2019’da başlayan dönemin son zirvesinde AB Konseyi Başkanı Charles Michel toplantıya son kez başkanlık edecek. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de zirvede hazır bulunacak. Zirve ayrıca 1 Ocak’tan bu yana süren Belçika devir başkanlığının da son toplantısı olacak.
5 yıllık stratejik gündem belirlenecek
AB başkanlarını 6-9 Haziran tarihlerinde yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri sonrasında birinci defa resmi nitelikli bir toplantıda buluşturacak tepede, Birliğin gelecek 5 yılıyla ilgili en kıymetli kararlar alınacak. AB’nin siyasi önceliklerini tartışacak liderler, 5 yıllık “stratejik gündem”i belirleyecek. Ardından Birliğin yapacağı iç reformlar görüşülecek ve bir rota çizilecek.
Ardından liderlerin, AB’nin en üst seviye yönetici takımını oluşturmak için bugüne kadar yaptıkları istişareler doğrultusunda bir karar almaları bekleniyor. Seçimlerin akabinde başkanların çeşitli formatlarda yaptıkları görüşmelerden kulislere birçok bilgi yansıdı. Gelinen noktada birinci günlerde zikredilen lakin sonrasında çetin pazarlıklara husus olan isimler üzerinde muahedeye varıldığı söz ediliyor.
Öne çıkan isimler: Von der Leyen, Metsola, Costa ve Kallas
Seçimi 720 sandalyenin 189’unu alarak birinci tamamlayan Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) adayı Alman siyasetçi von der Leyen’in bir dönem daha AB Komisyonu Başkanı olması, yine EPP’li Roberta Metsola’nın bir dönem daha AP Başkanı olması konusunda görüş birliği bulunuyor.
AB’nin dış siyaset ve güvenliğinden sorumlu ismin, kısa mühlet evvel NATO Genel Sekreterliği için de istekli olduğunu açıklayan Estonya Başbakanı Kaja Kallas konusunda ve AB Kurulu Başkanlığı için de Portekiz’in eski Başbakanı Antonio Costa üzerinde uzlaşı hakim.
AP’nin de onayı gerekecek
Von der Leyen’in bu görevi yeniden üstlenebilmesi için yarın 27 ülke liderinden en az 15’inin oyuyla aday gösterilmesi, akabinde AP Genel Kurulu’nda 16 Temmuz’da yapılacak oylamada 720 milletvekilinden 361’inin oyunu alması gerekiyor. Komisyon üyeleri ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisinin de AP Genel Kurulunun milletvekillerinin nitelikli çoğunluğunun oyunu alması gerekiyor. AB Konseyi Başkanı da liderler tarafından yine nitelikli çoğunlukla, liderlerin yüzde 55’ine denk gelen en az 15’inin oyu ile seçilecek.
Ukrayna ve Gazze’nin durumu masaya yatırılacak
Zirveye Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de katılacak, alandaki son durumla ilgili önderlere bilgi verecek. Ayrıyeten Ukrayna ile dün iştirak müzakerelerinin başlatılması, evvelki gün ise AB’nin yaptırım rejimi dahilinde dondurduğu Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’nın askeri gereksinimleri için aktarılması konusunda varılan uzlaşmanın akabinde bu mevzularda değerlendirmeler de yapılacak. Başkanlar ülkelerinin Ukrayna’ya hava savunması, mühimmat ve füze sağlama noktasında hangi aşamada olduğu konusunda da görüşmeler yapacak.
Gazze’deki durumla ilgili de bir oturum yapacak başkanlar, Memleketler arası Adalet Divanının kararlarının uygulanması, ateşkes ilan edilmesi, esirlerin özgür bırakılması, insani yardım girişlerine müsaade verilmesi için ortak davette bulunacak. Dorukta AB’nin iki devletli tahlile bağlılığı teyit edilecek ve Filistin idaresi başta olmak üzere Arap partnerlerle bu sonuca ulaşmak için gösterilebilecek gayretler ele alınacak.
