Çin’in “rüya” gemisi: Yerkabuğunu 11 kilometre delecek

Çin, Dünya’nın kabuğunun altındaki manto katmanına ulaşmak için tarihi bir adım atıyor.

Deniz tabanını kilometrelerce delmek üzere tasarlanan Meng Xiang (Rüya) isimli devasa sondaj gemisi, bu kritik misyona hazır.

Eğer misyon başarılı olursa, Dünya’nın iç yapısı ve gezegeni şekillendiren tektonik kuvvetler hakkında çığır açıcı bilgiler elde edilebilir.

IFL Science’ın haberinde yer alan bilgilere nazaran, 11 kilometreye kadar sondaj yapabilme kapasitesine sahip olan gemi, 180 kişilik mürettebat ve 9 bilim laboratuvarı barındırıyor. Öte yandan 120 gün boyunca kendi kendine yetebilecek formda tasarlandı.

EN GELİŞMİŞ SONDAJ GEMİSİ

Kasım 2024’te hizmete giren Meng Xiang, deniz tabanının 11 kilometre altına kadar inebilme yeteneğiyle dünyadaki en gelişmiş sondaj gemisi olarak öne çıkıyor. Daha evvel Japonya’nın Chikyū gemisi 7 kilometreye, ABD’ye ilişkin fakat artık hizmet dışı bırakılan JOIDES Resolution ise 8,4 kilometreye kadar sondaj yapabiliyordu.

Uzunluğu 179,8 metre olan Meng Xiang, 180 kişilik mürettebatı ve dokuz bilim laboratuvarıyla 120 gün boyunca denizde bağımsız olarak çalışabilecek biçimde tasarlandı. Bu gemi, jeoloji, jeokimya, mikrobiyoloji ve okyanus bilimi üzere alanlarda araştırmalar yürüten bilim beşerlerine mesken sahipliği yapacak.

DÜNYA’NIN EN DERİN NOKTASI

Bugüne kadar açılan en derin yapay delik, Rusya’nın kuzeyindeki Kola Yarımadası’nda yer alıyor ve 12 bin 262 metre derinliğe ulaşıyor. Fakat bilim insanları, okyanus kabuğunun karasal kabuktan daha ince olması nedeniyle, mantoya ulaşma açısından daha uygun olduğunu belirtiyor.

Kıtasal kabuk yaklaşık 37,5 kilometre kalınlığa sahipken, okyanus kabuğu sırf 5 ila 7 kilometre kalınlığında. Okyanus ortası sırtları üzere dinamik jeolojik hareketlerin görüldüğü bölgelerde bu kabuk daha da inceliyor. Meng Xiang, bu avantajı kullanarak direkt manto katmanına ulaşmayı hedefliyor.

BİLİM DÜNYASINDA İHTİLAL

Eğer Meng Xiang başarılı olursa, bu keşif gezegenimizin yapısı, jeolojisi ve tektonik hareketleri manaya biçimimizi kökten değiştirebilir. Çin Jeoloji Araştırmaları Merkezi’nin Guangzhou Deniz Jeolojik Araştırma Yöneticisi Xu Zhenqiang, “Elde edilecek derin dünya çekirdek örnekleri, levha tektoniği, okyanus kabuğunun evrimi, antik deniz iklimleri ve yaşamın gelişimi hakkında bilim insanlarına doğrudan kanıt sağlayacak. Bu çalışma, insanlığın okyanusları daha iyi anlamasına, korumasına ve kullanmasına yardımcı olacak,” dedi.

Ayrıca, bu proje Çin’in bilimsel üstün güç olma yolundaki ilerleyişinin bir öbür göstergesi olarak görülüyor. Teksas Üniversitesi’nden sismik stratigraf James Austin, 2024 yılında Science mecmuasına verdiği röportajda, “Çin’in böyle bir gemi sağlamış olmasından çok memnunum, ancak ABD’nin artık böyle bir projeye sahip olmaması üzücü” sözlerini kullandı.