Hamide HANGÜL
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) “2024 Yılı İlk 6 Ay İhracat Değerlendirme Toplantısı”, dün yapıldı. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, TİM Dallar Konseyi üyelerinin de iştirakiyle düzenlenen toplantıda, ihracatın birinci yarı performansının yanı sıra şimdiki problemler ve ekonomiye ait beklentileriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. İhracatçıların kur açıklamalarına” ait değerlendirmede bulunan TİM Başkanı Gültepe şunları söyledi:
“Ne çok değerli TL, ne çok değersiz TL hiçbirimizin işine yaramaz. Buradaki amaç Türkiye üreticisi ihracatçısının ayakta kalıp gelecekle ilgili, yani gelişmiş ülkelere baktığınızda üretimden bu insanlar bir yere gelmiş. Türkiye’de en ucuz olan şey nedir sizce? Döviz… Bana sorarsan bugün en az kurun 37 lira olması lazım, minimum.”
“Enflasyon kur farkı 5 puandan fazla olmamalı”
Mustafa Gültepe yıl sonu için hedeflenen 267 milyar dolarlık ihracat için şirketlerin yüksek maliyet düşük kur kıskacından çıkarılması gerektiğini söyledi. İhracatçının önündeki engellerin bir an evvel kaldırılmasının hayati ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Gültepe, ekonomiyi soğutmadan enflasyonla tesirli mücadele için ihracatın en tesirli ve tek yol olduğunu söyledi. Gültepe, kısa vadede ihracata yeniden ivme kazandırmak için iktisat idaresinden beklentilerine ait şu tabirleri kullandı:
“Kur enflasyona paralel hareket etmeli, enflasyonla kur ortasındaki fark 5 puandan fazla olmamalı, yurt içinde üretimi olmayan ya da talebi karşılayamayan ham unsur ve orta malların ithalinde vergi yükü hafifletilmeli, üretici ve ihracatçıya ek yük getirecek, rekabetçiliği daha da ziyan verecek düzenlemeler gözden geçirilmeli, üretimde kullanılan elektrik ve doğal gaz üzere güç maliyetleri şartların elverdiği ölçüde minimum seviyede tutulmalı.
İçinde bulunduğumuz süreci en az hasarla atlatabilmemiz ve önümüzdeki periyoda hazırlanmamız için ihracatçılarımıza daha uygun şartlarda finansman imkanları sağlanmalı. Önümüzdeki 6 ay içerisinde, son çeyrekte enflasyonun biraz daha aşağıya inme psikolojisiyle birlikte biraz daha üretime dayalı, biraz daha rekabetçiliğimizi ön plana alacak para politikaları oluşturarak yeniden çift haneli ihracat büyümelerini beraberce yaparız.”
“Türkiye rekabetçiliğini kaybediyor”
Girdi maliyetlerinin bölüm ayırmaksızın yüzde 100’ün üzerinde arttığını tabir eden Gültepe, şöyle devam etti:
“Türkiye rekabetçiliğini kaybediyor, azalıyor. Türkiye rakip ülkelere istinaden sektör gözetmeksizin minimum yüzde 40 daha pahalı dolar bazında. Fiyat istikrarında kur, enflasyon ve girdi maliyetlerinin paralel bir şekilde ilerlemesi lazım. Aksi takdirde ortaya koyacak olduğumuz 2028 yılı 375 milyar dolar hedefini yakalama potansiyelimiz daha fazla zayıflar.”
Gazetecilerin istihdam sorununa ait soruyu cevaplandıran Mustafa Gültepe, “Tekstil ve hazır giyimde 250 bin istihdam kaybı var. Anadolu’ya gittiğinizde örneğin çalıştıracak kimse yok, başvuru olmuyor. Toplum Yararına Programı’nın kaldırılması gerektiğini o bölgede sürekli söylüyoruz.” şeklinde karşılık verdi.
“Bir firma uluslararası algıyı da değiştirir”
Gültepe, BYD’nin Türkiye’deki yatırımına ait soruyu üzerine de şu değerlendirmede bulundu: “Uzun yıllardan beri ilk defa biri geldi ve otomotiv üretimi yapacak. Daha sonradan oluşturacak olduğu çarpan etkisine bakmak lazım, bence takdire şayan. Bir firma uluslararası algıyı da değiştirir. Olumlu, inşallah çok daha büyütür, geliştirir, farklı firmalar gelir, yan sanayiyi büyütür.
Bence üretim için her sektörde bundan çok daha fazla örneklerini duymalıyız.” Gültepe ihracatçıya finansman takviyesi sağlamak için İGE AŞ aracılığıyla 1,5 yıl evvel aldıkları Türk Ticaret Bankası’nı tekrar yapılandırma çalışmalarında sona yaklaştıklarını lisana getirerek, bankanın yıl sonuna yanlışsız faaliyete başlayacağını söyledi.
“İhracatımız son 1,5 yıldır yatay seyir izliyor”
Mustafa Gültepe, bu yılın birinci 6 ayında ihracatın 125,4 milyar dolara, 12 aylık ihracatın ise ise 257,8 milyar dolara ulaştığını söyledi. Gültepe kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2023 ile kıyasladığımızda 6 aylık ihracatta yüzde 2, 12 aylık ihracatta yüzde 2,5 artıdayız. Şimdi verisi kesinleşmeyen hizmet ihracatçında ise birinci yarıyı 44,6 milyar dolar seviyesinde tamamlayacağımızı öngörüyoruz. Hizmet ihracatımızı da geçen yıla nazaran yüzde 3,4 civarında artırmış bulunuyoruz. Gerek global pazarlardaki gelişmeler, gerekse içerideki problemlere karşın birinci 6 ayı artıda tamamlamamız değerli. Lakin tablo 2024 için belirlediğimiz ve mütevazı sayılabilecek maksada bizi taşımayabilir.
Çünkü aylık iniş ve çıkışlar olmakla birlikte ihracatımız son bir buçuk yıldır genelde yatay bir seyir izliyor. Bu sonuçta Ukrayna ile başlayan ve Gazze ile devam eden bölgesel çatışmaların, AB ve ABD üzere büyük pazarlarda talepteki daralmanın elbette tesiri var. Lakin bilhassa üretim maliyetlerimizdeki yüksek oranlı artışa karşın kurun yatay seyri rekabetçiliğimize ziyan verdi.”
