Bilim insanları, Mars’ta hayatta kalabilen bitkiyi buldu

Çinli bilim insanları, Antarktika ve Mojave çölü üzere bölgelerde bulunan bir yosun olan Syntrichia caninervis’in kuraklık, yüksek seviyede radyasyon ve çok soğuk üzere Mars gibisi şartlara dayanabildiğini keşfettiklerini bildiriyor.

Ekip, çalışmalarının bu türlü bir ortamda tüm bitkilerin hayatta kalmasını inceleyen birinci çalışma olduğunu ve birebir vakitte seralar yerine gezegenin yüzeyinde bitki yetiştirme potansiyeline odaklandığını söylüyor: “Çalışmamızda elde edilen benzersiz bilgiler, aşırı stres koşullarına uyum sağlayan doğal olarak seçilmiş bitkileri kullanarak uzayda kolonileştirmenin temelini oluşturuyor.”

Bitkilerin uzayda yetiştirilmesi, tesirli bir halde karbon dioksiti oksijene ve suyu karbonhidrata dönüştürme yetenekleri sebebiyle insanların uzayda kuracakları tüm kalıcı yerleşimler için değerli. Yani bitkiler, insanların gereksinim duydukları havayı ve besini sağlayan temel kaynaktır. Ayrıyeten çöl yosunu, Mars yüzeyindeki kayalık malzemesi zenginleştirerek diğer bitkilerin de büyümesini sağlayabileceği için daha öteki avantajlara da sahip olabilir.

Guardian’ın haberine nazaran Çinli araştırmacılar, The Innovation mecmuasında yayınladıkları yazıda çöl yosununun yalnızca hayatta kalmayıp, neredeyse büsbütün susuz kaldıktan sonra bile süratle düzgünleştiğini anlatıyor. Ayrıyeten, -80C’de beş yıla kadar ve -196C’de 30 güne kadar kaldıktan sonra ve gama ışınlarına maruz kaldıktan sonra olağan büyüme şartları altında yenilenmeyi başardı ve hatta yaklaşık 500Gy’lik dozlar yeni büyümeyi teşvik etti.

Mars’ta da hayatta kalabiliyor

Ekibin belirttiğine nazaran bu yosunlar, Mars gibisi ortamda hayatta kalabiliyor ve yedi günün akabinde bile olağan büyüme şartlarında hayatına devam edebiliyor. Grup, bu yosunun Mars ve Ay’a taşınmasını ve daha fazla test yapılmasını umduklarını belirtiyor.

Çoğu bitkinin uzay seyahatine dayanma konusunda bile sorun yaşadığı düşünülürse, bu araştırmanın epey kıymetli olduğu rahatlıkla söylenebilir. Lakin bu araştırmanın birtakım sınırlamaları da bulunuyor. Örneğin araştırma, yosunun Mars gibisi ortamlarda ve çok gerilim altında kısa bir mühlet hayatta kalabileceğini gösterse de, Mars şartlarında ne kadar değerli bir oksijen kaynağı olabileceğini yahut bu ortamlarda büyüyüp çoğalabileceğini göstermiyor. Ayrıyeten, bu araştırmada Mars gibisi toprak da kullanılmadı.

Yosunlar, muhakkak bir mühlet boyunca Mars gibisi şartlara maruz bırakıldıktan sonra Dünya kumunda ve Dünya şartlarında hayata döndürüldü. Bu yüzden araştırma epeyce umut verici olsa da, yosunun gerçek Mars şartlarında yetiştirilmeye hazır olduğu manasına gelmiyor.