“Diyarbakır’ın kalbi” olarak nitelendirilen Amida Höyük’teki kazı çalışmalarında, Geç Uruk dönemine ait silindirik mühür bulundu.
Hurri-Mitanniler, Bit-Zamanı Krallığı, Asurlular, Urartular, Medler, Persler, Tigran Krallığı, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Nisanoğulları, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlı’nın da ortalarında yer aldığı birçok medeniyete konut sahipliği yapan höyükte, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle Dicle Üniversitesi (DÜ) Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında 2018’de başlatılan hafriyat çalışması sürüyor.
Bugüne kadar yaklaşık 1800 yıllık su kanalları ve kalorifer sistemi, yaklaşık 1700 yıllık mezar odaları, 1. Dünya Savaşı’ndan kalma 782 el bombası ve 800 yıllık mermer parçaları gibi kalıntıların ortaya çıkarıldığı kazılarda, bu yıl Artuklu Sarayı’nın kabul salonunun güneyindeki odada ve Saraykapı ile kral yolu ortasındaki alanda çalışma yürütülüyor.
Bir açmada yürütülen çalışmalardaki yangın izi, seramik modüllerinden ve taş gereçlerden elde edilen bilgilere nazaran, 10 bin yıl evvel yerleşimin başladığı tespit edilen höyükte hafriyatlar devam ediyor.
“BU BÖLGEDE GÜÇLÜ BİR TİCARET AĞI OLDUĞUNUN GÖSTERGESİ”
Uzman takım tarafından alanda yürütülen hafriyatlarda son olarak silindirik mühür bulundu.
Kazı lideri Prof. Dr. Yıldız, gazetecilere, bu yıl süregelen hafriyatlarda Amida Höyük’te 10 bin yıldır kesintisiz yaşamın devam ettiğinin netleştiğini belirtti.
Yeryüzünde yaşamın kesintisiz olarak devam ettiği en erken tarihli kentin Filistin’in Eriha kenti olduğunu tabir eden Yıldız, “Eriha kentinden sonra kesintisiz yaşamın netleştiği ikinci yaşam alanı olarak Amida Höyük öne çıkıyor. Amida Höyük kazıldıkça çok sürpriz buluntularla karşılaşmaya devam edeceğiz. Bulduğumuz mühür silindirik. Geç Uruk dönemine yani milattan önce 3400 ile 3100 yılları arasına tarihlendirebileceğimiz bir mühür.” dedi.
Daha evvel emsal bir mührün Bismil ilçesinde Müslümantepe Höyüğü’ndeki kazılarda gün ışığına çıkarıldığını belirten Yıldız, orada bulunan mührün tam olarak ortaya çıkarıldığını, Amida Höyük’te buldukları mührün ise kırık olduğunu kaydetti.
Yıldız, şunları söyledi:
“Mührün üzerinde baklava dilimi biçiminde geometrik süslemeler bulunmakta. Mühür hem yapıldığı periyoda ait özelliği bakımından hem üzerindeki süslemelerle eşsiz bir mühür. Bu tıp mühürler genelde dokümanların, çuvalların ve çömleklerin ağzını kapatmak için kullanılmaktadır. Bu mührün bulunması bu bölgede güçlü bir ticaret ağı olduğunun da göstergesidir.
Daha evvel de bir mühür bulunmuştu, Amida Höyük hafriyatında, Kalkolitik periyoda ilişkin. Hem o mühür hem de bu mühür içerisine ip geçirilerek uzunluğuna asılan mühürlerden. Kazımızda bulunan birinci silindirik fakat ikinci mühür buluntusu olma özelliğinde.”
