Çivi yazısından formülü çözüldü: 4 bin 500 yıllık parfüm yeniden doğdu

Mezopotamya’da 1929 yılında bulunan Sümerce çivi yazılı tablet birinci defa Alfred Pohl tarafından 1937 yılında çeviri edilmiştir.

Bugün Hilprecht Collection, University of Jena, Jena Germany da koruma edilmektedir. İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Eski Çağ ve Tarihi Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Yusuf Kılıç ve 5 yıldan beri öğrencisi olan Meryem Karakurt Göksel ile yazmaya devam ettiği koku kitabının çalışmaları esnasında tabletteki bilgileri fark etti.

Önceden beri koku ve parfüm yapma konusunda tecrübesi olan doktora öğrencisi Meryem Karakurt Göksel, tabletteki birtakım hammaddelerin karışımından parfüm yaptı. Bu parfüm 4500 yıllık parfümün tekrar yapılışı olarak ortaya çıktı.

Böylelikle Prof. Dr. Yusuf Kılıç ve Doktora öğrencisi Meryem Karakurt Göksel yapmış olduğu çalışmanın ismini “ Medeniyetin Güneşi: 4500 Yıllık Kokunun Yeniden Doğuşu” koydular. Bu kokuyu seri üretime geçme çalışmalarını sürdürürken bu husus hakkında yardım istediklerini belirttiler.

Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Eski Çağ ve Tarihi Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Yusuf Kılıç, öğrencisiyle yapmış olduğu koku kitabı esnasında inceledikleri Sümerce tablette 17 farklı parfüm unsurunun fark ettiklerini ve bunun kimilerini bir ortaya getirerek bir katı parfüm elde ettiler.

Yapmış oldukları katı parfümün ismini ise “Medeniyetin Güneşi: 4500 Yıllık Kokunun Yeniden Doğuşu” koyduklarını belirten Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Eski Çağ ve Tarihi Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Yusuf Kılıç, “Öğrencim Meryem Karakurt ile birlikte bir koku kitabı yazarken daha evvel bulunmuş bir Sümerce tablete rastladık. Bu Sümerce tablete baktığımız vakit 17 farklı parfüm hususunun yazılı olduğunu fark ettik ve bu hususlardan kimilerini bir ortaya getirerek burada bir katı parfüm yaptık. Sonrasında da bunun sıvı parfümünü yaptık. Parfümümüzün ismini “Medeniyetin Güneşi: 4500 Yıllık Kokunun Yeniden Doğuşu” olarak koyduk. Böylelikle kokumuzu ortaya çıkardık. Bunu çıkarttıktan sonra Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) tarafından bize İstanbul’a Emine Erdoğan’ın himayesinde yapılan bir toplantıya çağırdılar. Orada da standımızı ve sunumumuzu yaptık. İnşallah devam ederse biz bu parfümü hayata geçirip 4500 yıllık Sümer Parfümünü yine canlandırmak istiyoruz” dedi.

“DÜNYANIN EN ESKİ PARFÜMÜ”

Prof. Fr. Yusuf Kılıç, şuana kadar ele geçen evrak ve keşiflere nazaran şu anda dünyanın en eski parfümün olduğu ve Sümer Kraliçesi Puabi’nin ve Sümer halkının sıkça kullandığını belirtti.

Ayrıca 4500 yıllık parfümün yapılması çok büyük bir talih olduğunu bunu tam teşekkürlü bir biçimde hayata geçirerek tarihi ve kültürel bedelin yanında ekonomik pahanın olacağını belirten Prof. Dr. Yusuf Kılıç, “Elimizdeki şu ana kadar ele geçen doküman ve keşiflere nazaran dünyanın en eski parfümü diyebiliriz. Bu parfümden daha öncesi yok. O periyotta bu parfümün bilhassa bayanlar tarafından ağır bir formda kullanıldığını biliyoruz. Zira Sümer Kraliçesi Puabi’nin mezarına yapılan hafriyatlarda çeşitli makyaj materyalinin yanı sıra çeşitli koku şişeleri de bulunmuştu. Ayrıyeten erkekler tarafından da kullanıldığını biliyoruz. Natürel kokuyu çoklukla ritüellerde de kullanıyorlar o devirde kokusu hoş olduğu için bir nevi kutsallık biçiminde de oluyor. Yanı sıra meyyit ikramı olarak kullanıyorlar. Öteki dünyada da kullanılsın diye koyuyorlar.” tabirlerinde bulundu.

KATI PARFÜM NASIL KULLANILIYORDU?

Ayrıca Sümer insanlarının katı parfümün nasıl kullandığını anlatan Prof. Dr. Yusuf Kılıç, “Sümerli insanlar 4500 yıl önce bu katı parfümü eline alıp önce kulunç elinin damar kısmına sürdükten sonra iki damarı üst üste getiriyormuş. Ardından sürdüğü yerden almış ve kulaklarının altındaki 2 önemli damara sürmüş. Özellikle damara sürdüğü zaman parfümün kokusu daha kalıcı oluyor ve kokusunu daha erken hissediyorsunuz” biçiminde kullanıldığını belirtti.

Çalışmaları yaparken çeşitli anabilim kollarını kullanarak çalıştıklarını ve bu çalışmanın asıl emeli binlerce yıl evvel kullanılan bu kokuyu tekrar canlandırarak aslında o devrin hislerini bugüne taşımayı amaçladıklarını belirten Akdeniz Üniversitesi Doktora Öğrencisi olan Meryem Karakurt Göksal, “Çalışmalarımıza devam ederken Tarih, Eski Çağ Tarihi, Coğrafya, Botanik, Arkeobotanik üzere bütün anabilim kollarıyla bir arada disiplinli bir halde bir çalışma yapıyoruz. Burada 4500 yıllık bir kokuyu rastladığımızda elbette çok heyecanlandık. Deneysel arkeoloji metoduyla binlerce yıl evvel kullanılan bu kokuyu tekrar canlandırarak aslında o devrin hislerini bugüne taşımayı amaçlıyoruz. Maksadımızı da eriştiğimizi düşünüyorum. Yaklaşık iki ay çalışmalarımız var ancak gerisinde beş yıllık bir çalışmayla biz bunları devam ettirdik. Bu kokuyu da tekrar doğuş olarak adlandırmamızın de Antik devirde kullanılıp binlerce yıl sonra Prof. Dr. Yusuf Kılıç ve tarafımca yapılan çalışmalarla birlikte yine kazandırılmasını borçlu olduğumuza belirtmek isterim” formunda konuştu.

4500 yıllık parfümün özellikleri deyiyen ve parfümün içinde gül, safran, misk, amber üzere usul kokuların barındığını belirten Doktora Öğrencisi olan Meryem Karakurt Göksal, “Parfüm özellikleri içerik olarak ham maddelerinde o dönemde nasıl kullanıldıysa yani antik dönemden bugüne yansıyan kokuların aslında zaman ve mekan değişse de kokunun ve kokuyu oluşturan ham maddelerin hiçbir zaman değişmiyor. Kullanım alanlarının o dönemdeki insanların da çok iyi bildiğini yapılan çalışmalar sonucunda öğrendik. İçerisindeki ham maddeler bugün lüks olarak adlandırabilecek gül, safran, misk, amber bu tarz kokuların barındırdığını belirtmek isterim” dedi.