Anayasa Mahkemesi’nden İşçiye İfade Özgürlüğü Kararı

ANAYASA Mahkemesi (AYM), iş yerinde yaşandığını sav ettiği adaletsizlikler üzerine yöneticilerine “Yuh olup gitmenizden korkarım” sözlerinin yer aldığı e-posta gönderen personel Erol E.’nin (53), tazminatsız iş akdinin sonlandırılmasını ifade özgürlüğünün ihlali saydı. AYM, başvurucuya 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine de hükmetti.

Bir elektrik üretim şirketinde 19 yıldır mekanik işçisi olarak çalışan Erol E., özverili çalışmasına rağmen terfi ettirilmemesi üzerine iş yerinde yaşandığını iddia ettiği adaletsizliklere tepki amacıyla, şirket yöneticilerine e-posta gönderdi. Erol E., “Tebbet Suresi’nde ismi geçen Ebu Leheb misali yuh olup gitmenizden korkarım” sözlerinin de yer aldığı e-posta bildirisinin akabinde tazminatsız işten çıkarıldı. Erol E., iş akdinin haksız feshedildiğini belirterek, kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi talebiyle Nazilli 1’inci Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Mahallî mahkeme, e-postanın tenkit sonlarını aştığı, tabirin nahoş olması ve hakaret içermesi nedeniyle tenkit hududunun üstünde kaldığı gerekçesiyle iş akdi feshinin haklı olduğuna hükmederek, kıdem ve ihbar tazminatı talebini de reddetti.

Erol E., kararı İstinaf Mahkemesi’ne taşıdı. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 9’uncu Hukuk Dairesi de kararı onadı. Bunun üzerine personel, AYM’ye kişisel müracaatta bulundu. Belgeyi inceleyen AYM, söz özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vererek, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere belgenin Nazilli 1’inci Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine hükmetti. Mahkeme ayrıyeten müracaatçıya 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

‘ELEŞTİRİ MAHİYETİNDE SÖZLER OLDUĞU AÇIKTIR’

Mahkemenin kararında, müracaatçının patrona gönderdiği e-postadaki tabirlerin kurumsal tenkit kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği belirtilerek şöyle denildi:

“Somut olayda başvurucunun sözleri kaba olarak kabul edilse bile yargı mercileri tarafından bu kelamların iş akdinin feshini haklı kılacak boyuta ne halde ulaştığı gösterilememiştir. E-posta içeriği incelendiğinde müracaatçı, patronun şahıslara ve topluma faydalı çok sayıda faaliyette bulunduğunu tabir ettikten sonra kendisinin de bir modülü olduğu kurumun işleyişini eleştirmektedir. Bu bağlamda kullanılan kelamların muhataplarının şahsına sarf edilmiş hakaret içerikli sözler değil, kurumsal işleyişe ait bedel yargısı içeren tenkit mahiyetinde sözler olduğu açıktır.”

‘AMACI HAKARET DEĞİL’

Kararda, başvurucunun söz konusu ifadeleri alenen değil, yalnızca ilgili kişilere e-posta yoluyla aktardığı ve bu durumun infial etkisini azalttığı belirtilerek, “Başvurucu, sıralı amirlerine yaşadığı problemleri iletmesine rağmen sonuç alamaması nedeniyle haklı fesih nedeni olarak kabul edilen tabirleri içeren e-postayı gönderdiğini belirtmektedir. İşverenin başvurucunun kullandığı sözleri kaba ve rahatsız edici bulduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, müracaatçının bedel yargısı niteliği taşıyan bu tabirleri kullanmasındaki temel maksadın patronlara yönelik bir hakaret değil, uğradığı haksızlıklar konusunda farkındalık yaratmak olduğu ve müracaatçının bunları kurum işleyişini nitelemek için kullandığı anlaşılmaktadır” denildi.

Kararda, derece mahkemelerinin ‘Fesih son çare olmalıdır’ ilkesini göz ardı ettiği de vurgulanarak, “Son deva olduğu gösterilmeden feshin haklı nedene dayandığı kabulüyle temel hak ve özgürlüklerini kullanan emekçilerin kontratlarının feshedilmesi ve buna bağlı olarak tazminattan mahrum bırakılmaları, kelam konusu çalışanlar ve öbürleri üzerinde caydırıcı bir tesire neden olacaktır” sözleri kullanıldı.