu durum, okyanusların yeşil görünmesine neden oluyordu.
Siyanobakterilerin rolü
O devirde, Dünya’daki birinci fotosentetik organizmalar olan siyanobakteriler, demir açısından güçlü bu sularda değişmeye başladı. Çağdaş bitkilerin klorofil kullanarak mavi ve kırmızı ışığı emmesine karşılık, birinci siyanobakteriler yeşil ışığı emen fikobilinler ismi verilen özel pigmentler geliştirdiler. Bu pigmentler, siyanobakterilerin bu ortamlarda gelişmesini sağladı.
Bilim insanları bu teoriyi antik okyanus kimyasını simüle ederek ve siyanobakterileri yeşil ışık şartları altında yetiştirerek test ettiler. Sonuçlar, yeşil ışığa adapte olmuş siyanobakterilerin daha süratli büyüdüğünü doğruladı. Bu adaptasyon, Dünya okyanuslarının bir vakitler yeşil olduğu savlarını güçlendirdi.
Oksijenin tesiri ve okyanusların değişimi
Ancak okyanusların bu yeşil rengi kalıcı değildi. Siyanobakteriler geliştikçe, fotosentez yoluyla oksijen üretmeye başladılar ve Dünya’nın atmosferini ve okyanuslarını yavaş yavaş değiştirdiler. Oksijen, deniz suyundaki çözünmüş demirle tepkiye girerek okyanus tabanına batan demir oksitler oluşturdu. Bu süreç milyarlarca yıl sürdü ve sonunda sudaki demir içeriğinin birden fazla uzaklaştı.
600 milyon yıl evvel, Dünya’nın okyanusları büsbütün değişmişti. Mavi ışığı emecek büyük ölçüde demir hidroksit olmadan, okyanuslar günümüzdeki koyu mavi renge kavuştu.
Okyanuslarımızın tarihini ve geçirdikleri renk değişimlerini anlamak, gezegenimiz hakkında bilgi sağlamanın ötesinde yararlar da sunuyor. Uzaylı hayatı arayan bilim insanları, bu bilgiyi diğer gezegenlerdeki ömür arayışlarında kullanabilirler.
Genellikle ömrün biyolojik bir işareti olarak gezegen atmosferlerinde oksijen aranır. Lakin bu yeni araştırma, yeşil okyanusların erken uzaylı hayatın kıymetli bir işareti olabileceğini öneriyor. Yeşil tonlu bir dünya keşfedersek, bu, tıpkı eski Dünya’da olduğu üzere, erken fotosentetik organizmaların orada geliştiği manasına gelebilir.