Bosna Hersek’te ‘RS Günü’ kutlamaları anayasaya karşıt olarak gerçekleştirildi, yansılar gecikmedi.
BANJA Bosna Hersek’in Banja Luka şehrinde, anayasaya aykırı olmasına rağmen “Sırp Cumhuriyeti (RS) Günü” kutlamaları yapıldı.
Ülkedeki iki entiteden RS’de bulunan Banja Luka kentindeki anayasaya ters “RS Günü” kutlamalarına Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı ve Sırp Üyesi Zeljka Cvijanovic, RS Ulusal Meclis Başkanı Nenad Stevandic, Sırbistan Başbakan Yardımcısı Aleksandar Vulin, Rusya’nın Saraybosna Büyükelçisi İgor Kalabuhov, bazı Bosnalı Sırp siyasiler ile RS emniyeti silahlı mensupları katıldı.
Kutlamalar sırasında caddelerde ve devlet kurumlarında RS bayrakları asılması dikkati çekti.
Törende RS Başkanı Milorad Dodik adına açıklama yapan RS İçişleri Bakanı Sinisa Karan, barış içinde ve birlikte yaşamak için mücadele ettiklerini öne sürdü.
Vulin ise Bosna Hersek’in yerine Sırbistan’ın, Dayton Barış Antlaşması’nın koruyucusu olduğunu sav ederek, “Dayton olmadan Bosna olmaz.” sözünü kullandı.
Anayasaya muhalif “RS Günü” kutlamalarına tepkiler
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Boşnak Üyesi Denis Becirovic, yaptığı açıklamada, kutlamaların yasalar çerçevesinde cürüm sayıldığını belirtti.
Becirovic, Bosna Hersek’te Birleşmiş Milletler’in en yüksek mahkemelerinin kararlarıyla alınmış tartışılmaz türel gerçekler olduğunu vurgulayarak, “Komşumuz Sırbistan yetkilileri, Bosna Hersek’in iç işlerine açıkça müdahale etmek ve Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi’nin nihai ve bağlayıcı kararlarını baltalamak yerine, Dayton Barış Antlaşması’na saygı göstermekle yükümlüdürler.” değerlendirmesinde bulundu.
Bosna Hersek Savunma Bakanı Zukan Helez ise ülkedeki mahkemelerin etkinliklere katılanları yargılaması gerektiğini lisana getirerek, “RS yönetiminin açıkladığı ayrılıkçı politika ve Sırbistan’ın Bosna Hersek’e karşı yürüttüğü saldırgan politikalar, uluslararası toplum tarafından tolere edilmesi durumunda, yeni bir çatışmaya uyanmak an meselesi.” tabirini kullandı.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, RS’deki kutlamaların yasalara aykırı olduğunu aktararak, Bosna Hersek güvenlik güçlerinin gerekli önlemleri alması gerektiğini kaydetti.
ABD’nin Saraybosna Büyükelçiliğinin toplumsal medya hesabından yapılan açıklamada da Bosna Hersek’teki herkesin yasalara uyması gerektiği, ABD’nin Dayton Barış Antlaşması zıddı faaliyetlere karşı güçlü tedbirler alacağı kaydedildi.
Öte yandan Bosna Hersek Dışişleri Bakanlığı, anayasaya aykırı “RS Günü” kutlamaları hasebiyle Sırbistan’a nota verdi.
Anayasaya aykırı “Sırp Cumhuriyeti Günü”
Bosnalı Sırplar, RS’nin kurulduğu 9 Ocak 1992 tarihini kutluyor lakin tıpkı tarih Boşnaklara yönelik soykırımın başlangıcı olarak kabul edildiği için ülkede reaksiyonla karşılanıyor.
Ülkedeki en büyük Boşnak partisi pozisyonundaki Demokratik Eylem Partisinin Genel Başkanı Bakir İzetbegovic’in 2015’te yaptığı müracaat üzerine 9 Ocak’ın yasallığını değerlendiren Anayasa Mahkemesi, bu günün kutlanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetmiş ve bunun entite sınırları içinde yaşayan Sırp olmayan halklara karşı bir ayrımcılık olduğunu ifade etmişti.
Ayrılıkçı söylemleriyle tanınan Dodik ise 2016’da entite hudutları içinde bir referandum yapmış ve referandumda oy kullananların yüzde 99’u, 9 Ocak’ın “RS Günü” olarak kutlanması istikametinde oy vermişti.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi referandumu tanımamış ve bugünün kutlanmasına yönelik hareketlere yasak getirmişti.
Bosnalı Sırplar, bu karara karşın 9 Ocak’ta “RS Günü” kutlamalarına devam ediyor.