Anayasa Mahkemesi (AYM), devletten yardım alan kimi dernek ve vakıflarda emeklilerin çalışmasına müsaade veren kanun hususunu iptal etti. AYM’nin bu kararı, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası kapsamında geçen yıldan beri emekli olup da söz konusu kurumlarda çalışmaya devam edenleri de etkileyecek.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığına göre; AYM’nin kararıyla, devletten yardım alan söz konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına izin veren Ek Madde 20 tümüyle iptal edildi. Söz konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.
Kıvanç’ın iptal edilen unsura ait aktardıkları şöyle:
“5335 Sayılı Kanuna nazaran, rastgele bir toplumsal güvenlik kurumundan emeklilik yahut yaşlılık aylığı alanlar genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli yönetimlerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, toplumsal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların takımlarına atanamazlar.
Emeklilik yahut yaşlılık aylığı kesilmeksizin kelam konusu kurum ve kuruluşların yanı sıra fonlar, belediyeler ve vilayet özel yönetimleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı iştirakleri ile kuruluş ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ilişkin olan iştiraklerde çalıştırılamazlar.
Bakanlar, bakan yardımcıları, milletvekilleri, seçimle misyona gelen belediye liderleri ve vilayet encümenleri, Cumhurbaşkanı tarafından atanan ve görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda vazife verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sıhhat Bakanlığı’nın tabip ve uzman tabip takımlarına atananlar için istisna uygulanıyor.
2021 yılına kadar kelam konusu istisnalar hariç emeklilerin kamuda çalışması tümüyle yasaklanmıştı. 2021 yılında kabul edilen bir torba kanunla 5510 Sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’na “Ek Madde 20” eklendi. Kelam konusu ek hususla Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Vakfı’nda emekli aylığı kesilmeksizin çalışmaya müsaade verildi. Bu kurumlarda emekli olduktan sonra çalıştığı için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından emeklilikleri iptal edilen ve geçmişe yönelik ödenen emekli aylıkları için borç çıkartılanlara da af getirildi.
Geçen yıl çıkartılan torba kanunlarla, Antalya Diploması Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı da Ek Unsur 20 kapsamına alındı.
Eşitlik prensibine karşıt bulundu
Cumhuriyet Halk Partisi kelam konusu ek unsurun iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM müracaat üzerine Ek Unsur 20’yi tümden iptal etti.
AYM kararında, genç nüfusun kamu kurum ve kuruluşlarında istihdamının artırılması emeliyle yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanmış şahısların bu kurumlarda çalışmasının yasaklandığı, kelam konusu ek unsur ile Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı’na istisna getirilmesinin Anayasa’nın eşitlik unsuruna ters olduğu belirtildi. AYM’nin kararıyla, devletten yardım alan kelam konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına müsaade veren Ek Unsur 20 tümüyle iptal edildi.
Karar yürürlükte
AYM kimi iptal kararları sonrası yasal boşluk doğmaması için 6 ay, 9 ay üzere müddetler verebiliyor. AYM’nin bu iptal kararı ise 14 Haziran 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girdi.
Başta Kızılay olmak üzere kelam konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi bulunuyordu. Kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu şahıslar ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.”
