İnsanoğlu için en büyük gizemi, uzay değil de, binlerce km derinliğindeki yer kürenin iç yüzeyi oluşturuyor. Tüm eforlara karşın bugüne kadar yalnızca Rusların 13 km derinliğinde bir çukur kazabildiğini ve daha derine gidemediklerini de biliyoruz.
Ama artık sarsıntılardan kaynaklanan sismik dalgalar sayesinde bilim insanları gezegenimizin iç yapısını inceleme fırsatı buluyorlar. Bu araştırmaların maksatları, katmanlar, kompozisyon, değişimler ve hareketleri tespit edebilmek. Lakin gezegenimiz, derinliklerinde gizlenmiş tuhaf ayrıntılara sahip ve onu çözebilmek hiç kolay değil.
Yeni bir çalışma, Dünya’nın çekirdeği hakkında yeni bir bulgu ortaya koyuyor. Bilim insanları çekirdeğin üzerinde “tavan” ismi verilen bir katmanın ispatlarını buldular. Yani çekirdeğin sert bir kabuğu var. Lakin yeni araştırma, bu kabuğun tüm çekirdeği kaplayan bir küre olmadığını, yalnızca belli enlemlerde mevcut olduğunu öne sürüyor. Temel olarak, gezegenin dış çekirdeği etrafına sarılmış bir donut yahut geniş bir nesilden bahsediliyor.
Dünya’nın çekirdeği 6.970 kilometre çapında. Bu kütle, iç katı çekirdek ve dış sıvı çekirdek olmak üzere ikiye ayrılıyor. Sıvı çekirdek, gezegenimizin manyetik alanını jeodinamo ismi verilen bir süreçle oluşturuyor. Evvelki araştırmalar, dış çekirdek etrafında ince bir katmanın ispatlarını bulmuştu.
Ayağımızın altında nelerin döndüğünü bilmiyoruz
Önceki çalışmalar, yüzeyden gelen suyun yavaşça çekirdeğe göç ettiğini ve kimyasal tepkilerin bu katmanı oluşturduğunu öne sürmüştü. Grup, evvelki çalışmalarda olduğu üzere bölgenin muhtemelen daha hafif elementlere sahip olduğunu buldu; lakin halinin global olmadığını savunuyor.
Açıkçası, dünyamızın derin iç yapısını, bilhassa de bu kadar derinliklerde anlamak için yapılacak çok daha fazla çalışma var. Katman, ayaklarımızın altında 2.900 kilometre derinlikte, lakin şimdi ona ulaşabilecek hiçbir teknik kapasitemiz yok ve yalnızca uzaktan sismik dalgaların reaksiyonlarını inceleyerek hakkında kestirimlerde bulunabiliyoruz. Bu bilgiler ışığında, dünyanın hala tam manasıyla keşfedildiğini ve keşifler çağının bittiğini tez edebilir misiniz?
