Türkiye’de enflasyon, Mayıs ayında ulaştığı zirve noktasından tahmin edilenden daha hızlı bir yavaşlama gösterdi. Enflasyon sekiz ay sonra ilk kez gerilerken tüketici fiyatları yaz aylarında sert bir yavaşlama eğilimine girdi.
TÜİK’in dün açıkladığı bilgilere nazaran, geçen ay yüzde 75,5 olan enflasyon, bu ay yüzde 71,6’ya geriledi. Merkez Bankası’nın tercih ettiği gösterge olan aylık fiyat artışı ise bir yıldan uzun bir müddetin en düşük düzeyinde gerçekleşerek yüzde 1,6 oldu.
ABD merkezli iktisat gazetesi Bloomberg’in anketine katılan ekonomistler, bu kadar ani bir yavaşlamayı tahmin etmiyordu. Analistlerin ortalama tahminleri, yıllık yüzde 72,6 ve aylık yüzde 2,2 artış yönündeydi.
“Dezenflasyon süreci başladı”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, toplumsal medya platformu X’te yaptığı “Dezenflasyon süreci başladı” paylaşımını hatırlatan Bloomberg, “Türkiye, fiyat artışlarında daha hızlı bir yavaşlama ile sürpriz yaptı” ifadesinde bulundu.
Tahvil verilerinin açıklanmasının ardından TL ralli yaptı ve 2-10 yıllık tahvillerin getirisi sırasıyla 122 ve 54 baz puan düştü. TL’deki bedel kaybı kısa müddetliğine silindi ve BIST’de çok az değişiklik ile işlem gördü.
Son iki yıldır dünyanın en hızlı fiyat artış oranlarından birinin neden olduğu ciddi bir hayat pahalılığı sıkışıklığının yaşandığı Türkiye, yeni bir sayfa açmaya başlıyor. Bir yıldan kısa bir sürede temel faiz oranını 40 puanın üzerinde artırarak yüzde 50’ye çıkaran agresif bir nakdî sıkılaştırma döngüsünün akabinde yetkililer, enflasyonda yaşanan yavaşlamanın süratli bir dezenflasyonun başlangıcına işaret edeceği konusunda optimist.
Yerel varlık satın alımına yönelen yatırımcılar ise, yavaşlamanın gidişatını yakından izliyor. Lakin önümüzdeki gidişat, aylık enflasyonun “temel eğiliminde belirgin ve sürekli bir düşüş olana kadar” yaklaşımlarının sıkı kalacağı ikazında bulunarak keskin bir bildiri veren yetkililerin gündemine faiz indirimlerinin ne vakit geri döneceğini de belirleyecek.
İspanya merkezli BBVA bankasının Londra’daki küresel piyasalar stratejisi direktörü Tufan Cömert, enflasyonun Ağustos ayında “yüzde 50’ye ya da biraz daha düşük bir seviyeye” gerileyebileceği değerlendirmesinde bulundu.
Cömert, “Bundan sonra, olumlu baz tesiri dağılmaya başladıkça enflasyondaki düşüş yavaşlayacak, fakat sıkı para siyasetinin tesiri ve hasebiyle iktisattaki soğuma daha tesirli hale gelecektir” dedi.
İstanbul’da fiyat artışları ülke genelinde görülen hızda yavaşlamıyor
Enflasyonda yaşanan yavaşlamaya rağmen ekonomistler, 2023’ten gelen yüksek bazın Temmuz ve Ağustos aylarında büyük ölçüde fiyatlarda sert bir yavaşlama yaşatacağını lakin yıl sonu enflasyon oranının Merkez Bankası’nın hedefi olan yüzde 38’in üzerinde olacağını düşünüyor.
Türkiye’nin ticaret merkezi İstanbul’da fiyat artışları ülke genelinde görülen süratte yavaşlamıyor. İstanbul Ticaret Odası’na göre, şehrin perakende enflasyonu Haziran ayında Mayıs ayına göre yıllık bazda neredeyse hiç değişmezken, aylık bazda hafif bir düşüşle yüzde 3,4’e geriledi.
Merkez Bankası’nın son faiz toplantısı tutanaklarına göre yetkililer “hizmet enflasyonundaki yüksek seviyeye ve yapışkanlığa” dikkat çekerek “enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler ve gıda fiyatlarının enflasyonist baskıları canlı tuttuğu” uyarısında bulundu.
Şimşek, bu hafta başında yaptığı açıklamada enflasyonun %42’nin altına inmesinin “önemli” olduğunu söyledi. Lakin Merkez Bankası’nın yılsonu tahminlerinin üst aralığı olan yüzde 42 hedefi, resmi hedef olan yüzde 5 oranının sekiz katı.
“Enflasyonun diğer ölçütlerini izlemek önemli olacak”
İsveç merkezli SEB AB’nin gelişmekte olan piyasalar baş stratejisti Erik Meyersson, X’te yayınlanan bir yazısında “Geçen yılki fiyat ivmesi, önümüzdeki aylarda yıllık enflasyonun daha düşük olacağı ve dezenflasyon yanılsaması yaratacağı anlamına geliyor” dedi ve “Enflasyonun diğer ölçütlerini izlemek önemli olacak” kelamlarına ekledi.
Sabitlenmemiş beklentiler, tüketicilerin gelecekte fiyatların daha da hızlanacağına inanmaları halinde önden yüklemeli harcamaları körükleyebilir. Merkez Bankası iç talebin hala “enflasyonist seviyelerde” olduğunu söyledi.
Sıkı siyasetler iktisada yansırken İstanbul Sanayi Odası ve S&P Küresel tarafından derlenen Türk imalat faaliyeti ölçümü, üç aydır genişleme ile daralmayı ayıran 50 sonunun altında seyretti ve şirketler Haziran ayında satış fiyatlarını son dört buçuk yılın en düşük düzeyinde artırdı.
İngiltere merkezli Barclays Plc ekonomisti Ercan Erguzel, şimdiye kadar erken emeklilik planı ve yılın başındaki güçlü fiyat artışı üzere genişlemeci tedbirlerin “politika sıkılaştırmasının etkisini sınırladığını veya azalttığını” söyledi.
