Ticaret Bakanlığı’nın yerli üretimin iç pazardaki payının yükseltilmesi ve korunması ile yurt içine yatırımların özendirilmesi amacıyla Çin menşeli benzinli ve hibrit binek otomobillere ilave gümrük vergisi uygulanması kararı, sonuçlarını vermeye başladı.
Kararın ardından, sıklıkla “Türkiye’yi Avrupa’ya açılan bir kapı” olarak gördüklerini dile getiren Çin markaları, eylem ve yatırım planlarını açıklamaya başladı.
BYD’nin Türkiye’ye yönelik yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım kararının, bir “kelebek etkisi” yaparak Türkiye’de yatırım yapmayı planlayan DFSK, Skywell, Chery, MG ve SWM üzere başka Çin markalarına da olumlu yansıyacağı öngörülüyor.
– BYD
Çinli markalar ortasında yatırım konusunda birinci somut adım dünyanın en büyük elektrikli araba üreticilerinden BYD’den geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile BYD Yönetim Kurulu Lideri Wang ortasında imzalanan muahede kapsamında firmanın, Türkiye’ye yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım yapacağı duyuruldu.
Yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretim tesisi ile sürdürülebilir mobilite teknolojilerine yönelik AR-GE merkezi kurulmasını içeren anlaşma kapsamında, tesisin 2026 sonunda üretime başlaması ve 5 bin kişiye doğrudan istihdam sağlaması bekleniyor.
Uzmanlar, Çin’in Türkiye’nin dış ticaret açığında önemli bir role sahip olduğunu ve otomotiv sektörünün de bu açıktaki en önemli sektörlerden biri konumunda bulunduğunu belirtiyor. Bu gelişmenin bir “kelebek etkisi” yaparak diğer Çin markalarına da olumlu yansıyacağı öngörülüyor.
– Skywell
BYD’nin yatırımı kadar şimdi somut bir adım atılmasa da birçok Çin markası da yatırım konusunda istekli görünüyor.
Türkiye’de daha önce yatırım için yer baktıklarını açıklayan Ulu Motor ile Çin’in teknoloji firmalarından Skywell’in üreticisi Skyworth yetkilileri, mevcut stratejik ve teknolojik ortaklıklarını global platformlarda büyütmek üzere Ankara’da bir ortaya geldi.
Türkiye’de bir araç üretim hattı kurmak, yedek parça tedarik sistemini Türkiye’ye getirme ve birtakım kesimlerin üretimini burada yapmayı da planları ortasına koyma konusunda çalışmaları devam eden Skywell yetkilileri, Türkiye’nin yeni enerji araç endüstrisi teknolojisini ve kapasitesini geliştirmeyi hedeflediklerini belirtti.
– DFSK
Türkiye’de SHS Otomotiv distribütörlüğünde binek ve ticari araçlarıyla faaliyet gösteren, Çin’in en büyük dört otomobil üreticisinden biri olan DFSK yetkilileri de yatırım ve ortaklıklar konusunda niyet beyan etti.
Seres Group Denizaşırı Başkanı Zhang Xingyan markanın İstanbul’daki E5 modelinin tanıtımında yaptığı konuşmada, şu sözleri kullanmıştı:
“Türkiye pazarı DFSK için stratejik değere sahip ve Türkiye’yi Avrupa’ya açılan bir kapı olarak konumlandırmayı hedefliyoruz. Avrupa’da üretim tesisleri kurma planlarımızdan biri olan Türkiye, en kıymetli aday ülke pozisyonunda. Türkiye pazarına daha güzel hizmet verebilmek hedefiyle temmuz ayından itibaren kapsamlı satış sonrası eğitimleri başlatmayı planlıyoruz. Her tüketiciye uygun ve profesyonel hizmet sunabilmek için güçlü bir satış ve hizmet ağı kurmayı hedefliyoruz. Ayrıyeten, mahallî hükümetler ve iş ortaklarıyla etkin işbirliği yaparak yeni güç araçları sanayisinin gelişimine katkıda bulunuyoruz.”
– Chery
Türkiye otomobil pazarında en fazla pazar payına sahip Çin markası olan Chery’den de ilave vergi uygulaması sonrasında değerlendirme geldi.
