Şimşek, bahse ait yaptığı değerlendirmede, yürüttükleri çalışmalarla maksatlarının vergide adalet ve aktifliği artırmak olduğunu bildirerek, “Çok kazanandan çok vergi alacağız. Kayıt dışılığı azaltarak bütçe finansmanını iyileştireceğiz.” diye konuştu.
Akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı iktisatla faal biçimde uğraş edilmesi gayesiyle birçok düzenleme ve çalışmayı hayata geçirdiklerini anımsatan Şimşek, akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen satış süreçlerinde vergi güvenliğini sağlamak ve kontrol aktifliğini artırmak gayesiyle istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici aygıtlara plaka bilgilerinin otomatik tanımlanmasına imkan sağlayan bir takip sistemi kurma kararı aldıklarına işaret etti.
Şimşek, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından devreye alınacağını aktararak, “Darphane tarafından geliştirilen sistemle, akaryakıt istasyonlarında yapılan akaryakıt satışlarında taşıtların plaka bilgisi yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak güvenli şekilde gönderilecek. Uygulama başlama tarihi olan 1 Ocak 2025’ten itibaren araç plakalarının ödeme kaydedici aygıtlara girişi elle yapılamayacak. Mecburilik getirilen taşıtlar için sistem kapsamında düzenlenmeyen evraklar, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak.” ifadesini kullandı.
“Bireysel araçlar birinci etapta sisteme istekli olarak dahil olabilecek”
Türkiye’de 2,5 milyon vergi mükellefinin 8 milyon taşıtı olduğunu ve taşıtların 2,5 milyonunun özel şirketlere ait taşıt tanıma sistemlerini kullandığını kaydeden Şimşek, şöyle devam etti:
“Özel Taşıt Tanıma Sistemleri üzerinden yıllık yaklaşık 223 milyar lira bedelinde akaryakıt alımı gerçekleşiyor. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin tüm ticari taşıtlarda kullanılması ile taşıt tanıma sistemi kullanmayan ve akaryakıt istasyonlarında plakaları sisteme elle girilen 5,5 milyon ticari aracın yıllık yaklaşık 490 milyar lira bedelinde akaryakıt alımı yapması öngörülüyor. Vergi mükelleflerine ilişkin 8 milyon aracın tamamının sisteme dahil olmasıyla 713 milyar liralık akaryakıt tüketimi dijital olarak takip ve izleme altında olacak. Akaryakıt bölümünde yalnızca 2022 yılında 75 milyar lira kıymetinde adapsız fiş ve faturalar sebebiyle yıllık en az 15 milyar lira düzeyinde vergi kaybının oluştuğu belirlendi. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede yöntemsiz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için değerli bir adım atılmış olacak.”
Ülkede bireysel araçlarla birlikte 29 milyon araç bulunduğunu bildiren Şimşek, bireysel araçların ilk etapta sisteme gönüllü olarak dahil olabileceğine dikkati çekti.
“Tüm yakıt ikmal bilgileri saklanacak”
Şimşek, sistemin, akaryakıt istasyonlarına ve taşıtlara monte edilecek cihazlar ve yazılımıyla entegre bir alt yapı olarak tasarlandığını bildirdi. Taşıtların yakıt depo giriş ağzına “taşıt tanıma birimi” adı verilen, akaryakıt pompalarındaki tabancalara da “taşıt tanıma okuyucusu” ismi verilen aygıtlar yerleştirileceğini anlatan Şimşek, bu iki aygıt yoluyla edinilen taşıt kimlik bilgisinin kasaya inançlı halde iletileceğini söz etti.
Sistem kapsamındaki paydaşların bilgi, bilgi, iş ve süreçlerinin girişlerini yapabilecekleri bir portal ile bir davet merkezini de hizmete alacaklarına işaret eden Şimşek, uygulama kapsamında üretilen her türlü datanın elektronik ortamda aktarıldığı ve depolama, tahlil ile izleme süreçlerinin gerçekleştirilebildiği bilgi merkezleri olacağını da söyledi. Şimşek, taşıtların istasyonlardan akaryakıt alım sürecinin otomatik usullerle yapılması için aygıtlar ve taşıt bilgilerinin birbiriyle ilişkilendirildiğini bildirerek, tıpkı vakitte pompa, kasa, akaryakıt istasyonu ve akaryakıt dağıtım şirketinin bilgilerinin de ilişkilendirildiğine dikkati çekti.
Akaryakıt alımının tüm sürecindeki aygıt ve modüllerin, kendi ortalarında güvenlikli biçimde bağlantı kurduğunu anlatan Şimşek, “Tüm bilgiler yapılan yakıt ikmal işlemlerini doğrulamak üzere güvenli olarak saklanacak.” dedi.
“Gerekli cihazlar yıl sonuna kadar takılacak”
Bakan Şimşek, uygulama kapsamına girecek kesitlere yönelik ikazlarda da bulunarak, şunları kaydetti:
“Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesinin tabancasına kelam konusu aygıtı taktırması mecburî. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’yle, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan yaklaşık 8 milyon araca 31 Aralık’a kadar taşıt tanıma ünitesi takılması mecburiliği bulunuyor. Akaryakıt istasyonlarının, bu sistemin kurulması ve işletilmesi sürecinde gereken her türlü dayanağı vermesi değer taşıyor. Sistem kapsamında yapılmış ilişkilerin korunması ve sistemin daima çevrim içi irtibatlı olmasının sorumluluğu akaryakıt istasyonu işleten mükellefe ilişkin olacak.”
