Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’nin başkenti Washington’daki Walter E. Convention Center’da gerçekleştirilen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin akabinde basın toplantısı düzenledi.
Tarihi bir tepeyi daha muvaffakiyetle tamamladıklarını belirten Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden’ın şahsında ABD makamlarına misafirperverliklerinden, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve ekibine ise gayretlerinden dolayı teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle;
Erdoğan, yaklaşık 2,5 yıldır devam eden Rusya-Ukrayna savaşı karşısında müttefikler olarak memleketler arası hukuktan yana duruş sergilediklerini anımsatarak, şunları kaydetti:
“Önceki doruklarda Ukrayna bağlamında aldığımız kararları gözden geçirdik. Ayrıyeten, yeni somut adımlar üzerinde mutabık kaldık. NATO’nun Ukrayna’ya güvenlik yardımı ve eğitim takviyesi teşebbüsünü onayladık. Ukrayna’ya çok yıllı mali destek sağlanmasını ve Kiev’e NATO kıdemli temsilcisi atanmasını kararlaştırdık. Türkiye, yıkıcı tesirlerini daima birlikte hissettiğimiz, müşterek güvenliğimizi tehlikeye atan bu savaşın sona ermesine yönelik çabalarını birinci günden beri ağır biçimde devam ettirmektedir. İstanbul süreciyle başlattığımız, Karadeniz teşebbüsüyle taçlandırdığımız temaslara yine başlanması ve diplomasiye baht tanınması en samimi isteğimizdir. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz. Bu değerlendirmelerimi tepe boyunca müttefiklerimizle bir sefer daha paylaştım.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin ilk oturumunda, ittifak savunmasını ilgilendiren konuları etraflıca istişare ettiklerini vurgulayarak, “Krizlerin derinleştiği ve gerginliklerin arttığı bir devirdeyiz. Mevcut memleketler arası ortamda Türkiye’nin, her vakit olduğu üzere müttefiklerini savunma taahhüdüne bağlı olduğunu, sorumluluklarını yerine getirdiğini vurguladım. Savunma harcamalarında yüzde 2 gaye eşiğini aştık. İttifak harekat ve misyonlarına en fazla katkı sağlayan müttefiklerinden biriyiz. Alışılmış birlik ve dayanışma ruhunun 32 müttefikin tamamı tarafından içtenlikle benimsenmesi gerekiyor. 75 yıllık Washington Antlaşması ve geçmiş tepelerde alınan kararlar ortadayken, müttefikler ortasındaki savunma sanayi ticaretinde hala kimi maniler ve kısıtlamalar bulunmasının makul ve mantıklı bir izahı yok.” diye konuştu.
“40 bine yakın masum insanın hayatını kaybetti”
Gazze’de 7 Ekim’den bu yana büyük bir katliamın yaşandığına, çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 40 bine yakın masum insanın İsrail’in saldırılarıyla hayatını kaybettiğine dikkati çeken Erdoğan, şu görüşleri paylaştı:
“Yaklaşık 90 bin yaralı var. Tüm temaslarında Gazze başta olmak üzere işgal edilmiş Filistin topraklarında süregiden mezalime dikkat çektim. İsrail, Filistin sorununa kalıcı tahlil getirmeden, global barış ve istikrardan bahsedilemeyeceğinin altını çizdim. İsrail, soykırım suçlamasıyla yargılandığı Memleketler arası Adalet Divanı’nın ihtiyati tedbir ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararlarını ısrarla uygulamıyor. Netanyahu idaresi yayılmacı ve pervasız siyasetleriyle yalnızca kendi vatandaşlarının değil, tüm bölgenin güvenliğini tehlikeye atmaktadır. Gelinen noktada şu durumun netleştiğini görüyoruz. Karşımızda savaş hukuku dahil, hiçbir hukuk, nizam, paha ve hudut tanımayan gözü dönmüş bir yapı var. Global vicdanın, Filistinli sivilleri maksat alan taarruzların durdurulması için sokaklara döküldüğü mevcut ortamda İsrail’e askeri takviyenin sürdürülmesi kabul edilemez. Oturumdaki hitabımda, bu hususun üzerinde hassasiyetle durdum. İttifakımızın temel bedellerini ayaklar altına alan İsrail idaresinin, NATO ile paydaşlık bağını sürdürmesi mümkün değildir. Filistin topraklarında kapsamlı ve sürdürülebilir barış tesis edilene kadar İsrail ile NATO nezdinde işbirliği yapılması istikametindeki teşebbüsler, Türkiye tarafından onaylanmayacaktır.”