Chery Türkiye Başkanı Si Fenghuo, yazılı açıklamasında, “Türkiye, bizim en stratejik pazarlarımızdan bir tanesi ve ayrıyeten Chery’nin Avrupa stratejisinin de önemli bir parçası. Bu nedenle Chery markası olarak müşterilerimize daha iyi hizmet verebilmek adına Eylül 2022’de büsbütün kendi öz sermayemiz ile iştirak şirketimiz olan Chery Türkiye’yi kurduk. Hükümetin vergi düzenlemesi kararına saygı duyuyoruz. Mevcut durumu göz önüne aldığımızda, bir taraftan yapılan değişikliklere uyum sağlamak için çalışırken, diğer taraftan da ilgili Bakanlıklarla beraber Türkiye’de fabrika inşasının ve Türkiye’de üretimin fizibilite analizine yoğun bir şekilde çalışıyoruz. En kısa sürede Türkiye’de üretim gerçekleştirebilmek için gayret içerisindeyiz.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
– MG
Doğan Trend Otomotiv Üst Yöneticisi (CEO) Kağan Dağtekin de şu değerlendirmeyi yapmıştı:
“MG idaresi, Avrupa’daki gelişimini devam ettirmek üzere Avrupa’da üretim tesisleri kuracaklarını resmen paylaşmışlardı. Biz Doğan Trend olarak, Avrupa’da planlanan tesislerin ilki Türkiye’de olsun diye çalışıyoruz. MG ile geçen hafta niyet mektubu imzalama kademesine geldik. Lakin net bir biçimde bilinmelidir ki yatırım karar alınması uzun bir süreçtir ve temennilerin ötesinde kati konuşmak gerçek değildir. Sanayi Bakanlığımız da bu yatırım hususta işin içinde ve kendilerinden çok güzel takviye alıyoruz.”
– SWM
Son olarak da Çin’in önde gelen otomotiv üreticilerinden Shineray Group bünyesinde faaliyet gösteren SWM Motor’un, Türkiye’de üretim yapmak için başvurularını tamamladığı bildirildi.
Şirketin Türkiye temsilcisi ATMO Group CEO’su Anton Chernov, “Yıllık 50 binden fazla araç üretim kapasitesine sahip bir üretim tesisi üzerinde çalışıyoruz. Üretim tesisi, Türkiye pazarının muhtaçlıklarını karşılayacak ve tıpkı vakitte Balkan ülkeleri ve AB bölgesindeki öteki pazarlara da ihracata odaklanacak.” sözlerini kullandı.
ODMD listesinde Çin menşeli marka sayısı 11’e yükseldi
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) datalarından derlenen bilgilere nazaran, ODMD listesine yeni Çin firmalarının da dahil olmasıyla pazardaki toplam marka sayısı 54’e ulaştı.
Son dönemde Çin markalarının Türkiye’ye ilgisinde bariz bir artış gözlenirken, bu durum pazara giren firma sayısına da yansıdı.
Türkiye otomotiv pazarında Skywell, MG, Chery, Leapmotor, Seres, Maxus, Hongqi, DFSK, BYD, NETA ve SWM olmak üzere 11 Çin menşeli marka bulunuyor. Bu listeye yakın vakitte Jaecoo markasının da eklenmesiyle Çin menşeli marka sayısının 12’ye yükselmesi bekleniyor.
DFSK ve Chery içten yanmalı motora sahip otomobilleri Türkiye pazarında satışa sunarken, MG hem elektrikli hem içten yanmalı, diğer markalar da elektrikli modelleriyle boy gösteriyor. Lüks segment otomobil satan Voyah ise ODMD’de listelenmiyor. Ayrıyeten DFSK ve Maxus markaları hafif ticari araç satışı da yapıyor.
Çin markalarının Türkiye pazarından aldığı hisse yüzde 8,3
Çin otomotiv firmalarının Türkiye’deki toplam satışları (otomobil ve hafif ticari) yılın ilk 6 ayında 48 bin 17’ye, otomotiv pazarından aldıkları hisse da yüzde 8,3’e ulaştı.
Çin markaları arasında DFSK ve Maxus’un ticari araç satışı da bulunuyor. Bu iki markanın hafif ticari satışları hariç tutularak yalnızca araba özelinde bakıldığında Çin markalarının satış sayısı 47 bin 568’e, pazar payı ise yüzde 10,27’ye yükseldi.
En fazla satış yapan Çin markaları
Çin otomotiv firmalarının Türkiye’de ocak-haziran dönemindeki satış sayılarına bakıldığında, Chery 34 bin 501 satışla ilk sırada yer aldı. 11 bin 74 adet satış sayısına ulaşan MG ikinci, 1426 satış yapan BYD de üçüncü oldu.
DFSK, otomobil ve hafif ticari olmak üzere 438 satışla dördüncü, Maxus 195 satışla beşinci sırada konumlandı.
Şubat 2023’te satış sayısı 1000’in altında kalmıştı
Chery ve bazı Çin markalarının satışa henüz başlamadığı geçen yılın şubat ayına bakıldığında, Çin markalarının toplam satışları 1000 adedin altında kalmıştı. 2023’ün tamamında ise Çin markaları, toplam 967 bin 341 adetlik Türkiye araba pazarında, 59 bin 97 satışla yüzde 6,10 hisseye ulaşmıştı.
Böylece, Çin markalarının hem satış sayısı hem de pazar hissesi açısından Türkiye pazarındaki pozisyonlarını güçlendirdiği görüldü.
İthal araçlar ortasında Çin markalarının hissesi yüzde 12 seviyesinde
Diğer yandan, ocak-haziran periyodunda 577 bin 981 adetlik toplam pazarda yerli araç satışları 177 bin 591, ithal araç satışları ise 400 bin 390 adet oldu. Böylelikle toplam pazarın yüzde 69,27’si ithal araçlardan oluştu.
İthal araçlar ortasında ise Çin markalarının hissesi yüzde 12 düzeyinde kayıtlara geçti.
