Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Rusya’nın Kırım’ı 2014 yılında ilhak ettikten sonra yarımadada çok sayıda insan hakları ihlali gerçekleştirdiğine hükmetti. AİHM Sözleşmesi’ne de taraf olmaktan çıkan Rusya, AİHM kararlarını tanımayı reddediyor.
Rusya, Ukrayna’ya yönelik atakları nedeniyle Avrupa’da yargılanıyor. Fransa’nın Strazburg kentindeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Ukrayna’nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım’daki insan hakları ihlalleri nedeniyle Rusya aleyhinde açtığı davaya ait kararında Rusya’nın ortalarında hayat hakkı, dini özgürlükler ve tabir özgürlüğünün de yer aldığı alanlarda ihlaller gerçekleştirdiğini tespit etti.
Rusya’nın Kırım’daki insan hakları ihlalleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin birçok hususunu ihlal ettiği belirtilen kararda Rusya, mahkumların Kırım’dan Rusya’ya transfer edilmesiyle aile hayatına hürmetin ihlal edilmesi, ortadan kaybolan insanlara ait tesirli soruşturma eksikliği, gazetecilere yönelik ihlaller ve yasadışı gözaltı süreçlerinden sorumlu tutuldu.
Kırım Tatarları aleyhindeki ihlaller
Mahkeme, oybirliğiyle alınan kararda Rusya’nın Kırım Tatarları aleyhindeki insan hakları ihlallerine de yer verdi.
Bu ihlaller ortasında yasa dışı gözaltılar, ayrımcı yasalar ve Kırım Tatarlarının özerk temsil ve yürütme organı Ulusal Meclis’in baskı altına alınması da yer aldı. Karar açıklamasında mahkeme, Kırım Tatarları aleyhindeki hareketlerin sistematik tabiatına dikkat çekerek, Tatarların siyasi tavırları ve kültürel kimlikleri nedeniyle amaç alındığına dikkat çekti.
Rusya’nın Kırım’da Ukraynalı askerler, etnik Ukraynalılar ve Kırım Tatarlarının yanı sıra gazetecilere yönelik insan hakları ihlalleri gerçekleştirdiği söz edilen kararda Rusya’ya bu ihlalleri gidermesi ve Kırım’da temel hakların müdafaa edilmesi davetinde bulunuldu.
Rusya, AİHM kararlarını tanımıyor
Ukrayna’da şubat 2022’de başlayan savaşın akabinde Avrupa Konseyi’nden ihraç edilen Rusya, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne de taraf olmaktan çıkmıştı. Buna karşın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Rusya’nın ihracından evvel meydana gelen olaylara ait hükmetme yetkisi bulunuyor. Rusya, AİHM kararlarını tanımayı reddediyor.