Türkiye’de arabulucuk uygulaması yaklaşık 10 yıl evvel başladı. 2018 yılında ise birtakım uyuşmazlıklarda, dava açmadan evvel arabulucuya başvurmak zarurî hale getirildi. Geçen 10 yılda 4 milyonu aşkın evrakta anlaşma sağlandı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, arabuluculuğun hukuk sistemine 2013 yılında kazandırıldığını ve ilerleyen yıllarda geliştirilerek yaygınlaştırıldığını belirterek, belgelerin dostça formda tahlile kavuşturulduğunu tabir etti.
Bakan Tunç, “Yargıda bilhassa alternatif uyuşmazlık tahlil metotlarının geliştirilmesiyle ilgili değerli çalışmalarımız var. Bugün dünyada da giderek paha kazanan ve bizim geleneklerimizde de olan arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarının daha da geliştirilmesi, bu mevzudaki farkındalığın daha da artırılması ile ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 2013’te hukuk sistemimize giren arabuluculukla bugüne kadar 6 milyonu aşkın uyuşmazlık görüşüldü. Müzakereleri tamamlanan 4 milyonun üzerindeki belge mutabakatla sonuçlandı. Hasebiyle daha barışçıl, daha dostça, daha süratli sonuca varılan ve daha az masrafla vatandaşlarımızın hakkına kavuştuğu bu sistemi geliştirmenin uğraşı içerisindeyiz” sözlerini kullandı.
BAŞARI ORANI YÜZDE 65
Öte yandan bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, arabuluculuk; iş uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018, ticari uyuşmazlıklarda 1 Ocak 2019, tüketici uyuşmazlıklarında ise 28 Temmuz 2020’den itibaren mecburî olarak uygulanıyor. İhtiyari arabuluculuksa hukuk sistemine 14 Kasım 2013’te kazandırıldı. Tüm hukuk uyuşmazlıklarında başvurulabilen arabuluculukta bugüne kadar 6 milyon 444 bin 988 evrak sisteme girdi. Müzakeresi tamamlanan 6 milyon 223 bin 211 evraktan 4 milyon 72 bin 786’sı mutabakat ile tahlile kavuşturuldu. Böylece mutabakat sağlanan belgelerde muvaffakiyet oranı yüzde 65 oldu.
KİRA UYUŞMAZLIKLARINDA MUVAFFAKİYET ORANI YÜZDE 47
İş uyuşmazlıklarında müzakeresi tamamlanan 2 milyon 185 bin 432 belgeden 1 milyon 77 bin 534’ü anlaşma ile sonuçlandı ve başarı oranı yüzde 49 oldu. Bu dosyalar ortalama 10 gün gibi kısa bir sürede çözüme kavuşturuldu. Ticari arabuluculukta ise müzakeresi tamamlanan 839 bin 764 dosyadan 334 bin 440’ı muahede ile sonuçlandı ve yüzde 40 muvaffakiyet sağlandı. Arabulucular bu belgelerde ortalama 20 gün üzere kısa bir müddette tarafları uzlaştırdı. Tüketici uyuşmazlıklarında da uygulamanın başladığı 28 Temmuz 2020’den bugüne kadar 434 bin 350 belgede müzakere tamamlandı ve bu evraklardan 160 bin 995’i tahlile kavuştu. Belgelerde ortalama 10 günde uzlaşma sağlandı. 1 Eylül 2023 itibariyle başlayan kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk uygulamasıyla 234 bin 535 evrakta müzakere tamamlandı. Bu evraklardan 110 bin 55’i muahede ile sonuçlandı. Kira uyuşmazlıklarında arabuluculukta muvaffakiyet oranı ise yüzde 47 oldu. İhtiyari arabuluculukta ise müzakeresi tamamlanan 2 milyon 442 bin 282 belgeden 2 milyon 369 bin 702’sinde mutabakat sağlandı. Böylelikle müzakeresi tamamlananların mutabakat oranı yüzde 97 oldu.
