Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Lideri Donald Trump’ın Gazze’yi devralma ve Filistinlileri zorla yerinden etme planını Türkiye’nin kabul etmeyeceğini ve bu planın ciddiye alınmaması gerektiğini belirterek, “Bunu savunan dünyada herhalde iki ülke çıkar. Bir Amerika, bir İsrail. Onun dışında dünyanın geri kalanı buna karşı.” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Bakan Fidan, Al Jazeera’nın sorularını yanıtladı.
Bakan Fidan, Trump’ın Gazze planını eleştirdi. “Bu planı ABD ve İsrail dışında savunan bir ülke çıkmaz.” dedi. Türkiye’nin de bu planı kabul etmeyeceğinin altını çizerek, planı “akıl tutulması” olarak niteledi.
Fidan, İsrail idaresinin iki devletli tahlilden yana olmadığını ve güvenliğini yayılmacı işgal siyasetleriyle sağlamaya çalıştığını söyledi ve bu siyasetin sürdürülebilir olmadığını kaydetti
“İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜMÜ KABUL ET”
“Yapıcı, başkasının güvenliğini tehdit etmeyen, herkesin toprak bütünlüğüne saygılı, ekonomik kalkınmayı hedef alan, herkesin milli iradesine saygı gösteren bir dış politika izliyoruz.” diyen Fidan, İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin, İsrail’in güvenliğini, iki devletli tahlilde değil de İsrail’in bölgede yaygınlaşmasıyla, yayılmacılığıyla gördüğünü ifade etti.
Fidan, Müslüman ve Arap ülkeleri olarak İsrail yönetimine, “Gel iki devletli çözümü kabul et. Hem Arap ülkeleriyle hem diğer Müslüman ülkelerle barışını yap” dediklerini belirterek şöyle devam etti:
“Sen de güvenliğini hisset, diğerleri de. Fakat Filistinlilere devlet vermeyi bırakın, Filistin topraklarını ilhak edip onun da ötesinde Lübnan’ı, Suriye’yi işgal etmeye yönelik planları olduğunu görüyoruz. Sonsuza kadar bunu yapamazsınız. Artık Amerika size yardım ediyor bu hususta, bu yanlış siyaset konusunda ancak bu siyaset sürdürülebilir siyaset değil. Onun yerine, gelin Arap ülkeleri hazır, Türkiye hazır, iki devletli tahlille siz hem kendinizi rahat hissedin, inançta hissedin hem de bölge rahat olsun. Bu tipten işgal hareketleri, bu tıp geniş işgal siyasetleri, denetim altına alma siyasetleri çok tehlikeli sonuçlar üretir.”
TRUMP’IN GAZZE PLANI: BUNU SADECE AMERİKA VE İSRAİL SAVUNUR
Gazze’de ateşkesin sona ermesi ve İsrail’in saldırılarına devam etmesi ihtimaline ilişkin değerlendirmesi sorulan Fidan, bunun iyi olmayacağını belirterek, “Burada doğal ki bilhassa başta Mısır, Ürdün, Körfez ülkeleri olmak üzere bir hal geliştirmeleri gerekiyor. Yani İsrail’e karşı bir tavır geliştirmeleri gerekiyor. Bu tavırlar tolere edilebilir değil.” dedi.
Fidan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’yi devralma ve Filistinlileri zorla yerinden etme planını Türkiye’nin kabul etmeyeceğini ve bu planın ciddiye alınmaması gerektiğini vurguladı.
Türkiye’nin bu mevzudaki halinin net olduğunun altını çizen Fidan, “Bunu savunan dünyada herhalde iki ülke çıkar. Bir Amerika, bir İsrail. Onun dışında dünyanın geri kalanı buna karşı.” diye konuştu.
Bu planı “akıl tutulması” olarak nitelendiren Fidan, Arap ülkelerinin, Gazze’nin yine inşası, idaresi, yönetimi ve güvenlik hususlarıyla ilgili bir plan üzerinde çalıştığını tabir etti.
