COVID-19 salgını Dünya’da esaslı meselelere yol açtı ve hala bunun tesirlerini yaşamaya devam ediyoruz. Yeni bir araştırmaya göreyse, salgının tesirleri sırf gezegenimizle sonlu değil ve Ay’ın yüzeyi de salgın kaynaklı karantina ve konutta kalma buyruklarından dolaylı olarak etkilenmiş olabilir.
COVID-19 salgınının başlangıcında, aşılar geliştirilmeden evvel, hastalığın yayılmasını durdurmak yahut yavaşlatmak gayesiyle Dünya’nın dört bir yanındaki çeşitli hükümetler tarafından sokağa çıkma yasakları uygulandı. Nisan 2020’nin başlarında, dünya nüfusunun yaklaşık yarısına konutta kalmaları emredildi yahut bir çeşit sokağa çıkma yasağı uygulandı.
İnsan hayat kalıplarındaki bu büyük değişim, yaban hayatı ve doğal ki CO2 emisyonlarımız üzerinde anında tesir yarattı. Ay’ın gece yüzey sıcaklıklarını araştıran bir takım, bunun Ay’ı da etkilemiş olabileceğini söylüyor.
Ay, Dünya ile kütleçekimsel kilit içindedir, yani kendi ekseni etrafındaki dönüş suratı, Dünya etrafında yörüngede dönmesi için gereken vakitle eşittir ve bu yüzden Dünya’ya bakan tarafı her zaman birebirdir. Takım, lokal sıcaklık tesirlerini mümkün olduğunca sınırlamak için mümkün olduğunca düz olacak halde seçilen yakın taraftaki yüzeyde altı yer seçti. Altı yıl boyunca NASA’nın PDS Geosciences Düğümündeki Diviner Azaltılmış Bilgi Kaydını tahlil edildiği çalışmada, ilginç bir anormallik bulundu.
Ekibin çalışmada yazdığına nazaran, “Ay’ın yakın tarafındaki altı farklı yerin gece yüzey sıcaklıkları 2017-2023 döneminde analiz edildi. Önceki ve sonraki yıllardaki aynı dönemdeki değerlerle karşılaştırıldığında sonuçlar, sıkı COVID-19 küresel karantina dönemi olan Nisan-Mayıs 2020’de tüm yerler için Ay’ın gece yüzey sıcaklıklarında anormal bir düşüş olduğunu gösterdi.”
“Karasal radyasyon da bu süre zarfında önemli bir azalma gösterdiğinden, Ay yüzey sıcaklıklarında gözlemlenen anormal azalma COVID-19 küresel karantina etkisine bağlanıyor. […] Ay, muhtemelen COVID-19 karantinasının etkisini deneyimlemiş ve bu etki, o dönemde ay gece yüzey sıcaklıklarında anormal bir azalma olarak görselleştirilmiştir.”
Genel olarak, Ay gecesi sıcaklık farkı yaklaşık 8-10 Kelvin’di. Takım, sıcaklık farklarını bu türlü bir düşüşe katkıda bulunmuş olabilecek güneş lekesi aktivitesiyle karşılaştırdı, lakin hiçbir korelasyon bulamadı. Ekibin belirttiğine nazaran, düşüşün nedeni Dünya’dan gelen radyasyon ölçüsüydü. Ay’ın yakın tarafındaki gece boyunca Ay, Dünya yüzeyinden yansıyan radyasyonu alır. Lakin insan faaliyetleri değiştikçe ve atmosferimize daha az kirletici unsur girdikçe, bunun bir domino tesiri oldu ve Ay’a daha az radyasyon yansıdı. Bu sebeple de, COVID-19 yasaklarının, istemeden de olsa, Ay’ın yüzeyini kısa bir müddetliğine daha soğuk hale getirdiği görülüyor.
Çalışma, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters’da yayınlandı.