“Netanyahu idaresi üzerindeki baskılarını artırmaya çağırıyorum”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 yıllardır işgal ve zulüm altında, kendi topraklarında acı çeken Filistinlilerin, kendi bağımsız ve egemen devletlerine sahip olma hakları teslim edilmeden, kalıcı bir barışın tesis edilemeyeceğini belirterek, şöyle devam etti:
“Uluslararası topluluğun sorumluluk sahibi üyelerinin, 1967 hudutları temelinde iki devletli tahlil için el ele vermesi kıymetlidir. Tıpkı biçimde, tüm baskılara ve yıldırma teşebbüslerine karşın Filistin’i tanıyan ülkelerin sayısının artmasından büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Türkiye olarak evvel ateşkesin ilanı, sonra da kalıcı barışın temini için garantörlük dahil her türlü inisiyatifi almaya hazır olduğumuzu tekrar söz etmek istiyorum. Buradan tüm müttefiklerimizi, ateşkesin sağlanması ve 9 aydır açlıkla imtihan edilen Gazze halkına insani yardımların kesintisiz ulaştırılması için Netanyahu idaresi üzerindeki baskılarını artırmaya çağırıyorum.”
F-16 Talebi: Biden 3-4 hafta içinde çözeceğini söyledi
Erdoğan, bir gazetecinin, “‘F16 alımının ölçeği küçüldü’ haberlerini okuduk yabancı basında. Kimi kesimlerin lokal üretileceği aktarılıyor. Nasıl bu türlü bir karar alındı, tam olarak ne manaya geliyor? NATO, F35’lere ödenen parayı, Amerika ile hala görüşmeleri süren mekanizma, milli gelirin yüzde 2’si ortasında hala sayıyor mu?” sorusunu ise şöyle yanıtladı:
“Bu mevzuyla ilgili bilhassa dün akşam ve bugün Sayın Biden ile tekrar konuştum. Denildiği üzere olursa, ‘3-4 hafta içinde ben bu problemi çözeceğim’ dedi. Bugün ayrılırken tekrar hatırlattım. 3-4 hafta içinde çözeceğini söyledi, ortamızda kimi nükteler de oldu. Kesimlerle ilgili mevzu, her vakit görüştüğümüz hususlar. En taze haber olarak size Sayın Biden’ın bana verdiği cevabı nakletmiş oldum.”
“Esad ile yeni bir süreci başlatalım istiyoruz”
Erdoğan, “Siz, ‘Suriye Devlet Başkanı ile görüşeceğinizi’ söylediniz. Türkiye’yi Suriye’de istemeyen farklı dış güçlerin Kayseri olaylarını provoke ettiğine dair bir bilgi var mı elinizde?” sorusuna, Şimdi elimdeki bilgiyi sorma. Ben, şimdi size hangi bilgiyi aktardım? Özellikle Sayın Esed’e ‘Ya ülkeme gel veya üçüncü bir ülkede bu görüşmeyi yapalım’ çağrımı iki hafta evvel yaptım. Bu mevzuyla ilgili olarak da Dışişleri Bakanımı görevlendirdim. O da muhataplarıyla görüşmek suretiyle inşallah bu dargınlığı, kırgınlığı aşmak suretiyle yeni bir süreci başlatalım istiyoruz.” yanıtını verdi.
Şanghay İşbirliği Örgütü’ne Türkiye’nin katılım sürecine ilişkin soruya karşılık da Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şanghay İşbirliği’ne gözlemci üye olarak değil, bizim hedefimiz orada daimi üye olmaktır. Zaten şu anda gözlemciyiz. Onu aşarak Türkiye artık Şanghay Beşlisi’ne daimi üye olarak katılmalıdır. Bunu gerek Sayın Putin’le gerek Şi Cinping’le ayrı ayrı görüştüm. Ayrıca Kazakistan Başkanı ile görüştüm ve bütün daimi üyelerden bu bahiste takviye istedim.” cevabını verdi.
“Eurofighter konusunu aramızda görüştük”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “ABD’de 3,5 ay sonra seçimlere gidiliyor. Başkan Joe Biden’ın kendi partisi içinde dahi adaylığı önemli manada tartışılıyor. Bu siyasi çalkantı ve belirsizlik sizi endişelendiriyor mu? İkinci bir Donald Trump periyoduna nasıl bakarsınız?” sorusunu, “Şu anda buradaki yarışın biz tarafı değiliz ve bu yarış içerisinde kalan 3,5-4 aylık müddette kararı Amerika’daki halk, eyaletler verecek. Bu eyaletlerin vereceği karar çok önemli. Bizler de Türkiye olarak, Türk siyasetinin içerisinde olan bir insan olarak, en hayırlı kararı verecek olan Amerika delegesinin vereceği bu kararı izleyeceğiz. Kasım ola, hayır ola.” diye yanıtladı.
2026 NATO Zirvesi Türkiye’de
“Şu anda henüz hangi şehir olduğu noktasında bir kararımız yok. Büyük ihtimalle İstanbul’a yakışır ve İstanbul’da böyle büyük bir organizasyonu yaparız”