RUSYA-UKRAYNA BARIŞ GÖRÜŞMELERİ
Bakan Fidan, Rusya ile Amerika ortasındaki müzakereler ve Ukrayna’daki savaşla ilgili, Türkiye’nin orta buluculuk rolüne ait soruyu yanıtladı.
Ukrayna savaşında bir sona gelindiğine ait emareler olduğunu, burada tarafların hangi koşullar altında, nasıl ateşkese gideceklerine dair tartışmaların olduğunu belirten Fidan, Amerika ve Rusya’nın bu tartışmalar için temsilci atayacaklarını ve her iki tarafta da siyasi iradenin oluştuğunu söyledi.
Fidan, Avrupa’ya Amerika’nın sağladığı güvenlik şemsiyesinin altında kurulan Avrupa Birliği, Avrupa demokrasileri, Avrupa ekonomisi olduğunu, bütün bunların olmadığı bir dünyada Avrupalıların muazzam bir güvenlik krizi içine girdiklerini ve bunu da şu anda tartıştıklarını gördüklerini belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Avrupalıların, bu Almanya’daki çıkan seçimden sonra da gördük, kazanan önder Sayın Merz de söyledi. Artık yaza kadar belki Avrupa Birliği yahut Avrupa ülkeleri, öbür bir güvenlik yapısı içinde kendilerini bulmak isteyebilirler, NATO’nun dışında.”
TÜRKİYE’NİN AB ÜYELİĞİ
Fidan, Türkiye’nin AB üyeliğine ilişkin soruya şöyle karşılık verdi:
“Avrupa Birliği’ne ait, bizim hala resmi olarak görüşümüz AB üyeliğidir. Bu husustaki perspektifimiz siyasi irade tarafından değiştirilmedi. Ancak Avrupalıların biliyorsunuz kimlik siyasetlerinden ötürü Türkiye’yi içine almama gibi bir konusu var. Şimdi yeni dönemde, yeni şartlar altında bunu tekrar gözden geçirirler mi? Umarım geçirirler.”
“HAMAS BİR FİKİR, BİR İDEOLOJİ”
Bakan Fidan, gelecekte Hamas’ın Gazze’deki rolüne ilişkin soruyu, Hamas’ın Filistin Devleti’nin altında bulunan diğer siyasi partiler gibi meşru bir parti olduğuna dikkati çekerek yanıtladı.
Bakan Fidan, şunları ifade etti:
“Bir direniş hareketi. İşgal olduğu için de silahlı mücadele içinde kendini bulmak zorunda kalan bir hareket. Hamas sadece kişilerden oluşan bir organizasyon değil. Hamas bir fikir, Hamas bir ideoloji. Filistinlilerin eğer devleti olur, 1967 sınırları içinde yaşadıkları bir alan olur da ‘Biz buna karşın İsrail’e saldıralım’ derlerse, işte o vakit Filistinliler en büyük hatası işliyor demektir. Lakin kendileri işgal altındayken, her türlü temel haklarından yoksun bırakılmışken bu beşerler ne yapacaklar? Hasebiyle bugün Hamas sarfiyat, yarın Hamas’tan daha dirençli, daha savaşkan öbür bir yapı gelir.”
“ÖLMEK DIŞINDA DERMANI KALMAYAN MİLLET NE YAPSIN?”
Fidan, “Bölge ülkeleri, Türkiye de dahil geleceğiz, biz de bu hususta yardımcı olacağız. Şayet bir ülkeye, siz bir millete devletini veriyorsunuz, topraklarını veriyorsunuz, egemenliğini veriyorsunuz, ona karşın etrafa saldırganlık yapıyorsa, o vakit da biz daima bir arada bir ortaya gelir o saldırganlığı bastırırız. Fakat artık işgal altında olan, yıllardır aşağılanmış bir millet. Ölmek dışında diğer bir devası kalmayan millet ne yapsın?” dedi.
Röportajın ikinci kısmının yarın yayınlanması bekleniyor.