Belediye Borçları Üzerine Tartışmalar TBMM’de Gündem Oldu

DİLAN KUTLU & NİSANUR YILDIRIM

(TBMM) – Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi görüşmelerinde, belediyelerin borçlarıyla ilgili sözlerine, CHP ve DEM Parti’li milletvekilleri reaksiyon gösterdi. CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, “Pandemi döneminde belediyelerin hepsinin, sizin belediyelerinizin de gelirleri azaldı, giderleri olağanüstü biçimde arttı. Bu anlamda buradaki borçların artması normal” ifadelerini kullanırken, DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, belediyelerine kayyum atandığını anlatarak, “Bizim DEM Partililer hangi ara bu borcu yapabilmiş” diye sordu.

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi üzerinde yapılan görüşmeler tamamlandı.

Bakan Vedat Işıkhan’ın belediyelerin SGK prim borcuna ilişkin “CHP bu borcun yüzde 67,5’ine sahip. AKP yüzde 25, MHP yüzde 3, DEM Parti yüzde 2” açıklaması üzerine CHP Plan ve Bütçe Grup Sözcüsü İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, CHP’nın 31 Mart yerel seçimlerin ardından birçok belediyeyi AKP ve MHP’den devraldığını anımsattı. Bu borçları sadece CHP’nin yapmadığını söyleyen Türeli, şöyle konuştu:

“Biz evvel 2019 yılında sonra da 2024 yılında birçok belediyeyi AKP’den veya MHP’den devraldık. Yani hepsi bizimle başlamadı. İstisnaidir onlar. Sonuç prestijiyle bir süreklilik var. Belediyeler ne yapıyor, kamu hizmeti yapıyor. İşçisiyle, harcamalarıyla, yatırımlarıyla, toplumsal yardımlarıyla kamu hizmeti yapıyor belediyeler. Pandemi devrinde belediyelerin hepsinin, sizin belediyelerinizin de gelirleri azaldı, masrafları inanılmaz biçimde arttı. Bu manada buradaki borçların artması olağan.

Ben size birkaç sayı vereyim, yalnızca belediyeyi konuşmayalım. Türkiye’nin dış borcu, 2002 yılında iktidara geldiğinizde 132 milyar dolar, 80 yılda yapılan borç. Bunun içinde kamu iktisadi teşebbüsleri var. 1954 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalan borçları ödedi Türkiye Cumhuriyeti. 2002 yılında borç 132 milyar, şu anda ne biliyor musunuz? İkinci çeyrekte 512 milyar dolar. 22 yıllık devirde 63 milyar dolarlık da özelleştirme yapılmış. 2002 yılında iç borç ne kadarmış biliyor musunuz? 150 milyar Türk lirasıymış. Şu anda ne kadar biliyor musunuz, 4 trilyon 280 milyar lira.”

Oluç: “Kayyum yönetti bu belediyeleri”

DEM Parti Plan ve Bütçe Grup Sözcüsü Antalya Milletvekili Saruhan Oluç da Bakan Işıkhan’ın açıkladığı, DEM Parti’li belediyelerin, tüm belediyelerin borçları içindeki yüzde 2’lik oranıyla ilgili şunları söyledi:

“Ben size bir şey hatırlatmak istiyorum; 2016’dan 2019’a kadar bütün belediyelerimize kayyum atandı. 2019’da yerel seçimler oldu tekrar. Biz o kayyum atanmış belediyelerin bir kısmını HDP olarak kazandık. 2019 Ağustosunda kayyum atanmaya başlandı tekrar belediyelerimize ve sanıyorum 3-4 belediye dışında bütün belediyelerimize kayyum atandı 2019’dan 2024’e kadar. Kayyum yönetti bu belediyeleri. Ben sizin verdiğiniz sayıların içinde bu kayyumların yönettiği belediyelerin borçlarına dair hiçbir şey duymadım. Siz belirli ki kayyumlar yönettiği için rastgele bir borç var mı yok mu diye bakmıyorsunuz. Demek ki kayyumlar Sayıştay raporlarına nazaran birtakım yolsuzluklar yaptılar, birtakım kayyumlar hırsızlıklar yaptılar, yargılandılar, soruşturma açılanlar oldu. Bunlar da borçlanmıştır lakin o devir hiç bakmadınız. Biz isterdik bakmanızı, sahiden isterdik. Zira eminiz 2019’da 2024’e kadar kayyumların idaresinde yapılmış olan borçları öğrenmek isterdik.

“Kayyumların da borçlarının çıkarılmasını istiyoruz ve bekliyoruz”

Şimdi yine seçim oldu 31 Mart’ta biz 78 belediye kazandık. Kayyum atanmış belediyelerin çok değerli bir kısmını ve artı yeni belediyeler kazandık. Artık tekrar kayyum atanmaya başlandı. Bizim DEM Partililer yüzde 2 olmasına karşın hangi orta bu borcu yapabilmiş onu bilmiyorum. Bu kayyumların hepsi 2016’dan 2019’a ve 2019’dan 2024’e kadar hepsi yönettikleri belediyelerimizin tamamında büyük borç yükü bıraktılar. Belediyelerin kasalarını boşalttılar, arazilerini sattılar, mallarını yandaşa peşkeş çektiler ve büyük bir enkaz yarattılar bütün belediyelerde. Kayyumların da borçlarının çıkarılmasını istiyoruz ve bekliyoruz.”

CHP Malatya Milletvekil Veli Ağbaba da Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın bahse ait toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamayı okudu.